Om het gebruik van statistiek in het voortgezet onderwijs te bevorderen, heeft het CBS de ConjunctuurBekerStrijd in het leven geroepen. Dat is een wedstrijd waarbij leerlingen van het MBO en de bovenbouw HAVO en VWO met economie in hun profiel de ontwikkeling van de Nederlandse economie voorspellen. Ook vorig jaar vond deze wedstrijd weer plaats. Van de 31 klassen die meededen, voorspelden de leerlingen van 6 VWO van het Maartenscollege in Haren het beste de economische ontwikkelingen van 2024 aan de hand van 10 indicatoren, zoals werkloosheid, inflatie en economische groei.

Conjunctuur analyseren

Femke Nusse-de Kock is de organisator van de ConjunctuurBekerStrijd bij het CBS. Elk jaar coördineert zij met veel enthousiasme deze wedstrijd. ‘Onder leiding van hun docent en aan de hand van tien indicatoren die het CBS gebruikt om de conjunctuur te analyseren doen de leerlingen mee. Zij analyseren historische reeksen, vergelijken indicatoren, leggen verbanden en volgen het nieuws om tot een goede voorspelling te komen. Samenwerken, onderzoeken en analyseren zijn hierbij belangrijk.’

Exameninhoud met een spelelement

De eerste prijs van de ConjunctuurBekerStrijd ging dit jaar naar klas 6 VWO van Gerda Leyendijk van het Maartenscollege. Zij is docent economie en bedrijfseconomie en geeft les aan de klassen MAVO 3 tot en met VWO 6. Met 3 groepjes leerlingen van VWO 6 deed zij mee. ‘Het is een hele leuke wedstrijd, want het lespakket verbindt exameninhoud met een spelelement. Dat is ook de reden waarom we twee keer eerder hebben meegedaan.’ Leyendijk gebruikte het lespakket voor het examenonderdeel Onderzoek en experiment, dat aansloot op een praktische opdracht voor haar leerlingen over het keuzeonderwerp conjunctuur. ‘Voor de conjunctuuropdracht hebben de leerlingen allemaal een presentatie gegeven. Daarvoor moesten zij veel cijfers opzoeken, bijvoorbeeld in de macro-economische verkenningen en de rijksbegroting.’

Zelfsturend pakket

De leerlingen van 6 VWO pakten het voorspellen van de indicatoren zeer serieus aan. ‘Ik heb een les besteed aan de website van het CBS waar de economische indicatoren te vinden zijn. Bij het voorspellen van die indicatoren hebben de leerlingen zeker niet gegokt, maar hebben zij de indicatoren vanuit het verleden geëxtrapoleerd.’ Het lespakket van het CBS is volgens Leyendijk zowel voor docenten als hun leerlingen heel behulpzaam. ‘Het is een zelfsturend lespakket. De leerlingen kunnen er goed mee overweg.’ In oktober 2024 diende Leyendijk met haar klassen de opgaven in bij het CBS. Twee weken geleden kregen ze bericht van het statistiekbureau dat ze de eerste prijs hadden gewonnen. ‘We waren erg verrast hierdoor. Sommige leerlingen liepen naast hun schoenen van trots!’ De cheque van 375 euro die de leerlingen hebben gewonnen wordt goed besteed: zij gaan er met hun docente binnenkort van uiteten.

Lessen macro-economie

De tweede prijs van de wedstrijd ging dit jaar naar klas 6 VWO van het Kalsbeek College in Woerden. Daar is Jasper Verhoef docent economie van de klassen 4,5 en 6 VWO en 4 en 5 HAVO. ‘Ik doe al jaren met de ConjunctuurBekerStrijd mee, want het sluit goed aan bij mijn lessen over macro-economie. In totaal besteed ik er drie lessen aan. In groepjes moeten de leerlingen een aantal economische indicatoren voorspellen en een onderbouwing voor hun voorspelling geven. Na die drie lessen gaan we de voorspellingen bespreken. Dat is erg waardevol.’

Bronnen met elkaar vergelijken

Het CBS-lespakket zit volgens Verhoef goed in elkaar en zorgt er voor dat leerlingen zelf aan de slag gaan. ‘Dat gebeurt bijvoorbeeld doordat ze verschillende bronnen met elkaar moeten vergelijken. Denk aan de CBS-website en de websites van het Centraal Planbureau en De Nederlandsche Bank. Ook is het lespakket verwerkt in ons examenprogramma economie.’ Had Verhoef verwacht dat hij met zijn leerlingen de tweede prijs zou winnen? ‘Nee, het was een volkomen verrassing! Het voorspellen is soms wel een gok, want je weet nooit welke gebeurtenissen van invloed zijn. Denk bijvoorbeeld aan de handelsoorlog die nu speelt naar aanleiding van de importheffingen van president Trump.’ Uiteindelijk won Verhoef met een andere 6 VWO-klas ook nog de 6e prijs van de CBS-wedstrijd.

Minder abstract

Chris Geerdink is docent economie en bedrijfseconomie aan het Twents Carmel College in Oldenzaal. Hij geeft economieles aan leerlingen van de VWO-klassen 3,4,5 en 6. Ook hij doet al jaren met zijn klassen mee aan de ConjunctuurBekerStrijd en won deze keer de derde prijs met klas 6 van het VWO. Wat is zijn motivatie om mee te doen? ‘Het is leuk! Daarnaast is het laagdrempelig. De leerlingen krijgen door het lespakket van het CBS een beter beeld van de indicatoren. De indicatoren worden er minder abstract door.’ Volgens Geerdink zit het lespakket praktisch in elkaar. ‘Leerlingen moeten bijvoorbeeld meerdere bronnen met elkaar vergelijken. De CBS-website is een interessante bron, maar ook de macro-economische verkenning van het Centraal Planbureau. Ik kan dit lespakket bij alle docenten economie zeker aanbevelen.’

Pittige opgave

CBS-organisator Femke Nusse-de Kock is blij met het enthousiasme waarmee docenten en leerlingen reageren op de eerste drie prijzen. ‘De scholen die dit jaar op plaats 1,2 en 3 zijn beland, hebben allemaal een taart en een cheque gekregen. De docenten die met hun leerlingen hebben gewonnen, hebben een hele mooie prestatie neergezet. Het goed voorspellen van de 10 economische indicatoren is immers altijd weer een pittige opgave.’

Relevante links