Waarom heeft de Commissie deze herziening onderhandeld?

In het licht van het verstrijken van de autonome handelsmaatregelen (ATMs) op 24 juli 2025, hebben de EU en Moldavië de herziening van hun diep en uitgebreid vrijhandelsgebied (DCFTA) onderhandeld om een langdurige voorspelbaarheid en stabiliteit voor EU- en Moldavische ondernemers te bieden. Deze herziening is voorzien in artikel 147 van de EU-Moldavië Associatieovereenkomst.

Deze herziening zal de banden tussen beide partijen verder versterken, hen dichter bij elkaar brengen en de geleidelijke integratie van Moldavië in de EU-eenheidsmarkt voortzetten. Dit zal ook bijdragen aan de verdere ontwikkeling van de Moldavische landbouwsector en de geleidelijke afstemming van de sector op relevante EU-normen ondersteunen, in het licht van de EU-toetreding van Moldavië.

Wat is de inhoud van de overeenkomst? 

De vandaag bereikte overeenkomst is een evenwichtige. Deze houdt rekening met de verplichting van de EU om een langdurige oplossing voor ondernemers te bieden, haar steun aan Moldavië, evenals de verwachting van Moldavië om haar dynamische handelsrelaties met de EU verder te verbeteren, rekening houdend met de gevoeligheden van bepaalde landbouwsectoren.

De overeenkomst omvat het volgende:

• Verbeterde handelsstromen met volledige inachtneming van het potentieel van Moldavië en gevoelige EU-landbouwsectoren: voor de meest gevoelige producten zullen tariefcontingenten worden gehandhaafd. In vergelijking met de huidige DCFTA en rekening houdend met de belangen van de EU-lidstaten, zal de EU haar markt verder openen via tariefcontingenten voor vier Moldavische fruitproducten: pruimen, tafeldruiven, kersen en appels. Voor drie minder gevoelige producten (druivensap, knoflook en tomaten) zal de EU volledige of vergaande liberalisering verlenen. Alle andere agri-food producten zijn al geliberaliseerd onder de huidige DCFTA. Rekening houdend met de omstandigheden van zijn eigen landbouwsector, zal Moldavië ook zijn quota-volumes voor varkensvlees, gevogelte en zuivelproducten iets verhogen.

• Gelijke kansen: alle nieuwe markttoegang concessies zullen afhankelijk zijn van de verplichting van Moldavië om zijn wetgeving geleidelijk af te stemmen op de meeste relevante EU-productienormen tegen 2027, bijv. het gebruik van pesticiden, en tegen 2028 voor de wetgeving inzake officiële controles. Moldavië wordt verwacht jaarlijks verslag uit te brengen over de voortgang op dat gebied.

• Een robuste safeguard-clausule: beide partijen zijn overeengekomen om de mogelijkheid te bieden om een safeguard in te roepen in geval van negatieve effecten als gevolg van de verdere liberalisering van hun bilaterale handel. Dit kan worden beoordeeld op het niveau van een of meer lidstaten in het geval van de EU.

• Herzieningsclausule: de overeenkomst bevat een herzieningsclausule in 2027 om rekening te houden met de voortgang van het toetredingsproces van Moldavië en de marktintegratie, de evoluerende productie- en importabsorptiecapaciteiten van de partijen, het verleden gebruik van de relevante quota en de belangen en gevoeligheden aan beide zijden.
•  

Wat zijn de markttoegang concessies die zijn overeengekomen? 

Onder de huidige EU-Moldavië DCFTA had de Europese Unie bijna alle tarieflijnen al geliberaliseerd.

De nu overeengekomen wijzigingen als onderdeel van de DCFTA-herziening zullen Moldavië in staat stellen om het niveau van exporten in recente jaren voor alle producten te behouden en waar mogelijk te verhogen. Rekening houdend met de gevoeligheid van sommige landbouwsectoren in de EU, zijn tariefcontingenten (TRQs) behouden voor de invoer van vier producten (pruimen, tafeldruiven, kersen en appels); er is overeengekomen om drie minder gevoelige producten (druivensap, knoflook en verse tomaten) te liberaliseren.  

Al deze producten zullen worden gedekt door het nieuwe safeguardmechanisme dat niet alleen op EU-niveau van toepassing zal zijn, maar ook in het geval dat een of meer lidstaten worden getroffen.

In dezelfde tijd zullen EU-exporteurs profiteren van verbeterde markttoegang voor varkensvlees, gevogelte en zuivelproducten, verleend over een periode van 4 jaar.

Wat zijn de overgangsmaatregelen die van toepassing zijn vanaf 25 juli 2025? 

Wanneer de ATMs verstrijken, zullen de huidige DCFTA-tariefcontingenten op 25 juli opnieuw opengaan, wat zorgt voor continuïteit in de handelsmogelijkheden voor Moldaviës agri-foodexport naar de EU. Deze quota zullen blijven gelden totdat de herziening van de DCFTA wordt uitgevoerd.

Wat is de verwachte impact voor de EU, en voor de EU-landbouw in het bijzonder? 

EU-producenten zullen profiteren van extra markttoegang mogelijkheden om bepaalde producten naar Moldavië te exporteren (varkensvlees, gevogelte en zuivelproducten), naast die al verleend onder de huidige DCFTA.

De overeengekomen markttoegang voor Moldavië houdt rekening met de gevoeligheden van de EU-lidstaten. Bovendien zal een safeguard ook de EU-markt beschermen tegen eventuele negatieve effecten. Daarnaast is de onderhandelde markttoegang voorwaardelijk aan de geleidelijke afstemming van Moldavië op relevante EU-productienormen. Moldavië zal jaarlijks rapporteren over zijn voortgang op dat gebied.

Zullen boeren in buurlanden van Moldavië bijzonder worden beïnvloed? 

Met de toezegging van Moldavië om zich aan te passen aan de EU-productienormen in het licht van het perspectief van EU-toetreding, zullen EU-boeren profiteren van een gelijk speelveld.

Een safeguardmechanisme kan worden geactiveerd in geval van nadelige effecten in een of meer lidstaten.

Over het geheel genomen zijn de concessies van extra preferentiële markttoegang voor Moldavië onder deze herziening zorgvuldig gekalibreerd en zullen ze boeren in buurlanden van Moldavië beschermen, evenals boeren met vergelijkbare seizoensgebonden productie.

Hoe zal de safeguard werken? 

Beide partijen zijn overeengekomen om een bilaterale safeguard op te nemen in de herziening van de DCFTA. Deze safeguard kan worden ingeroepen als de invoer van een product dat valt onder de extra concessies negatieve effecten voor een van beide partijen met zich meebrengt. Voor de EU omvat dit een mogelijke situatie van nadelige effecten in een of meerdere lidstaten.

Hoe profiteert Moldavië van deze overeenkomst en hoe ondersteunt deze het land? 

De EU is de grootste handelspartner van Moldavië, en Moldavië is toegewijd aan zijn pad naar EU-toetreding en integratie in de EU-markt. Sinds de voorlopige inwerkingtreding van de DCFTA in 2014 is de totale handel in goederen tussen Moldavië en de EU met meer dan 150% toegenomen. Het aandeel van Moldavische exporten (goederen) naar de EU is gestegen van 49% in 2014 naar 65,6% in 2024. Omgekeerd is het aandeel van Moldavische exporten (goederen) naar Rusland gedaald van meer dan 18% in 2014 naar 3,2% in 2024, en voor Wit-Rusland is dit gedaald van bijna 6% in 2014 naar 2,2% in 2024.

Moldavië zal blijven profiteren van preferentiële toegang tot de EU-markt voor al zijn producten, en Moldavische boeren zullen de nodige stabiliteit en voorspelbaarheid hebben om hun sectoren te ontwikkelen. Bovendien, door de EU-agri-foodproductienormen aan te nemen, komt Moldavië een stap dichter bij toetreding en zal het de kwaliteit van zijn agri-foodproducten verbeteren.

Wat zijn de volgende stappen? 

In de komende dagen zal de Commissie een voorstel doen voor een besluit van de Raad onder artikel 218 (9) van de TFEU, zodat de Raad de overeenkomst kan goedkeuren. De overeenkomst zal dan formeel worden aangenomen door de EU-Moldavië Associatiecommissie in handelsconfiguratie.

De inwerkingtreding zal zo snel mogelijk volgen.

Voor meer informatie 

Persbericht

EU handelsrelaties met Moldavië

EU-Moldavië Diep en Uitgebreid Vrijhandelsgebied | Access2Markets

EU en Moldavië smeden diepere banden tijdens historische eerste top in Chișinău - Europese Commissie

EU-Moldavië Associatieovereenkomst