Europese Hof doet uitspraak over Nederlands inburgeringsbeleid

Het Europese Hof van Justitie heeft uitspraak gedaan over het inburgeringsbeleid voor asielstatushouders onder de Wet inburgering 2013 (Wi2013). Volgens het Hof is het opleggen van de inburgeringsplicht voor asielstatushouders toegestaan. Over de boetes die deze inburgeraars krijgen als ze niet op tijd hun inburgering afronden, zegt het Hof: ‘Alleen in uitzonderlijke gevallen kan er een boete worden opgelegd.’ Het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) gaat de uitspraak verder bestuderen. Ook wacht het ministerie de uitspraak van de Raad van State af in deze zaak.

Het Hof heeft zich ook uitgesproken over het leningenbeleid. Onder de Wi2013 moeten asielstatushouders (een gedeelte van) de lening die ze hebben gekregen voor de inburgeringskosten terugbetalen als ze niet tijdig de inburgering afronden. Het Hof: ‘Met de lening, waardoor in beginsel de asielstatushouder zelf alle kosten van de inburgeringscursussen en -examens moet dragen, wordt een onredelijke last opgelegd aan de asielstatushouder.’

Het Hof deed de uitspraak op 4 februari 2025, als antwoord op de vragen van de Raad van State (RvS). De Raad had in maart 2023 vragen gesteld aan het Hof van Justitie over het Nederlandse inburgeringsbeleid onder de Wi2013. Onder dit stelsel kunnen asielstatushouders een boete krijgen als ze niet binnen de wettelijke termijn van 3 jaar hun inburgeringstraject afronden. In dat geval moeten ze ook (een gedeelte van) de lening terugbetalen die ze eerder hebben gekregen voor de inburgeringskosten. De RvS wilde weten of dat is toegestaan is op grond van een Europese kwalificatierichtlijn. Die schrijft vrije toegang tot integratieprogramma’s voor.

DUO had de inning van boetes en het terugvorderen van leningen van asielstatushouders, die op of na 23 maart 2023 openstonden, al gepauzeerd totdat de uitkomst van deze procedure bekend is.

Het ministerie van JenV bestudeert nu de mogelijke gevolgen van de uitspraak voor het inburgeringsbeleid. De RvS doet nog uitspraak in de specifieke zaak van de asielstatushouder die bezwaar had gemaakt tegen een boete en de terugvordering van de lening. Deze zaak was de aanleiding voor de vragen aan het Hof. Er zijn nog ruim 18.000 asielstatushouders inburgeringsplichtig onder de Wi2013.

De uitspraak heeft betrekking op de Wet inburgering 2013. In 2022 is de Wet inburgering 2021 (Wi2021) in werking getreden. Onder deze wet hoeven asielstatushouders geen lening meer aan te vragen. Ze kunnen nog wel boetes krijgen als ze niet op tijd hun diploma halen. Of de uitspraak effect heeft op de Wi2021, neemt het ministerie mee in de bestudering.

Meer informatie

Persbericht van het Europese Hof van Justitie

De tekst van de uitspraak van het Europese Hof van Justitie