Vandaag is blue monday. Dagen zijn kort in deze tijd van het jaar, de zon staat laag en gaat vaak schuil achter een grijs wolkendek. Het gebrek aan licht maakt wat somber en veel mensen ervaren een winterdip. Afgelopen december was de zon wel heel weinig te zien. Slechts 29 zonuren, de helft van het gemiddelde aantal zonuren in december. En ook de laatste dagen is het erg grijs. De hoeveelheid zon varieert sterk van winter tot winter, maar van een trend is geen sprake. In de toekomst verwachten we hierin weinig verandering.
Somberste dag van het jaar
In De Bilt wordt sinds 1958 de hoeveelheid zonnestraling gemeten die in een dag de grond bereikt. Deze wordt uitgedrukt in de hoeveelheid energie in Joules per vierkante meter grondoppervlak. Als we dit delen door de tijd dat de zon op is, dan krijgen we de gemiddelde sterkte van de zonnestraling uitgedrukt in Watt per vierkante meter.
De somberste dag tot nu toe viel op 25 november 2005 met gemiddeld slechts 2 Watt per vierkante meter zonlicht. De somberste dag van 1969 had nog altijd 19 Watt per vierkante meter. Van een duidelijke trend is geen sprake. De somberste dag van 2025 is tot nu toe 1 januari (rode rondje).
Somberste 10-daagse periode van het jaar
Net als de afgelopen dagen volgen sombere dagen elkaar vaak op. Dat heeft te maken met de ligging van hoge- en lagedrukgebieden. Een hogedrukgebied bepaalt al meerdere dagen het weer Europa met in de Alpen zonnig wintersportweer, maar bij ons mist en laaghangende bewolking. Er is weinig wind en de dalende luchtbeweging in het hogedrukgebied zorgt ervoor dat de koude, vochtige luchtlaag dicht bij de grond niet mengt met de warmere lucht erboven. Meteorologen noemen dit ook wel een koude plaklaag. De mist en laaghangende bewolking kunnen zo dagenlang aanhouden.