Wat is onze sterkste natuurlijke verdediging? Het is ons immuunsysteem. Vandaag versterken we Europas immuunsysteem met twee nieuwe strategieën over voorraadbeheer en medische tegenmaatregelen.
We kennen de bedreigingen waarmee we worden geconfronteerd en we weten dat we ze aankunnen — hybride aanvallen, stroomuitval, extreme weersomstandigheden en verspreiding van ziekten. Dit zijn geen verre risicos meer. Daarom brengen we paraatheid van de zijlijn naar de frontlinie van onze verdediging.
We hebben dit enkele maanden geleden in gang gezet met onze EU-paraadheidsstrategie. Nu zetten we het al in actie met de strategieën voor voorraadbeheer en medische tegenmaatregelen.
In de afgelopen 7 maanden heb ik door Europa — en de wereld — gereisd om te zien hoe verschillende landen zich voorbereiden op noodsituaties.
Wat me het meest opviel: hoe beter mensen voorbereid zijn, hoe kalmer en zelfverzekerder ze zich voelen. Ik heb dit uit de eerste hand gezien in Zweden, waar voorbereid zijn een manier van leven is. Iedereen weet wat te doen in een noodsituatie. Het geeft mensen gemoedsrust.
Dus de boodschap is eenvoudig: hoe meer we ons voorbereiden, hoe minder we in paniek raken. Je wacht niet op een auto-ongeluk om je veiligheidsgordel om te doen. Als je weet dat je auto airbags heeft, voel je je nog veiliger in geval van een ongeluk.
In Zweden is hun motto “voor het geval dat”. Maar “op het juiste moment” — dat is de denkwijze van gisteren. Dat is precies waarom we onze Europese veiligheid versterken met deze twee nieuwe strategieën.
Onze strategie voor voorraadbeheer is een primeur voor de EU — de eerste keer dat we een echt Europese benadering van voorraadbeheer hanteren.
Het doel is eenvoudig: ervoor zorgen dat de essentiële voorraden die onze samenlevingen draaiende houden — vooral diegene die levens redden — altijd beschikbaar zijn. Dit bereiken we door slimmer te plannen, sterker samen te werken en de verantwoordelijkheid voor onze collectieve veiligheid te delen. Minder gefragmenteerd en minder reactief, en meer gecoördineerd en proactief.
Deze strategie omvat elke stap in de voorraadcyclus, beginnend met het anticiperen op de risicos en het identificeren van waar we hiaten hebben, en vervolgens onze middelen samen te voegen zodat we onze inspanningen niet dupliceren.
We hebben bijvoorbeeld geen vloot Canadair-vliegtuigen in elke lidstaat nodig. Wat we wel nodig hebben, is een systeem waarin deze middelen snel kunnen worden ingezet, waar en wanneer ze nodig zijn.
Door slimme coördinatie en strategische plaatsing, zullen we efficiënter, effectiever zijn en belastinggeld besparen.
We hebben ook strategische magazijnen en snelle, betrouwbare transport- en logistiek nodig. Hiervoor moeten we de samenwerking tussen civiele en militaire instanties versterken. We weten dat civiel-militaire samenwerking werkt. Tijdens Covid speelde het leger een sleutelrol bij het evacueren van kritiek zieke patiënten en tijdens extreme overstromingen en bosbranden heeft het leger ingegrepen om levens te redden.
We betrekken ook de private sector meer. We zullen samenwerken met Europese bedrijven in elke lidstaat om ervoor te zorgen dat essentiële voorraden, zoals voedsel, water, medicijnen, maskers en testkits, klaar zijn wanneer we ze nodig hebben.
We versterken ook de coördinatie tussen lidstaten — en met de EU — door middel van een nieuw EU-voorraadnetwerk. Gezamenlijke inkoop, bijvoorbeeld, zorgt ervoor dat alle lidstaten, ongeacht hun grootte, kritieke voorraden tegen betaalbare prijzen kunnen verkrijgen.
Dit netwerk brengt voor het eerst alle nationale voorraadbeheersautoriteiten in de EU samen om beter te coördineren, van elkaar te leren en het vertrouwen op te bouwen dat we nodig hebben in een crisis.
Vertrouwen is de superlijm die alles bij elkaar houdt. En transparantie helpt ons duidelijk te zien wat we hebben, wat we missen en waar we moeten handelen. Deze transparantie en vertrouwen zullen onze materiële paraatheid waarborgen — dat is waar voorraadbeheer om draait.
Als reactie op eerdere bedreigingen zijn we al begonnen met het opbouwen van onze voorraden via RescEu. In 2017 had Europa zijn ergste bosbrandseizoen in de geschiedenis. Dit was een keerpunt. We hebben daarom rescEU opgericht om onze blusvliegtuigen en helikopters samen te voegen en strategisch te positioneren om risicogebieden te dekken.
En het is niet alleen in de lucht. Tijdens de zomer positioneren we strategisch brandweermensen uit heel Europa in gebieden die gevoelig zijn voor bosbranden, zoals Griekenland, Portugal, Spanje, Italië en Frankrijk.
De lessen van Covid-19 — en de zorgen die door zoveel van onze burgers worden gedeeld — hebben ook één ding duidelijk gemaakt: medische tegenmaatregelen moeten een topprioriteit zijn. Daarom is dit het eerste concrete resultaat van onze strategie voor voorraadbeheer. Medische tegenmaatregelen zijn bijzonder complex om voorraden aan te leggen, maar om een vaccin of behandeling op te slaan, moet het eerst bestaan.
Onze strategie voor medische tegenmaatregelen hanteert een uitgebreide, end-to-end benadering om de gezondheid van mensen te beschermen — van het identificeren van bedreigingen en het ondersteunen van innovatie tot het opschalen van de productie en het waarborgen van toegang wanneer het er het meest toe doet.
Het begint allemaal met het kennen van de bedreigingen waarmee we worden geconfronteerd en in staat zijn ze vroegtijdig te signaleren. Daarom werken we met lidstaten samen aan een nieuw EU-afvalwater-sentinelsysteem. Het zal functioneren als een vroegtijdig waarschuwingssysteem, dat infectieziekten detecteert voordat symptomen optreden, wat ons waardevolle tijd geeft om te handelen.
We verhogen ook de steun voor innovatie door een Medische Tegenmaatregelen Accelerator op te zetten. We herinneren ons allemaal de lange, zware maanden tijdens Covid, terwijl we wachtten tot vaccins en behandelingen werden ontwikkeld. In de volgende crisis willen we die wachttijd zo veel mogelijk verkorten.
Daarom ondersteunen we onze innovators — zoals degenen die ik onlangs ontmoette tijdens onze HERA Industry Days — zodat hun veelbelovende ideeën sneller van het tekenbord naar de leveringswagen kunnen gaan. We verdubbelen ook onze steun voor dynamische MKBs en start-ups, door HERA Invest uit te breiden tot 200 miljoen euro tegen 2027.
We maken van “Made in Europe” “Ready in Europe”.
We hebben ook een specifieke strategie voor voorraadbeheer van medische tegenmaatregelen ontwikkeld, met een flexibele aanpak die is afgestemd op specifieke risicos. Een recent voorbeeld is de Olympische Spelen van Parijs in 2024, waar we noodmedische kits, beschermende uitrusting en mobiele detectietools hebben gepositioneerd om tijdelijk de nationale capaciteit bij een hoogwaardig evenement met miljoenen mensen te versterken.
Maar niets hiervan werkt zonder mensen.
Onze onderzoekers, fabrikanten, artsen, verpleegkundigen en zorgverleners – zij staan centraal in onze paraatheid. Ze hebben de juiste vaardigheden en expertise nodig om de gezondheidsuitdagingen van vandaag aan te pakken. Mensen hebben ook duidelijke, inclusieve en eerlijke informatie nodig — dat is hoe we een vertrouwensband zullen opbouwen.
Vandaag versterken we Europas beschermende schild in een onvoorspelbaarder wordende wereld. We maken van paraatheid onze nieuwe Europese manier van leven — om mensen veilig, gezond en zelfverzekerd te houden voor de toekomst.