Kabinetsreactie op VN-rapport over passende huisvesting

In maart bracht professor Balakrishnan Rajagopal, de Speciaal Rapporteur voor het recht op passende huisvesting bij de Verenigde Naties, een bezoek aan Nederland. Hij deed aanbevelingen voor de Nederlandse woningmarkt. Vandaag heeft minister Hugo de Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de reactie van het kabinet op het onderzoek van de Speciaal Rapporteur naar de Tweede Kamer gestuurd.

De Speciaal Rapporteur stelt dat het tekort op de Nederlandse woningmarkt deels is ontstaan doordat er de afgelopen jaren te veel vertrouwd is op de markt om dit op te lossen. Het kabinet deelt deze visie en heeft daarom in 2022 de regie over de volkshuisvesting weer op zich genomen. De Speciaal Rapporteur erkent en waardeert deze stap, maar benadrukt dat er nog veel moet gebeuren om betaalbare en goede huisvesting voor iedereen te waarborgen. Hij doet een beroep op alle politieke partijen om deze koers voort te zetten, een oproep die het kabinet ondersteunt.

De Speciaal Rapporteur pleit onder andere voor voldoende betaalbare woningen. De Rijksoverheid streeft ernaar om van 2022 tot en met 2030 981.000 nieuwe woningen te bouwen, waarvan 2/3 betaalbare koop- en huurwoningen moeten zijn. Ook moeten er diverse woonvormen beschikbaar zijn, zoals woonwagens. Het doel is om mensen die extra hulp nodig hebben bij het vinden van een woning gelijkmatig over gemeenten te verdelen. Daarnaast vraagt de overheid aan de Europese Commissie om meer ruimte te bieden voor staatssteun aan woningcorporaties en marktpartijen voor de bouw van betaalbare huurwoningen in het middensegment.

De Speciaal Rapporteur wijst ook op de positie van huurders. Dit wordt onder andere aangepakt met de Wet betaalbare huur, die zorgt voor betaalbare huurprijzen, ook in het middensegment. Sinds juli vorig jaar beschermt de Wet goed verhuurderschap huurders beter tegen ongewenst gedrag van verhuurders. Vanaf 1 juli 2024 zullen vaste huurcontracten weer de norm zijn, met tijdelijke contracten slechts als uitzondering. Verder benadrukt de Speciaal Rapporteur het belang van zorgvuldige betrokkenheid van huurders bij sloop- en renovatieprojecten. Met het Nationaal sloop- en renovatiestatuut van Aedes en de Woonbond kunnen woningcorporaties en andere partijen hier samen aan werken.

Het kabinet is het niet eens met alle aanbevelingen van de Speciaal Rapporteur. Het vindt dat de bestaande wetgeving en het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting voldoende waarborgen bieden voor het recht op adequate huisvesting, en dat een grondwetswijziging daarom niet nodig is.

Op 5 maart 2024 is het rapport van de Speciaal Rapporteur voorgelegd aan de Mensenrechtenraad van de VN in Genève. De reactie van het kabinet op het rapport zal eerst door de Tweede Kamer worden besproken, waarna de Mensenrechtenraad op de hoogte zal worden gebracht.