“Gaza is een kerkhof voor zowel mensen als feiten. In tijden van vernietiging is journalistiek een daad van verzet. Wie deze probeert te onderdrukken door intimidatie, moord of censuur, is niet alleen een vijand van de pers, maar ook van de democratie.”
Met deze woorden opende vorige week een speciale bijeenkomst van de Raad van Europa over persvrijheid in het Midden-Oosten, met speciale aandacht voor Gaza. Tijdens het evenement kwamen Palestijnse, Israëlische en internationale stemmen samen om te spreken over de groeiende intimidatie, geweld en moordaanslagen op journalisten.
De bijeenkomst werd georganiseerd door Saskia Kluit (Nederland, SOC) en Paul Galles (Luxemburg, EPP). PACE is het overlegorgaan van de Raad van Europa waar volksvertegenwoordigers uit 46 landen samenwerken aan mensenrechten, democratie en de rechtsstaat. Saskia is PACE-rapporteur voor de humanitaire crisis voor vrouwen en kinderen in Gaza en oud-Eerste Kamerlid voor GroenLinks.
Persvrijheid in oorlogstijd is van levensbelang
Sinds 7 oktober zijn minstens 184 journalisten en mediaprofessionals omgekomen in Gaza — een schokkend en historisch ongekend aantal. Deze cijfers tonen aan hoe systematisch de persvrijheid in de Palestijnse gebieden wordt aangevallen. Persvrijheid is, juist in oorlogstijd, van levensbelang. Mensen hebben recht op informatie over waar zij veilig kunnen schuilen, en onafhankelijke berichtgeving maakt het mogelijk oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid te signaleren en aan te kaarten. De veiligheid van journalisten is daarom stevig verankerd in het internationaal humanitair recht.
“We vechten niet alleen om te overleven, maar ook om jullie de waarheid te vertellen over wat er echt gebeurt in de Gazastrook.”
Saskia Kluit stelde in haar rol als PACE-rapporteur al eerder dat de Israëlische regering het internationaal humanitair recht niet respecteert en dat de acties in Gaza wijzen op etnische zuivering en genocide. De grote aantallen omgekomen journalisten laten nogmaals de ernst van de situatie zien en de gevolgen van het niet beschermen van persvrijheid.
Journalisten onder vuur
Bisan Ouda, bekend van haar Instagram-video’s over het dagelijks leven in Gaza, deelde een indringende boodschap: “We vechten niet alleen om te overleven, maar ook om jullie de waarheid te vertellen over wat er echt gebeurt in de Gazastrook.”
De Israëlische journalist Anat Saragusti benadrukte dat de Israëlische media nauwelijks aandacht besteden aan de humanitaire crisis in Gaza. De Palestijnse journalist Shuruq As’ad voegde daaraan toe: “Er IS geen veilige plek in Gaza. We zijn al meer dan 12% van alle journalisten kwijtgeraakt.”
Tijdens de bijeenkomst werd ook het fotoboek Free and safe press in the Middle East: reporting from Gaza gepresenteerd. Het boek sluit af met een duidelijke oproep aan politici en media: neem verantwoordelijkheid en bescherm burgers en journalisten. Journalisten worden gevraagd niet alleen te berichten over hun vermoorde collega’s, maar ook over de diepere gevolgen van deze aanvallen: het monddood maken van de vrije pers, waardoor oorlogsmisdaden onbestraft dreigen te blijven.
GroenLinks-PvdA blijft zich inzetten voor Gaza, voor persvrijheid en de bescherming van journalisten wereldwijd. Want zonder vrije pers is er geen vrije samenleving.