Commissaris Lahbibs Toespraak over Inclusieve Toekomsten: Vormgeven van Gendergelijkheid in Europas AI-tijdperk

Bijzondere dank aan het Poolse voorzitterschap voor de uitnodiging om Internationale Vrouwendag met u te vieren. Dit jaar markeert de 30ste verjaardag van een belangrijk moment voor vrouwenrechten. Dertig jaar geleden in Beijing, heeft de EU zich gecommitteerd aan het bereiken van gendergelijkheid en de empowerment van alle vrouwen en meisjes. De Verklaring van Beijing en het Actieprogramma schetsten een transformatieve agenda om deze doelen te realiseren.

We hebben vooruitgang geboekt, maar er is nog veel te doen. De wereld is nog steeds niet gelijk voor vrouwen en meisjes. We worden geconfronteerd met een serieuze terugslag tegen vrouwenrechten. Desinformatie en online haat vergiftigen onze digitale levens. In de EU moeten we verenigd en sterk blijven. Dit jubileumjaar is een moment om onze inzet te herbevestigen en verder te strijden voor vrouwenrechten.

Gendergelijkheid is niet alleen een morele, maar ook een economische noodzaak. Het Europees Instituut voor Gendergelijkheid (EIGE) schat dat verbetering van gendergelijkheid tegen 2050 kan leiden tot een verhoging van het EU-BBP met meer dan 3 biljoen euro. Naarmate onze economieën digitaler worden, moeten vrouwen en meisjes hun volledige rol spelen. Gendergelijkheid versterkt onze samenlevingen en bouwt vertrouwen in democratische instellingen. Dit is vooral belangrijk nu digitalisering democratieën wereldwijd beïnvloedt.

De Commissie presenteert daarom een Roadmap voor Vrouwenrechten, om de politieke inzet van de EU voor het fundamentele recht op gendergelijkheid te herbevestigen. Deze Roadmap schetst een langetermijnvisie met kernprincipes en beleidsdoelen om gendergelijkheid werkelijkheid te maken. Het richt zich op de uitdagingen van vandaag — in de samenleving, economie, en de revolutionaire digitale technologieën.

Deze Roadmap zal onze leidraad zijn voor vrouwenrechten, onafhankelijk van de veranderlijke politieke winden. We nodigen andere instellingen, vooral de Raad, uit om zich aan te sluiten bij de Roadmap. Deze Roadmap zal dienen als basis voor de ontwikkeling van concrete maatregelen in onze komende Gendergelijkheidsstrategie na 2025.

Het behandelt belangrijke principes van vrouwenrechten, zoals:

• Vrijheid van gendergerelateerd geweld: de Commissie is vastbesloten het internet een veilige plek te maken voor vrouwen en meisjes.
• Gezondheid, gelijke beloning, economische empowerment, werk-privébalans en zorg, gelijke werkgelegenheidskansen en goede arbeidsomstandigheden.
• Kwalitatief en inclusief onderwijs: We willen specifieke vaardigheden en kritisch denken ondersteunen, inclusief het aanpakken van desinformatie, pesten en online haatspraak.
• Gelijke vertegenwoordiging en politieke participatie, inclusief de veiligheid van vrouwen in het openbare leven en nultolerantie tegenover geweld, haat of intimidatie, ook online.
• En ervoor zorgen dat onze instellingen gender- en vrouwenrechten onderdeel maken van al ons beleid, inclusief digitaal beleid.

Maar we kunnen het niet alleen. We hebben iedereen nodig — op nationaal, regionaal, lokaal en internationaal niveau.

Kunstmatige Intelligentie is geen sciencefiction meer. Het is hier en nu. We moeten de kansen grijpen en de risicos aanpakken, en dit moet een prioriteit zijn voor de komende jaren, ook vanuit het perspectief van gendergelijkheid.

Vrouwen lopen risico op algoritmische discriminatie in AI-besluitvorming op gebieden zoals sollicitaties of het aanvragen van leningen. Seksueel expliciete AI-gegenereerde beelden zijn in opkomst, zoals deepfakes en deepnudes. Ze kunnen eenvoudig worden geproduceerd door gangbare AI-toepassingen. AI-systemen leren vaak van data die genderstereotypen kunnen bevatten. Dit kan stereotypes verspreiden — in tekst, afbeeldingen en video.

De EU-technologiesector is ook sterk onevenwichtig — meer dan acht van de tien werknemers zijn mannen, met een loonkloof van 20%. Dit is een echte zorg in de ontwikkeling en training van AI-systemen. Meer diversiteit en meer inclusie, dat is hoe we stereotypen en vooroordelen zullen aanpakken.

De afgelopen jaren heeft de EU baanbrekende wetgeving aangenomen om een veiliger en rechtvaardiger online ruimte voor vrouwen te creëren. De implementatie van de Richtlijn ter bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld is cruciaal voor het bestrijden van cybergeweld. Onze Digitale Dienstenwet vereist dat online platforms risicos beoordelen en maatregelen voorstellen tegen problemen zoals gendergerelateerd geweld door AI-systemen.

De Commissie werkt aan een nieuw samenwerkingskader voor internetplatforms dat voortbouwt op de Digitale Dienstenwet en de Richtlijn Geweld Tegen Vrouwen. We zullen gendergelijkheid stroomlijnen door de implementatie van de AI-wet.

Laten we van 2025 een jaar maken om te herinneren en een jaar van echte vooruitgang in het veiliger en rechtvaardiger maken van de wereld voor onze vrouwen en meisjes.

Samen – we kunnen het waarmaken.