De ministerraad besprak het advies van de Raad van State over de plannen. Hierin worden zorgen geuit over onzekerheden bij de uitvoering. ‘Maar ik heb één zekerheid’, aldus minister Faber: ‘Zó kan het niet langer. Het hele systeem is vastgelopen, we moeten zo snel mogelijk handelen. Dit is wat Nederlanders willen: een fundamentele koerswijziging in het beleid om de instroom te beperken en terugkeer te bevorderen.’
Asielnoodmaatregelenwet
Minister Faber stuurde eind vorig jaar twee wetsvoorstellen naar de Raad van State voor advies. De Asielnoodmaatregelenwet omvat onder meer de afschaffing van permanente verblijfsvergunningen, beperking van de geldigheidsduur van asielvergunningen tot drie jaar, verruiming van de ongewenstverklaring, strenge voorwaarden voor nareis en maatregelen om asielprocedures efficiënter te maken.
Deze wet is door de minister aangescherpt, waar het gaat om afschaffing van de voornemenprocedure. Dat werkt verlichtend voor de IND, mits ook het bezwaar wordt afgeschaft. Deze onvolkomenheid is gerepareerd met een technische aanpassing.
De memorie van toelichting van beide wetten is ter verduidelijking aangevuld. Dat is gedaan op basis van de nader rapporten dat door de minister is opgesteld naar aanleiding van het advies van de Raad van State. Ook zijn juridische vindplaatsen toegevoegd, en wordt er verwezen naar jurisprudentie. Die toevoegingen veranderen niets aan de inhoud van de wetten.
Tweestatusstelsel
Daarnaast wordt een zogenoemd tweestatusstelsel voorgesteld. Het wetsvoorstel maakt onderscheid tussen vluchtelingen en mensen die op andere gronden bescherming krijgen. Dit geeft extra mogelijkheden om de instroom van nareizigers van mensen in die tweede groep te verlagen.
Een grote groep mensen wacht momenteel in het buitenland om naar Nederland te komen. Dit wetsvoorstel zal voor een deel van deze groep bij de gezinshereniging meer voorwaarden stellen, zoals een wachttijd van twee jaar, de beschikking over huisvesting en inkomen.
Kosten
In totaal is € 115 miljoen nodig om de wetten in te voeren en uitvoerbaar te maken. Er is € 101,8 miljoen nodig voor het tweestatusstelsel, en € 13,3 miljoen voor de asielnoodmaatregelenwet. Het bedrag is hoger dan voorheen voorzien, omdat niet alleen de kosten voor de IND, maar ook die van de rechtspraak zijn meegenomen. Minister Faber: ‘Dit is een investering om op lange termijn enorm veel geld te besparen.’
Overige maatregelen
Eerder zijn al maatregelen genomen of aangekondigd, zoals de invoering van grenscontroles, uitbreiding van de mogelijkheden om criminele vreemdelingen - ook minderjarigen - uit te zetten, een opt-out bij toekomstige wijzigingen in Europese asielverdragen en beëindiging van de Landelijke Vreemdelingen Voorziening per 1 januari.
‘Duidelijk signaal’
Minister Faber: ‘Al deze maatregelen samen geven een duidelijk signaal af. Dit kabinet koerst op het strengste asielregime en de strengste toelatingseisen ooit. Het kabinet verwacht dat deze maatregelen bijdragen aan vermindering van de instroom en tevens een positief effect hebben op terugkeer. Daarbij gaat het om vreemdelingen die geen recht hebben op verblijf en vreemdelingen die terug kunnen wanneer de veiligheidssituatie in hun land van herkomst verbetert. Door minder instroom en meer terugkeer neemt ook de druk af op de asielopvang en de asielketen, en daarmee de druk op huisvesting, zorg en onderwijs.’