Nieuwe wetten Justitie en Veiligheid vanaf 1 juli 2024

Vanaf 1 juli 2024 treden er nieuwe wetten in werking op het gebied van Justitie en Veiligheid. Deze wetten brengen verschillende veranderingen met zich mee, zoals het makkelijker maken van aangifte doen voor slachtoffers van verkrachting en aanranding, het kosteloos wijzigen van namen voor nazaten van tot slaaf gemaakten, en de verplichte aanwezigheid van verdachten en verdachten van ernstige misdrijven op de inhoudelijke zitting in hun strafzaak. Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste wijzigingen.

Vanaf 1 juli 2024 zijn er nieuwe regels om slachtoffers van seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag beter te beschermen. Met de Wet seksuele misdrijven kunnen slachtoffers in meer gevallen aangifte doen van verkrachting en aanranding. Er is nu niet meer altijd bewijs van dwang nodig om verkrachting of aanranding aan te tonen. Het strafbaar maken van seksueel contact zonder wederzijdse instemming wordt dus eenvoudiger. Ook wordt seksuele intimidatie in het openbaar strafbaar gesteld en het benaderen van kinderen jonger dan 16 jaar online (sexchatting). Daarnaast worden de maximale straffen voor bepaalde seksuele misdrijven verhoogd en wordt regelgeving digitaal geactualiseerd. In de nieuwe wet wordt benadrukt dat seksueel grensoverschrijdend gedrag offline en online gelijk behandeld wordt.

Vanaf 1 juli 2024 kunnen hostingbedrijven verplicht worden gesteld om online kinderpornografisch materiaal van hun servers te verwijderen, onder dreiging van een boete. De Autoriteit online Terroristisch en Kinderpornografisch Materiaal (ATKM) krijgt de bevoegdheid om ICT-bedrijven aan te wijzen waar dergelijk schadelijk materiaal is geconstateerd. Hostingbedrijven die na melding dit materiaal niet snel verwijderen, riskeren een boete die kan oplopen tot maximaal 10% van hun omzet bij herhaalde overtredingen.

Vanaf 1 juli 2024 moeten verdachten van ernstige misdrijven verplicht aanwezig zijn op de inhoudelijke zitting van hun strafzaak. Dit is een verandering, omdat verdachten voorheen zelf mochten bepalen of ze aanwezig wilden zijn bij hun rechtszaak. Deze wetswijziging geeft slachtoffers en nabestaanden de kans om hun verhaal aan de verdachte te vertellen en maakt het mogelijk voor de rechter en officier van justitie om direct vragen te stellen aan de verdachte, wat bijdraagt aan het vinden van de waarheid.

Nazaten van tot slaaf gemaakten krijgen vanaf 1 juli 2024 de mogelijkheid om kosteloos hun achternaam te veranderen. Vroeger hadden tot slaaf gemaakten vaak geen keuze in hun achternaam en kregen zij een naam opgelegd die vaak refereerde aan hun slavenhouder of de plantage waar ze werkten. Volwassenen met zon achternaam mogen deze nu gratis laten aanpassen, terwijl dit voorheen € 835 kostte en gepaard ging met het overleggen van een psychologische verklaring. In de toekomst volstaat enkel een verklaring dat de persoon een nazaat is van een tot slaaf gemaakte.