Staatssecretaris Mariëlle Paul van Funderend Onderwijs en Emancipatie zegt: Het is goed om te zien dat leerlingen beter worden in basisvaardigheden. De maatregelen van het Masterplan basisvaardigheden werken. De scholen die steun kregen, draaien de negatieve trend in leerprestaties om. Er is echter nog veel te doen, vooral in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Ik zet het Masterplan voort en geef het een extra boost met het Herstelplan kwaliteit funderend onderwijs, waarbij de focus ligt op lezen, schrijven en rekenen.
Vooruitgang zichtbaar
Bijna 2 jaar geleden zijn zon 650 scholen gestart met het verbeteren van basisvaardigheden zoals taal, rekenen, burgerschap en digitale vaardigheden, gesteund door het Masterplan basisvaardigheden. Uit onderzoek blijkt dat vooral in het primair onderwijs meer dan 80% van de scholen vooruitgang waarneemt in taal en rekenen. In het voortgezet onderwijs meldt 60% goede resultaten. scholen volgen de voortgang van leerlingen via leerlingvolgsystemen en toetsen. Een uitgebreider onderzoek naar de prestaties volgt volgend jaar.
Deze scholen zijn van mening dat zonder de subsidie de bereikte resultaten niet mogelijk zouden zijn geweest. Dit geldt vooral voor het bijscholen van docenten in taal en rekenen. De meeste scholen merken hierbij positieve effecten binnen hun onderwijs.
Daarnaast geeft de nieuwe rapportage van het Nationaal Programma Onderwijs aan dat meer dan de helft van de schoolleiders in het basisonderwijs een verbetering van leerlingen in alle vaardigheden ziet. In het schooljaar 2023-2024 is er ook een hogere leergroei in begrijpend lezen en rekenen vergeleken met de periode vóór corona zichtbaar. Het welzijn van leerlingen in het voortgezet onderwijs is verbeterd en hun kansen zijn gelijker geworden.
Herstel in rekenen-wiskunde
Het herstel in het primair onderwijs blijkt ook uit landelijk onderzoek. Uit de internationale toetsen TIMSS en Peil.rekenen-wiskunde blijkt dat leerlingen in 2023 hetzelfde niveau haalden voor rekenen-wiskunde als vóór de coronaperiode in 2019.
Uitdagingen in voortgezet onderwijs
In het voortgezet onderwijs zijn de signalen minder positief. De prestaties van leerlingen in de onderbouw zijn zelfs gedaald sinds de coronatijd. Onderzoek toont aan dat leerlingen in 2023-2024 nog steeds een lager niveau van vaardigheden hebben dan vóór de pandemie. De daling is het grootst bij Nederlandse taal in vergelijking met rekenen-wiskunde. Vooral leerlingen die in groep 7 zaten tijdens de pandemie ervaren deze daling in leerjaar 3.
Het is belangrijk om in dit laatste schooljaar van het Nationaal Programma Onderwijs acties te ondernemen voor deze leerlingen en tegelijkertijd structurele verbeteringen aan te brengen via het Masterplan basisvaardigheden en het Herstelplan.
De daling in onderbouwprestaties beïnvloedt de eindexamenresultaten echter niet direct. De cijfers zijn weer vergelijkbaar met die van vóór de coronaperiode, wat aangeeft dat de examens een belangrijke toets zijn aan het einde van het voortgezet onderwijs.
Bijna 1,5 miljoen leerlingen bereikt
Basisvaardigheden zijn cruciaal voor een goede start in vervolgonderwijs en voor actieve deelname aan de samenleving. Tot nu toe hebben meer dan 5.100 scholen in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs gewerkt met subsidies uit het Masterplan. Dit heeft gezorgd voor ondersteuning van bijna 1,5 miljoen leerlingen, meer dan 60% van alle leerlingen in Nederland.
Een deel van de scholen ontvangt hulp van onderwijscoördinatoren van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Zij zorgen ervoor dat hun plannen zijn gebaseerd op wetenschappelijk inzicht en praktijkervaring. Scholen delen ook kennis en leren van elkaar om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren.