Ongeveer 60% van de vrouwen en 20% van de mannen hebben seksueel grensoverschrijdend gedrag ervaren. Dit kan gaan om ongewenste opmerkingen, aanraken en zelfs ernstigere zaken zoals aanranding. In 2024 zijn er meer dan 1,7 miljoen mensen van 16 jaar of ouder die dit soort ervaringen hebben gehad, blijkt uit gegevens van CBS en WODC. Het kan overal gebeuren: op school, werk, thuis, online en in de horeca. De gevolgen zijn groot en kunnen levens aangrijpend beïnvloeden.
Mariëlle Paul, staatssecretaris van Onderwijs en Emancipatie, zegt: “Onacceptabel gedrag zoals sissen op straat of ongepaste aanrakingen moeten we met z’n allen aanpakken. Het begint met het erkennen van het probleem en het gesprek hierover. Samen met anderen in de regering werk ik aan deze campagne zodat iedereen zich veilig voelt.”
Mariëtte Hamer, regeringscommissaris, legt uit dat seksueel grensoverschrijdend gedrag verschillende vormen kan aannemen, van ongepaste opmerkingen tot ernstige misdragingen. Veel mensen realiseren zich niet dat bepaald gedrag onacceptabel is geworden en dit kan leiden tot onzekerheid bij slachtoffers.
Volgens het onderzoek van Ipsos I&O heeft 85% van de mensen anders geleerd te kijken naar seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dat betekent dat er een verandering in de maatschappij plaatsvindt. Veel mensen zijn voorzichtiger in hun omgang met anderen door de media-aandacht voor dit probleem.
Verkramping in omgang
De aandacht in de media is belangrijk, maar leid ook tot verschillende meningen over hoe we met seksueel grensoverschrijdend gedrag moeten omgaan. Bijna de helft van de mensen zegt soms onzeker te zijn over wat wel of niet kan. Dit kan ervoor zorgen dat mensen terughoudend zijn in hun sociale interacties, uit angst voor beschuldigingen.
Een gesprek met Peter toont aan dat mensen etiketten aan gedrag willen plakken, maar het moeilijk vinden om grenzen te bepalen. Vroeger maakte hij wel eens flirterige opmerkingen, maar hij durft dat nu niet meer door de aandacht in de media.
Praat met elkaar
Wat precies grensoverschrijdend is, hangt af van verschillende factoren, zoals de relatie tussen de mensen en de context. Een compliment in de sportschool kan fijn zijn als het van een vriend is, maar onwelkom voelen als een vreemde dit zegt. Door hierover te praten, kunnen mensen beter begrijpen wat de impact van gedrag op anderen kan zijn. Deze bewustwording is de eerste stap naar verandering van ongewenste gewoontes.
Hamer wijst erop dat het niet de bedoeling is dat mensen zich gaan inhouden in hun omgang met elkaar. We moeten ons bewust zijn van elkaars grenzen en hier respectvol mee omgaan. Het gesprek aangaan is essentieel.
Over de campagne
De campagne van de Rijksoverheid laat verschillende situaties zien waarin seksueel grensoverschrijdend gedrag voorkomt, zoals in de sportschool, uitgaansleven en online. De vraag is: ‘Wat vind jij? Tot waar is het leuk voor iedereen?’ De campagne komt op sociale media, abri’s en op de radio. Voor meer informatie: metelkaartrekkenwedegrens.nl.
*Bron: Ipsos I&O (2024) Onderzoek probleembesef seksueel grensoverschrijdend gedrag
**Bron: Rutgers (2023) Monitor Seksuele Gezondheid
***Bron: CBS en WODC (2024) Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Grensoverschrijdend gedrag