Vandaag, op Internationale Mensenrechtendag, vieren we basisvrijheden zoals veiligheid en onderwijs. Helaas worden mensenrechten in veel landen, waaronder Oekraïne, bedreigd. De bevolking ervaart dagelijks schendingen van hun rechten.
‘De verhalen zijn afschuwelijk,’ zegt Danielle Bell, hoofd van de HRMMU. ‘Mensen die we hebben gesproken zijn gemarteld, mishandeld en seksueel misbruikt. Ook raken steeds meer burgers gewond door aanvallen met bommen en drones. In bezette gebieden zijn scholen niet veilig en worden kinderen gedwongen het Russische curriculum te volgen.’
Wat doet de UN Human Rights Monitoring Mission?
De HRMMU houdt zich bezig met het rapporteren over mensenrechten in Oekraïne. De VN-missie wil mensenrechten versterken en zorgen dat daders van schendingen worden vervolgd.
Nederland staat voor een wereld waarin mensenrechten worden gerespecteerd. Daarom steunt Nederland de HRMMU met €8 miljoen voor de komende twee jaar, zoals aangekondigd door Erica Schouten, speciaal gezant voor Oekraïne.
‘Het onderzoek van HRMMU is cruciaal voor gerechtigheid in Oekraïne,’ zegt Schouten. ‘Hun werk is onafhankelijk en betrouwbaar en helpt bij onderzoeken naar mensenrechtenschendingen.’
Steeds meer slachtoffers
Sinds de Russische invasie in februari 2022 zijn er meer dan 10.000 Oekraïners omgekomen en meer dan 20.000 gewond. Woningen, ziekenhuizen en scholen zijn verwoest, wat leidt tot grote humanitaire problemen.
Het aantal slachtoffers onder burgers stijgt, vertelt Bell. ‘Dit jaar zijn er 30% meer slachtoffers geconstateerd. In september waren er veel slachtoffers, en het gebruik van nieuwe en meer destructieve wapens verhoogt het aantal gewonden onder burgers.’
Ook de situatie in gevangenissen in bezette gebieden en Rusland is ernstig. Bell zegt: ‘Krijgsgevangenen vertellen ons over zware mishandelingen. Deze getuigenissen helpen ons de wreedheden in Russische gevangenissen vast te leggen.’
Documentatie van misdaden
De HRMMU legt mensenrechtenschendingen vast en gebruikt deze rapporten als bewijs in rechtszaken. Ze hebben dit jaar al meer dan driehonderd missies uitgevoerd, ook in frontlinies. ‘We willen de dagelijkse impact van de oorlog op de bewoners zichtbaar maken,’ legt Bell uit.
Schouten benadrukt dat het niet alleen gaat om cijfers, maar om de verhalen van slachtoffers. “We moeten deze verhalen documenteren als een erkenning dat deze misdaden echt zijn gebeurd,” zegt ze.
Nederlands inzet voor gerechtigheid
Nederland zet zich actief in voor gerechtigheid voor oorlogsmisdaden in Oekraïne. Sinds de oorlog begon, is er al meer dan €105 miljoen vrijgemaakt voor dit doel.
Nederland ondersteunt onderzoeken van het Internationaal Strafhof en het Oekraïense openbaar ministerie. Ook is Nederland gastland voor internationale centra voor rechtszaken tegen agressie.