Voorafgaand aan de Internationale Dag van Nul Tolerantie voor Vrouwelijke Genitale Verminking op 6 februari 2025, bevestigen de Europese Commissie en de Hoge Vertegenwoordiger/Vicevoorzitter Kallas de sterke inzet van de EU om vrouwelijke genitale verminking in Europa en de wereld uit te bannen:
“Vrouwelijke genitale verminking is een schending van de mensenrechten en een gruwelijke vorm van geweld tegen vrouwen en meisjes. Wereldwijd zijn naar schatting meer dan 200 miljoen vrouwen besneden, waaronder minstens 600.000 in Europa. Het is een middel om dominantie en sociale controle over vrouwen en meisjes te versterken. De praktijk heeft ernstige fysieke en psychologische gevolgen voor het leven. Er is absoluut geen medische of ethische rechtvaardiging voor en het hoort niet thuis in welke samenleving dan ook.
We zijn vastbesloten om vrouwelijke genitale verminking wereldwijd en in de EU te bestrijden en uit te bannen. Vorig jaar hebben we de EU-richtlijn aangenomen over het bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld, die vereist dat lidstaten vrouwelijke genitale verminking als specifiek strafbaar feit in hun strafwet opnemen, preventiemaatregelen en trainingen voor gezondheidswerkers opzetten, slachtoffers specifieke ondersteuning bieden en gegevens verzamelen over gemelde gevallen van vrouwelijke genitale verminking.
De EU ondersteunt wereldwijd projecten om FGM te bestrijden, werkt samen met gemeenschappen en transformeert sociale normen door collectieve actie. Sinds 2016 werkt de EU samen met partners aan programmas zoals het EU-UN Spotlight Initiative om deze gruwelijke praktijk definitief te beëindigen.
We blijven samenwerken met regeringen, het maatschappelijk middenveld en internationale organisaties om ervoor te zorgen dat FGM universeel wordt veroordeeld en uitgeroeid. De Europese Unie blijft samenwerken met wereldwijde partners om een nul-tolerantiehouding ten aanzien van vrouwelijke genitale verminking aan te nemen en een wereld te bouwen waarin elk meisje en elke vrouw vrij kan leven van alle vormen van geweld en discriminatie.”
Achtergrond
Vrouwelijke genitale verminking (FGM) omvat alle procedures waarbij de vrouwelijke uitwendige geslachtsorganen geheel of gedeeltelijk worden verwijderd of op andere wijze worden beschadigd zonder medische redenen, zoals gedefinieerd door de Wereldgezondheidsorganisatie. In Europa lopen naar schatting 190.000 meisjes in 17 landen het risico besneden te worden terwijl 600.000 vrouwen leven met de gevolgen van FGM in Europa. Elk jaar komen ten minste 20.000 vrouwen en meisjes uit FGM-risicolanden naar Europa als asielzoekers.
Het VN-Verdrag inzake de rechten van het kind uit 1989, waar alle EU-lidstaten partij bij zijn, veroordeelt geweld tegen kinderen. In 2021 heeft de Commissie een uitgebreide EU-strategie aangenomen voor de rechten van het kind om de inzet van de EU te versterken om kinderen te beschermen tegen FGM in de EU-lidstaten en wereldwijd, en de nadruk te leggen op het belang van onderwijs, bewustwording en juridische maatregelen om FGM-praktijken uit te bannen, met concrete acties en aanbevelingen om alle vormen van geweld tegen kinderen te beëindigen. Als een toezegging in de EU-strategie voor de rechten van het kind, heeft de Commissie op 23 april 2024 een aanbeveling aangenomen over de ontwikkeling en versterking van geïntegreerde kinderbeschermingssystemen in het belang van het kind. Het bevorderen van een cultuur van nul-tolerantie voor geweld tegen kinderen vereist het dichten van de kloof tussen internationale normen, politieke toezeggingen en actie. De aanbeveling roept de lidstaten op om zowel hun kinderbeschermingssystemen te versterken om alle vormen van geweld tegen kinderen, inclusief FGM, aan te pakken, als ervoor te zorgen dat hun externe acties bijdragen aan de strijd tegen alle vormen van geweld tegen kinderen, inclusief FGM.
De Europese Commissie is vastbesloten om alle vormen van gendergerelateerd geweld, inclusief FGM, zowel binnen de EU als daarbuiten uit te bannen, zoals uiteengezet in het EU-actieplan voor mensenrechten en democratie 2020-2024, de EU-strategie voor gendergelijkheid 2020-2025, het EU Gender Actieplan III, verlengd tot 2027. In lijn met deze beleidsmaatregelen en onze inzet voor het uitbannen van FGM zowel in Europa als wereldwijd, werken we samen en bieden we ondersteuning aan overlevenden, getroffen gezinnen en gemeenschappen, evenals aan experts en beleidsmakers. Sinds 2016 werkt de EU samen met partners zoals UNFPA/UNICEF aan programmas zoals het EU-UN Spotlight Initiative. Terwijl de eerste fase van Spotlight eindigde, wordt een nieuwe generatie programmas gelanceerd om de behaalde resultaten te behouden en alle vormen van geweld tegen vrouwen en meisjes te beëindigen. Dit omvat een opvolgerprogramma voor het Spotlight Initiative Africa Regional Programme.
De criminalisering van FGM is vereist onder het Verdrag van de Raad van Europa inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld, ook wel het Istanbulverdrag genoemd. In oktober 2023 trad de Europese Unie toe tot het Verdrag. Met deze toetreding is de EU verplicht om zich te houden aan ambitieuze en uitgebreide normen die gericht zijn op het voorkomen en aanpakken van geweld tegen vrouwen op het gebied van justitiële samenwerking in strafzaken, asiel en non-refoulement, en haar openbare administratieve praktijken.
In mei 2024 heeft de Europese Unie de richtlijn aangenomen over het bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld die de criminalisering van FGM als een zelfstandige overtreding vereist. De lidstaten moeten de richtlijn omzetten in nationaal recht tegen 14 juni 2027.
Het Citizens, Equality, Rights and Values Programme (CERV) van de Commissie biedt financiering voor projecten die gendergerelateerd geweld en geweld tegen kinderen aanpakken, inclusief FGM. In 2025 zal €23 miljoen worden toegewezen via de DAPHNE-strand om nationale en transnationale initiatieven te financieren die gericht zijn op het bestrijden en voorkomen van geweld tegen kinderen en gendergerelateerd geweld binnen en buiten huiselijke en intieme settings, evenals online. Deze fondsen zullen ook inspanningen ondersteunen om overlevenden van gendergerelateerd geweld en geweld tegen kinderen te beschermen en bij te staan, evenals het versterken van kinderbeschermingssystemen.
Meer informatie
Richtlijn over het bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld
Webpaginas van de Europese Commissie over het beëindigen van gendergerelateerd geweld
Feitenblad - Mythes over vrouwelijke genitale verminking (FGM)
Onderzoek van het Europees Instituut voor Gendergelijkheid (EIGE) naar de prevalentie van vrouwelijke genitale verminking