De enquêtecommissie heeft onderzocht hoe de overheid bijna dertig jaar fraude heeft aangepakt op het gebied van sociale zekerheid en toeslagen. Dit had belangrijke gevolgen voor veel mensen. Inspecteurs hebben belangrijke aanbevelingen gedaan om de situatie te verbeteren. Het huidige kabinet benadrukt de ernst van deze bevindingen en het belang om het vertrouwen van mensen in de overheid te herstellen.
Het kabinet vindt het belangrijk dat de overheid altijd aandacht heeft voor de mensen en hun rechten. In lijn met het Regeerprogramma willen ze de democratische rechtsstaat versterken en de grondrechten beter beschermen. Dit begint met duidelijke en rechtvaardige regelingen, vooral als het gaat om inkomensondersteuning en handhaving.
Verbeteringen in het toeslagenstelsel
Het kabinet begrijpt dat het huidige systeem van toeslagen te ingewikkeld is en wil dat verbeteren. Er zijn plannen om de kinderopvangtoeslag te vervangen door een nieuw, eenvoudiger systeem dat ouders meer duidelijkheid geeft over kosten.
Ook wordt het toeslagen- en belastingstelsel herzien. Het doel is een systeem dat passender en voorspelbaarder is, waardoor mensen minder verrassingen ervaren. Bovendien zal het kabinet ervoor zorgen dat terugvorderingen zoveel mogelijk worden voorkomen. Hierbij kijkt men naar het geheel, omdat mensen vaak verschillende regelingen nodig hebben.
Daarnaast zal het kabinet het bestaande toeslagenstelsel blijven verbeteren. Dit houdt in dat er extra ondersteuning komt voor mensen wiens partner niet thuis kan zijn en dat mensen meer tijd krijgen om een toeslag aan te vragen.
Herziening van het handhavingsbeleid
Het kabinet streeft naar een eerlijker handhavingsbeleid dat niet streng straft voor fouten. Zo komt er bijvoorbeeld een wetsvoorstel dat ervoor zorgt dat mensen geen boete krijgen als ze per ongeluk te laat informatie indienen.
Er zal ook een nieuwe Wet handhaving sociale zekerheid komen. Hierbij is het belangrijk dat de gevolgen van overtredingen in verhouding staan tot de persoonlijke situatie van iemand. Strikte regels ter voorkoming van onredelijkheid, zoals brokken van boetes, worden aangepakt. Mensen krijgen ook de kans om hun verhaal te vertellen voor beslissingen worden genomen.
Toegankelijkheid en proactieve dienstverlening
Het kabinet wil dat de overheid mensen beter ondersteunt en actief helpt. Nieuwe wetten en regels worden vooraf getest om te zorgen dat ze praktisch zijn. Ook wordt er gewerkt volgens het principe dat mensen altijd de juiste hulp krijgen, ongeacht bij welke overheid ze aankloppen.
Het wetsvoorstel voor proactieve dienstverlening beoogt dat gemeenten, UWV en SVB mensen actief benaderen om te voorkomen dat mensen belangrijke regelingen missen.
Tot slot stelt het kabinet dat het herstellen van vertrouwen niet alleen gaat om wetten en systemen. Het is ook belangrijk dat er een nieuwe manier van werken komt, waarbij aandacht is voor responsiviteit en rechtstatelijkheid.
Koppeling met advies van de Staatscommissie rechtsstaat
Alle aanbevelingen uit het PEFD-rapport worden in de kabinetsreactie besproken. Sommige aanbevelingen hebben echter een bredere invloed dan alleen sociale zekerheid en toeslagen. Aanbevelingen die om een bredere afweging vragen, worden later verder uitgewerkt in de reactie op het rapport van de staatscommissie, die in de zomer van 2025 verschijnt, of in specifieke brieven aan de Tweede Kamer.