Volgens Bontenbal heeft de coalitie gefaald in haar belofte om Nederland op één te zetten. In plaats daarvan heeft politieke chaos en kortetermijnpolitiek de afgelopen periode gedomineerd, met als dieptepunt het voortijdige einde van het kabinet. Hij hekelde zowel de PVV als de VVD voor hun rol in deze crisis en pleitte voor stabiliteit, fatsoenlijke politiek en een keuze voor het algemeen belang boven partijpolitiek.
Lees Henri's bijdrage aan het debat hier
Voorzitter,
Deze coalitie is geëindigd zoals zij is begonnen: met wantrouwen, amateurisme en chaos.
Onverantwoord en roekeloos: dat is de val van dit kabinet.
Juist in deze tijd van internationale onveiligheid en onzekerheid wordt van politici verwacht dat zij kiezen voor de toekomst van Nederland en niet voor het eigenbelang.
Nederland snakt naar fatsoenlijke politiek, naar degelijke bewindspersonen, naar een politiek die er is voor het algemeen belang.
De PVV heeft opnieuw laten zien dat ze roekeloos omgaat met de toekomst van Nederland en dat ze niet bereid is verantwoordelijkheid te nemen.
Maar ook de VVD heeft een onverantwoordelijke rol gespeeld. Anderhalf jaar geleden liet de VVD het kabinet ook vallen, op het thema migratie. Ook toen hebben we dat onverantwoord en roekeloos genoemd. Ook toen was immers de oorlog in Oekraïne al gaande. De VVD heeft weloverwogen de sleutels van het landsbestuur in de handen van de PVV gelegd. Het resultaat hebben we gezien: chaos en stilstand.
Terwijl we ons geen stilstand kunnen veroorloven.
Deze coalitie zei Nederland op één te zetten, maar heeft zichzelf op één gezet en Nederland pas op twee. Een jaar lang hebben we naar politiek amateurisme moeten kijken. Dit was het slechtste kabinet sinds de Tweede Wereldoorlog.
Het allerergste is dat opnieuw het vertrouwen van kiezers geschaad. Opnieuw is het aanzien van de politiek verder gedaald door het handelen van deze coalitiepartijen.
Het CDA heeft vanaf de eerste dag constructief oppositie gevoerd om daarmee bij te dragen aan een fatsoenlijk Nederland. Een keuze voor stabiliteit in plaats van spektakel. Voor verbinding in plaats van verdeeldheid. Voor verantwoordelijke oplossingen in plaats van kortetermijnpolitiek. Daar gaan we ook de komende maanden mee door.
Ook in een demissionaire tijd verdient Nederland dat we aan de slag gaan met maatregelen om meer woningen te bouwen, meer grip te krijgen op migratie, en vooral:
Een politiek die het wantrouwen in de samenleving niet aanjaagt, maar de samenleving krachtiger en sterker maakt. Daarnaast wil het CDA op de kortst mogelijke termijn nieuwe verkiezingen.
Ik wil onze premier danken voor zijn onvermoeibare inzet en wil hem en zijn kabinetsploeg vragen in het belang van Nederland de komende maanden te doen wat nodig is. Er moet een begroting worden gemaakt en op de dossiers woningbouw, migratie en defensie kunnen we ons geen vertraging veroorloven. Het CDA zal altijd een constructieve bijdrage leveren in het belang van Nederland.
Mijn collega’s in de Kamer zou ik willen vragen: laten we op dit moment terughoudend zijn met allerlei politieke wensen, want we kunnen ons niet nog meer chaos veroorloven. Het CDA zal zeer terughoudend zijn met het indienen of steunen van allerlei voorstellen die niet behulpzaam zijn bij het op de rails krijgen van een ordentelijk proces en bestuur van ons land.
Voorzitter, Nederland heeft fatsoenlijke politiek nodig, met vakbekwame bestuurders. Nederland heeft, na twee jaar politieke chaos, geen experimenten nodig, maar een politiek voorbij de waan van de dag; voorbij het dagelijkse geroeptoeter, voorbij de ophitserij op sociale media, voorbij de platte oneliners, voorbij het doorschuiven van problemen naar de toekomst.
Wat nodig is een politiek die gaat voor het algemeen belang en voor de lange termijn. Het is hoog tijd voor christendemocratische politiek.