Op 17 en 18 november 2025 organiseert NWO het Future-Proof Regulation Symposium. Tijdens dit symposium staat de vraag centraal hoe regelgeving kan inspelen op een veranderende samenleving. In een wereld waarin markten globaler worden, technologische ontwikkelingen versnellen en maatschappelijke verwachtingen veranderen, moeten toezichthouders hun aanpak voortdurend herzien. Hoe kunnen we onder deze omstandigheden toezicht ‘toekomstbestendig maken zodat deze effectief, legitiem, onafhankelijk, reflexief en responsief blijft?
Waar regelgeving vroeger vooral gericht was op duidelijke, afgebakende organisaties, omvat het nu vaak complexe netwerken van samenwerkende partijen. Dit brengt nieuwe vragen met zich mee over legitimiteit en autoriteit, vooral nu het vertrouwen in overheden en experts afneemt, en politieke polarisatie toeneemt. Daarnaast wordt de onafhankelijkheid van toezichthouders niet langer als vanzelfsprekend beschouwd, waardoor de balans tussen controle en autonomie onder druk staat.
Doel van de bijeenkomst
Dit symposium richt zich op onderzoek naar toekomstbestendig toezicht. We verwelkomen specifiek inzendingen over:
- Toezichtpraktijken: Welke nieuwe benaderingen van toezicht, inspectie en handhaving kunnen nodig zijn? Onderwerpen zijn onder andere: responsieve, reflexieve, aanpasbare en experimentele regulering, methoden voor dataverzameling, besluitvorming en leren, benaderingen van personeelstraining en capaciteitsopbouw, interactieve en participatief toezicht.
- Toezicht op nieuwe organisatievormen, zoals netwerken: Naarmate waardecreatie verschuift naar multi-organisatorische netwerken met diverse deelnemers onder verschillende toezichthouders, schieten traditionele modellen tekort. Deze complexiteit vraagt om een nieuw toezichtparadigma. Welke nieuwe toezichtstructuren kunnen leiden tot effectievere en legitieme regulering?
- Betrokkenheid van burgers: Hoe kunnen toezichthouders hun relatie met burgers opnieuw vormgeven? Onderwerpen zijn onder meer: strategieën voor actieve betrokkenheid van burgers, toezicht waarbij de burger centraal staat, het opbouwen van publiek vertrouwen en legitimiteit (met specifieke aandacht voor groepen burgers in een kwetsbare positie).
- De rol van toezichthouders in de samenleving: Moeten toezichthouders hun rol en bevoegdheden in de publieke en politieke sfeer heroverwegen? Onderwerpen zijn onder andere: onafhankelijkheid van toezichthouders, institutionele barrières voor effectieve, responsief, legitiem toezicht, probleemoplossende/op publieke waarde gericht toezicht, interactie met de media en de publieke sfeer, reputatiemanagement.
We richten ons op onderzoek dat gebruik maakt van verschillende methodologische benaderingen. De papers kunnen empirisch of theoretisch/conceptueel zijn. We verwelkomen papers uit de bestuurskunde, politicologie, rechten, criminologie, economie, sociologie, psychologie en elke andere relevante discipline (evenals interdisciplinaire papers).
Indienen van een paper proposal
Het indienen van de paper proposal is mogelijk via e-mail naar l.a.fahy@uu.nl voor 1-5-2025, uiterlijk 00:00 CET. De papers zullen door de onderzoekers gepresenteerd worden in parallelsessies tijdens het symposium. De paper proposals moeten de volgende informatie bevatten:
- de samenvatting (niet meer dan 300 woorden)
- 3-5 trefwoorden, die het onderwerp, het thema en de reikwijdte van het onderzoek aangeven
- Het e-mailadres van de co-auteur (indien van toepassing).
Belangrijke data
1 mei 2025: Sluiting Call for papers
26 mei 2025: Registratie symoposium open, bekendmaking acceptatie papers
3 november 2025: Deadline indiening uitgewerkte papers
17 november 2025: Future-Proof Regulation: Navigating complexity in regulatory oversight (academic researcher sessions)
18 november 2025: Future-Proof Regulation: Exploring adaptive supervision (practitioner sessions)
Vragen?
Voor logistieke vragen over de locatie, reis, accommodatie enz, neemt contact op met Merel Groentjes via nwa-toezicht@nwo.nl.
Voor vragen over papers, panels, conferentie schema etc., neem contact op met Lauren Fahy via l.a.fahy@uu.nl.
Organisatie
Dit symposium wordt georganiseerd door NWO in samenspraak met Bureau Inspectieraad, vanuit de projecten die gefinancierd zijn vanuit het NWA programma Vernieuwing van toezicht:
- Toezicht met Gezag: De gezaghebbende reputatie van inspectiediensten in turbulente tijden - projectleider prof. dr. Judith van Erp, Universiteit Utrecht
- Reflexieve regulering met behulp van narratieve methoden van dienstverlening aan kwetsbare personen (de RUN-studie) - projectleider prof. dr. Anne Margriet Pot, Erasmus Universiteit
- Methoden en modaliteiten voor extern en intern toezicht op organisatorische netwerken gericht op complexe maatschappelijke kwesties (EISON) – projectleider Prof. dr. Patrick Kenis, Tilburg University
- Vernieuwing van toezicht; naar responsieve toezichtpraktijken - projectleider prof. dr. Judith van Erp, Universiteit Utrecht
Programma Nationale Wetenschapsagenda
De basis van de totstandkoming en vernieuwing van de Nationale Wetenschapsagenda ligt bij burgers. In het NWA-programma is de verbinding van samenleving en wetenschap essentieel. Overheden, onderzoekers, maatschappelijke organisaties en burgers ontwikkelen en benutten samen kennis om tot wetenschappelijke en maatschappelijke impact te komen. En aan de hand van wetenschapscommunicatie wordt kennis gedeeld in de samenleving om de betrokkenheid bij en het vertrouwen in wetenschap te vergroten.