Openrijk logo
Dutch Flag
CBS onderzoekt energieverbruik sinds 1800

CBS onderzoekt energieverbruik sinds 1800

Dit jaar viert het CBS zijn 125-jarig bestaan. Om dit te vieren heeft het bureau vijf tijdlijnen gemaakt over belangrijke onderwerpen. Nu is er ook een tijdlijn over energieverbruik in Nederland, van turf tot windenergie.

Turfwinning

Turf is al sinds de Romeinse tijd een bron van energie. In de Middeleeuwen werd turf belangrijk, omdat er steeds minder hout beschikbaar was. Mensen gebruikten turf voor verwarming en industriële processen, vooral in Groningen en Drenthe, waar veel veengebieden waren.

Water- en windmolens

In de Middeleeuwen werden water- en windmolens ontdekt. Deze molens gebruikten waterkracht en wind om producten te maken. Turf bleef ook een belangrijke energiebron in de Gouden Eeuw. Er zijn echter weinig gegevens over het gebruik van turf in die tijd.

Overgang naar steenkool

In de 19e eeuw verloor turf zijn positie aan steenkool, dat goedkoper en makkelijker te winnen was. Steenkool was essentieel voor de industrialisatie met stoommachines en de opkomst van de spoorwegen. De vraag naar steenkool groeide enorm, vooral rond 1850 in Zuid-Limburg, waar mijnen zoals Oranje Nassau 1 in 1899 open gingen.

Sluiting van de steenkoolmijnen

Na de oorlog waren de mijnen in Limburg belangrijk voor de bouw van Nederland. In de jaren vijftig verwarmden veel huizen met kolen. Maar door goedkopere import ging het slecht met de mijnen. In 1965 besloot de overheid alle mijnen te sluiten, de laatste in 1974.

Ontdekking van aardgas

Op 29 mei 1959 werd aardgas ontdekt in Slochteren. Hierdoor schakelden veel huizen over van kolen naar gas, wat eenvoudiger en schoner was. Aardgas werd ook steeds goedkoper.

Groei van aardgasverbruik

Het gasveld in Slochteren was zo groot dat niet alleen Nederland, maar ook andere landen zoals Duitsland en Frankrijk gas aanvingen. In 1964 was 2% van het energieverbruik aardgas, maar dit steeg naar 50% in 1974.

Tegengeluiden

Begin jaren zeventig waren er zorgen over het ongebreideld gebruik van natuurlijke bronnen. De Club van Rome bracht rapporten uit over bevolkingsgroei en milieuvervuiling. Dit leidde tot een groter bewustzijn over duurzaamheid.

Oliecrisis in 1973

De oliecrisis van 1973 zorgde voor een tekort aan olie en had grote gevolgen voor de economie. Dit leidde tot autoloze zondagen en een focus op energiebesparing. Hierdoor werd energieverbruik in woningen en vervoersmiddelen efficiënter.

Energietransitie

In 2019 werd het Klimaatakkoord gesloten, bedoeld om Nederland klimaatneutraal te maken in 2050. Deze energietransitie omvat de bouw van windturbines. In 2006 kwam het eerste offshore windmolenpark, en in 2023 werd het eerste park zonder subsidie geopend. De capaciteit van windenergie is sindsdien verdubbeld.
Deel dit artikel
terug naar overzicht
Bron publicatie: 20 december 2024
Bron laatst geupdate: 20 december 2024
Openrijk publicatie: 20 december 2024
Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek