NWO staat in dienst van de samenleving. Ons onderzoek is van iedereen en voor iedereen. Al 75 jaar lang. Een tijd waarin de rol van NWO sterk veranderde.
Traditionele kennisontwikkeling over de volle breedte, dat is waar NWO in 1950 in het naoorlogse Nederland voor werd opgericht. Eerst onder een andere naam: de ‘Nederlandse Organisatie voor Zuiver-Wetenschappelijk Onderzoek’ (ZWO). ‘Het was een algemeen heersend gevoel dat een sterke wetenschappelijke sector wezenlijk bijdroeg aan de wederopbouw en de welvaart. Nederland moest niet afhankelijk zijn van anderen, maar zelf alle kennis in de volle breedte in huis hebben’, vertelt wetenschaps- en universiteitshistoricus Ab Felipse van de VU Amsterdam over de oprichting (lees het volledige artikel hier). De Koude Oorlog droeg daar ook aan bij en zette een rem op internationale wetenschappelijke samenwerking.
Meebewegen met de maatschappij
Sinds 1988 dragen we onze huidige naam. Niet alleen de naam wordt in die jaren anders. NWO beweegt mee met de veranderingen in de maatschappij en vernieuwt zichzelf - al dan niet onder de druk van buiten. Dit past bij haar taak om ‘de kwaliteit van het wetenschappelijk onderzoek te bevorderen, alsmede het initiëren en stimuleren van nieuwe ontwikkelingen in het wetenschappelijk onderzoek’. Vandaag de dag financieren en faciliteren wij een breed palet aan onderzoek: van fundamenteel, tot toegepast, en praktijkgericht – over een groot deel van de kennisketen. Onderzoekers uit alle disciplines kunnen bij NWO terecht om aanspraak te maken op onze financiering. Ook wordt er binnen de tien nationale onderzoeksinstituten van NWO internationaal toonaangevend onderzoek verricht.
NWO is na 75 jaar springlevend. We stimuleren steeds nieuwe vormen van onderzoek en creëren zo nieuwe verbindingen. Deze zijn essentieel om de grote maatschappelijke uitdagingen in een veranderende wereld aan te gaan. Onderzoek vindt steeds meer mèt de samenleving plaats, in plaats van voor de samenleving. Onderzoekskwaliteiten uit de hele maatschappij komen tot hun recht: kennisinstellingen, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, overheden en burgers hebben hierin allemaal een belangrijke plek. Steeds vaker werken onderzoekers over de grenzen van wetenschapsdisciplines heen en speelt co-creatie een belangrijke rol in de valorisatie van onderzoek.
Het was een algemeen heersend gevoel dat een sterke wetenschappelijke sector wezenlijk bijdroeg aan de wederopbouw en de welvaart. Nederland moest niet afhankelijk zijn van anderen, maar zelf alle kennis in de volle breedte in huis hebben.
Centrale rol
De huidige wetenschap drijft op gezamenlijke kennis en doelen, op oprechte interesse in elkaars onderzoeksterreinen. Alleen zo bereikt de moderne wetenschap resultaten die niet alleen nieuwe kennis opleveren, maar ook de maatschappij vooruithelpen. NWO speelt hierin een centrale rol. Niet alleen als financier en uitvoerder van wetenschappelijk onderzoek, maar ook door partijen aan elkaar te verbinden en barrières te slechten. Daarnaast zorgt NWO er als vanouds voor dat er genoeg ruimte en financiering blijft voor het vrij en ongebonden onderzoek, fundamenteel en binnen individuele wetenschapsvelden. Want de wetenschap gedijt nog altijd bij onderzoekers die gedreven worden door een nieuwsgierigheid naar nieuwe kennis.
NWO is in de afgelopen 75 jaar gegroeid in haar rol. We zijn meebewogen met de tijd, en we zullen ons de komende decennia hard blijven maken voor de allerbeste wetenschap met de meeste (maatschappelijke) impact. Maar we zullen dat altijd samen doen met onderzoekers die zich met hart en ziel inzetten voor nieuwe kennis. In het belang van de maatschappij. Op naar de volgende 75 jaar.