“Controleer tegen levering”

Dank u, meneer de vicevoorzitter,

meneer de minister,

geachte leden van het Parlement,

Deze week vieren we 80 jaar sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Op 8 mei 1945 marcheerden tienduizenden Fransen over de Champs-Elysées in Parijs, overweldigd door vreugde. Overal in Europa, van Londen tot de Benelux en Kopenhagen, vonden er vieringen plaats. De nachtmerrie was eindelijk voorbij. De gebeurtenissen uit die tijd hadden diepe gevolgen voor alle Europeanen. Voor de helft van ons continent was het het begin van de wederopbouw en verzoening. Maar voor de andere helft bracht de bevrijding van het nazisme geen vrijheid. Het werd gevolgd door bezetting en onderdrukking. Het was een keerpunt voor Europa.

Tachtig jaar later staan we opnieuw op een beslissend moment in de geschiedenis van ons continent. De oorlog in Oekraïne zal uiteindelijk eindigen, en de manier waarop de oorlog eindigt, zal ons continent generaties lang vormgeven. De toekomst van de Oekraïners staat op het spel, maar ook die van ons. Een slechte deal zou Poetin kunnen aanmoedigen om terug te keren voor meer. Het zou een recept zijn voor meer instabiliteit en onzekerheid. In plaats daarvan zou een rechtvaardige en duurzame vrede een nieuw tijdperk van welvaart voor Oekraïne kunnen inluiden en ons helpen een nieuwe veiligheidsarchitectuur voor Europa te bouwen. Een rechtvaardige en duurzame vrede die de soevereiniteit van Oekraïne waarborgt, zijn territoriale integriteit respecteert en zijn Europese aspiraties ondersteunt. Dit is het kruispunt waar we voor staan, en Europa heeft een groot belang. We moeten ons uiterste best doen om de positie van Oekraïne te versterken.

Want we hebben allemaal gezien hoe Rusland onderhandelt: ze bombarderen, ze intimideren en begraven beloften onder puin. Poetin wil Oekraïne dwingen het onaanvaardbare te accepteren, dus onze taak is om Oekraïne te helpen sterk te blijven, de intimidaties van Poetin te trotseren en vredesbesprekingen aan te gaan op basis van hun eigen voorwaarden. Vandaag wil ik me concentreren op hoe we dat kunnen doen en op drie prioriteiten voor ons handelen. Ten eerste, steun aan de verdediging van Oekraïne. Ten tweede, voltooi de afbouw van Russische fossiele brandstoffen. En ten derde, versnel het toetredingsproces van Oekraïne tot onze Unie.

Laten we beginnen met de militaire kant - de zogenaamde stekelvarkenstrategie. Rusland is een permanente bedreiging voor heel Europa, dus Oekraïne moet sterk genoeg zijn om elke toekomstige aanval af te schrikken - met afschrikking door ontkenning. Europa heeft Oekraïne al gesteund met 50 miljard euro aan militaire hulp, maar nu moeten we overgaan van een logica van hulp naar een van integratie van onze defensie-industrieën. Dit is een centraal element in ons Witboek Paraathheid 2030. We moedigen onze lidstaten aan om rechtstreeks orders te plaatsen in de defensie-industrie van Oekraïne, omdat dit de meest effectieve en kostenefficiënte manier is om de militaire inspanningen van Oekraïne te ondersteunen. We richten ons in het bijzonder op defensietechnologie en innovatie. Gedurende de oorlog heeft Oekraïne technologie gebruikt om de dynamiek op het slagveld te veranderen, zelfs en vooral wanneer de Russische troepen sterker waren in aantal. Maar Rusland heeft ook geleerd van de oorlog. Ons doel samen met Oekraïne is om zo sterk te zijn dat Oekraïne onverteerbaar is voor potentiële indringers.

Geachte leden,

Terwijl we Oekraïne steunen, moeten we ook blijven ondermijnen dat Rusland in staat is oorlog te voeren. Dit is mijn tweede punt. En inkomsten uit fossiele brandstoffen blijven een belangrijke financieringsbron voor de Russische oorlogsindustrie. Het is dus in ons kernveiligheidsbelang om te stoppen met het financieren van Poetins oorlogskas. En daarvoor moeten we stoppen met het uitgeven van miljarden aan Russische energie-importen. Ik weet dat er een duidelijke meerderheid in het Europees Parlement is die hiervoor pleit, afgelopen november stemde u om alle import van Russische fossiele brandstoffen te verbieden; het Poolse voorzitterschap werkt er ook hard aan. Maar sommigen zeggen nog steeds dat we de kraan van Russisch gas en olie weer open moeten zetten. Dit zou een historische fout zijn. En we zullen het niet laten gebeuren. Rusland heeft keer op keer bewezen geen betrouwbare leverancier te zijn. Poetin heeft de gasstromen naar Europa al in 2006, 2009, 2014, 2021 en gedurende de oorlog afgesneden. Hoe vaak moeten ze de les nog leren? Afhankelijkheid van Rusland is niet alleen slecht voor onze veiligheid, maar ook voor onze economie. Onze energieprijzen kunnen niet worden gedicteerd door een vijandige buur.

Het goede nieuws is dat we sinds het begin van de oorlog ongelooflijke vooruitgang hebben geboekt. Dankzij energiebesparing en hernieuwbare energiebronnen hebben we onze gasimport uit Rusland al met 60 miljard kubieke meter per jaar verminderd. En dankzij onze partners zijn we gediversifieerd weg van Rusland. Herinner u: we zijn niet vergeten hoe de Verenigde Staten onmiddellijk insprongen met LNG toen we het nodig hadden tijdens de crisis; en hoe we extra pijpleidinggas ontvingen uit Noorwegen; en hoe landen verder weg, zoals Japan en de Republiek Korea, zeer nauw met ons samenwerkten op de wereldmarkten, om onze onmiddellijke energiezekerheid te waarborgen. Tegelijkertijd zijn we van 45% van onze gasimport afkomstig uit Rusland, naar 13% gegaan. We zijn van één op de vijf vaten olie naar één op de vijftig gegaan - een tienvoudige vermindering, en we kunnen nog veel verder gaan. We moeten ook toegeven dat we sinds het begin van vorig jaar zien dat energie-import uit Rusland licht is gestegen. Dus we hebben een laatste duw nodig om Russische fossiele brandstoffen uit te faseren. En dit is het doel van de routekaart die we gisteren hebben gepresenteerd. Als onderdeel daarvan zullen we voorstellen om nieuwe contracten met Rusland en importen op de spotmarkt te verbieden, uiterlijk eind 2025. We zullen werken om alle resterende importen van Russisch gas, zowel pijpleiding als LNG, uiterlijk eind 2027 te verbieden. En we zullen ook de controles op Ruslands schaduwvloot aanscherpen. Het tijdperk van Russische fossiele brandstoffen in Europa komt ten einde.

Geachte leden,

Mijn laatste punt is dat we de weg naar lidmaatschap van onze Unie voor Oekraïne moeten versnellen. Dit is niet alleen de ambitie van Oekraïne. Het kan de sterkste veiligheidswaarborg zijn. En het was een centraal onderwerp van mijn laatste ontmoeting met president Zelenskyy in Rome. We werken hard samen met Oekraïne om het eerste cluster van toetredingsgesprekken te openen en om alle clusters in 2025 te openen. Oekraïne dat lid wordt van onze Unie is de grootste garantie voor een rechtvaardige en duurzame vrede. In onze geschiedenis zijn vrede en Europese integratie altijd hand in hand gegaan. Dus laten we Oekraïne binnen onze Unie brengen. Laten we samen het pad van vrede bewandelen.

Slava Oekraïne, en lang leve Europa.