Wij, de leiders van de Europese Unie (EU), Kazachstan, de Kirgizische Republiek, Tadzjikistan, Turkmenistan en Oezbekistan, hebben onze eerste EU-Centraal-Azië Top gehouden in Samarkand, Oezbekistan op 4 april 2025 en kwamen tot de volgende conclusies:
1. We hebben onze toewijding aan diepere samenwerking bevestigd en besloten de relaties tussen de EU en Centraal-Azië op te waarderen tot een strategisch partnerschap, gezien de geopolitieke veranderingen. We erkenden de belangrijke resultaten van de afgelopen jaren in het versterken van dialoog en samenwerking.
2. De EU herbevestigde de doelen van de EU-strategie voor Centraal-Azië uit 2019. De Gezamenlijke Routekaart voor het Verdiepen van de Relaties tussen de EU en Centraal-Azië, aangenomen op 23 oktober 2023 in Luxemburg, bleek nuttig in de uitvoering van de Strategie. We erkenden de rol van regionale bijeenkomsten en de EU-Centraal-Azië Ministeriële vergadering in Ashgabat op 27 maart 2025 in het voorbereiden van deze top.
3. We zijn vastbesloten samen te werken voor vrede, veiligheid en democratie en internationale wetgeving, inclusief het VN-Handvest, volledig te respecteren. We benadrukten het belang van een rechtvaardige en duurzame vrede in Oekraïne en het handhaven van de principes van de OVSE.
4. We committeerden ons aan het respecteren van bovengenoemde principes binnen internationale en regionale fora. In dezelfde geest bevestigden we onze sterke toewijding aan relevante VNVR Resoluties en benadrukten het belang van het respecteren van internationale principes.
5. In een steeds complexere wereld spraken we onze bereidheid uit om gezamenlijke veiligheidsuitdagingen aan te pakken door nieuwe samenwerkingsmogelijkheden te verkennen op bilateraal, regionaal en multilateraal niveau.
6. We benadrukten onze sterke toewijding om Afghanistan te zien ontwikkelen tot een veilige en stabiele staat die de mensenrechten respecteert en zijn internationale verplichtingen nakomt.
7. Samenwerking bij het voorkomen van sanctie-omzeiling blijft een belangrijk aspect van onze relaties. We kwamen overeen deze samenwerking voort te zetten.
8. Er zijn significante inspanningen geleverd om regionale samenwerking in Centraal-Azië te versterken, met als doel welvaart, duurzame ontwikkeling en energietransitie te bevorderen.
9. De leiders verwelkomden de ondertekening van het Verdrag over de Staatsgrens tussen de Kirgizische Republiek en de Republiek Tadzjikistan op 13 maart 2025.
10. De EU en Centraal-Aziatische leiders kwamen overeen dat de samenwerking zal worden gebaseerd op volledige uitvoering van bilaterale Versterkte Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomsten (EPCAs).
11. Het versterken van handels- en investeringsrelaties tussen Centraal-Azië en de EU is essentieel voor economische groei. We kwamen overeen regelmatig economische evenementen te organiseren.
12. Verbeterde samenwerking op het gebied van kritieke grondstoffen is van strategisch belang.
13. De EU en Centraal-Azië bevestigden hun toewijding aan het versterken van duurzame transportconnectiviteit.
14. Met stijgende wereldwijde temperaturen en milieudegradatie, is bescherming van onze planeet een noodzaak. We kwamen overeen de strijd tegen klimaatverandering op te voeren.
15. Water is essentieel voor de ontwikkeling en welvaart van Centraal-Azië. De EU en Centraal-Aziatische leiders kwamen overeen innovatieve benaderingen te blijven implementeren in water-energie samenwerking.
16. De EU en Centraal-Aziatische leiders herhaalden dat de bevordering en bescherming van rechtsstaat, mensenrechten en fundamentele vrijheden een gemeenschappelijke waarde is.
17. De EU-Centraal-Azië Civil Society Forum is een belangrijk platform voor dialoog.
18. De rol van de EU Speciale Vertegenwoordiger voor Centraal-Azië werd erkend.
19. We kwamen overeen voort te bouwen op de resultaten van de top van vandaag in Samarkand.
20. We spraken onze dank uit aan de regering van Oezbekistan voor het succesvol hosten van de eerste EU-Centraal-Azië Top in Samarkand.
BIJLAGE: Resultaten in Sectorale Samenwerking
Versterken van multilateralisme
De Deelnemers:
- Stemde in met periodieke beoordelingen van de uitvoering van de Gezamenlijke Routekaart voor het Verdiepen van de Relaties tussen de EU en Centraal-Azië.
- Merkte het belang op van de VN Algemene Vergadering Resolutie over het versterken van regionale en internationale samenwerking.
- Verwelkomde de instelling van het VN Regionale Centrum voor SDGs voor Centraal-Azië en Afghanistan in Almaty.
- Benadrukte het belang van preventieve diplomatie als een sleutelinstrument voor conflictpreventie.
- Erkende Turkmenistans initiatieven gewijd aan vrede, vertrouwen en preventieve diplomatie.
- Verwelkomde de opname van het regionale Transport en Logistiek Centrum in Termez in het Wereldwijde Voorzieningsnetwerk van de UNHCR.
- Erkende de initiatieven van de Kirgizische Republiek voor duurzame ontwikkeling van bergregios.
- Erkende het belang van het Dushanbe Water Proces.
- Riep op tot verhoogde wereldwijde actie en ambitie.
- Erkende het belang van cryosferische wetenschappen voor duurzame ontwikkeling.
- Erkende de hoge waarde van regionale samenwerking op het gebied van gezondheid.
- Merkte het belang op van de VN Algemene Vergadering Resolutie over ontwapening en non-proliferatie bewustwording.
Gezamenlijke veiligheidsuitdagingen aanpakken
De Deelnemers:
- Bevestigden bereidheid om samen te werken aan gezamenlijke veiligheidsuitdagingen.
- Verwelkomde financiering voor de regionale respons op ontheemde Afghanen.
- Bevestigden het werk onder het BOMCA-programma om de capaciteit van grenswachten te versterken.
- Kwamen overeen betrokkenheid te versterken bij het aanpakken van desinformatie.
Economische banden versterken, handel en investeringen
De Deelnemers:
- Bevestigden de respectieve toezeggingen voor het ondertekenen van de EPCAs.
- Merkte Turkmenistans voorstel op voor het versterken van het juridische kader.
- Kwamen overeen te blijven werken aan de toetreding van Oezbekistan en Turkmenistan tot de Wereldhandelsorganisatie (WTO).
- Erkenden de toekomstige oprichting van een EIB Regionaal Vertegenwoordiging voor Centraal-Azië.
Engagement op energie, klimaatneutrale economie, connectiviteit onder de Global Gateway en samenwerking aan de Europese Green Deal
De Deelnemers:
- Benadrukten de concrete follow-up van de EU Studie over duurzame transportverbindingen tussen Europa en Centraal-Azië.
- Conditie de Trans Kaspische Transport Corridor (TCTC) Investeerders Forum en de EU-Centraal-Azië Economisch Forum te houden in Oezbekistan in 2025.
- Verplichtten zich tot verdere versterking van luchtvaartsamenwerking.
- Erkenden de voortgang binnen het kader van de regionale Green and Digital Team Europe Initiatives (TEIs).
- Erkenden de goede samenwerking met de Europese Investeringsbank (EIB) en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBWO).
- Verwelkomde de ondertekening van de EU–Kazachstan en de EU–Oezbekistan Memoranda van Begrip.
- Bevestigden de EU-Centraal-Azië Verklaring van Intentie over Kritieke Grondstoffen.
- Verwelkomde de EIB die vier MoUs ondertekent met partners in Tadzjikistan, de Kirgizische Republiek en Oezbekistan.
- Verwelkomde de opening van onderhandelingen voor een Raamovereenkomst met Turkmenistan.
- Verwelkomde de opening van het Samarkand Klimaat Forum.
Versterken van contacten tussen mensen en mobiliteit
De Deelnemers:
- Bevestigden de toewijding om gemeenschappelijke inspanningen te intensiveren voor samenwerking op het gebied van onderwijs.
- Verwelkomde de jaarlijkse bijeenkomsten van viceministers van Onderwijs en Werkgelegenheid.
- Verwelkomde het aankomende EU-Centraal-Azië Forum van Vrouwelijke Leiders.
- Verwelkomde de goede samenwerking binnen het kader van het trainingsprogramma voor Centraal-Aziatische diplomaten.
- Bevestigden de toewijding om samenwerking in de ontwikkeling van duurzaam toerisme te bevorderen.