De korpschef startte het onderzoek vanuit een bredere opdracht: grip houden op stijgende kosten in een tijd waarin politiewerk razendsnel digitaliseert. ‘Rond de zomer speelden binnen de politie zorgen over de begroting op meerdere domeinen, waaronder de informatievoorziening. Dat heeft ons als korpsleiding ertoe gebracht om een aantal domeinen goed door te laten lichten. Waar gaat ons geld naar toe en waar kunnen we besparen? De korpschef benadrukt dat dit geen reactie is op incidenten zoals het datalek van afgelopen september. ‘Dit onderzoek staat daar echt helemaal los van. We hebben deze keuze zélf gemaakt. Het past in een bredere lijn waarin we behalve naar IV ook naar huisvesting, bedrijfsvoering en de organisatie van het politiewerk kijken.’
Goed onderbouwde keuzes
De conclusies van onderzoeksbureau Ernst & Young zijn stevig. De IV-kosten stijgen snel, het IT-landschap is versnipperd en vaak verouderd, en de sturing op projecten schiet tekort. ‘In accountantstaal staat er eigenlijk: we hebben onvoldoende zicht op wat we uitgeven, wat er binnenkomt, welke projecten lopen, hoeveel externe krachten we inhuren en welke verschillende applicaties we gebruiken voor dezelfde doeleinden. Dat willen we beter inzichtelijk krijgen zodat we goed onderbouwde keuzes kunnen maken, ook vanuit financieel oogpunt.’ Daarbij ziet de korpschef voldoende positieve aanknopingspunten: ‘De doelstellingen en strategie die we eerder formuleerden, bijvoorbeeld in de onlangs gepresenteerde Strategische Agenda, zijn goed. Een efficiënt en flexibel fundament op het gebied van informatievoorziening is daarbij een van de belangrijkste randvoorwaarden. Maar de keuzes die nu impliciet of onbewust gemaakt worden, moeten expliciet worden gemaakt. We moeten strakker prioriteren en zakelijker sturen.’
Betere focus
Zakelijker sturen betekent ook dat er soms lastige keuzes moeten worden gemaakt. ‘Alles tegelijk doen lukt niet meer. Er zijn projecten die we op pauze zetten, die we vertragen, of die we niet gaan uitvoeren. Dat doen we niet lichtvaardig en altijd in samenhang met de collega’s in de operatie. De dienstverlening aan hen moet op peil blijven. Maar het is nodig.’ Ook kijkt de politie kritisch naar standaardisatie. ‘Niet vijf verschillende applicaties voor plaatsbepaling, maar één. Dat zijn geen makkelijke beslissingen, maar wel noodzakelijke. Het rapport helpt ons om daar samen, vanuit de operatie én IV, verantwoorde besluiten over te nemen.’ Daarbij benadrukt de korpschef dat niet wordt bezuinigd op cybersecurity ‘Daar kunnen we niet op de pauzeknop drukken. Het heeft en houdt onze hoogste prioriteit. Juist om de organisatie veilig te houden in een steeds complexere digitale omgeving.’
ICT ís politiewerk
Dat digitalisering het politiewerk verandert, staat voor de korpschef buiten kijf. ‘IV is niet alleen ondersteunend, het is onderdeel van ons werk. We hebben onze agenten op straat nodig, maar onze data-engineers en webdesigners net zo goed. Dat vraagt ook iets van ons personeelsbestand. We moeten ook wat dat betreft diverser worden.’
Ook nieuwe manieren van werken doen hun intrede. ‘Ons team High Tech Crime levert fantastisch werk met het ontsleutelen van alle afgeschermde telefooncommunicatie. Maar de dataopslag die daarbij hoort, is enorm kostbaar. We moeten dus preciezer worden: welke data bewaren we, wat kan weg? En soms gebruiken we meerdere systemen die min of meer hetzelfde kunnen. Daar stuurden we eerder nauwelijks op. Nu hebben we beter in beeld welke kosten dat meebrengt.’
Scherper sturen
De komende maanden gebruikt de politie om de aanbevelingen verder uit te werken. Ernst & Young is gevraagd de financiële component daarvan in een vervolgonderzoek nog beter inzichtelijk te maken. Daarbij wordt nauw samengewerkt met het ministerie, de vakbonden en de medezeggenschapsraad. De inzet: scherper sturen, heldere keuzes en meer grip op de toekomst. Hierover zegt de korpschef: ‘We zijn het aan onszelf verplicht om met de kennis van nu bewuste keuzes te maken. Voor de operatie, maar ook voor het vertrouwen van politiek en samenleving. Want dat vraagt om een politie die haar financiën op orde heeft en daarover verantwoording aflegt.’
En ja, het rapport legt de vinger op de zere plek. ‘Maar je kunt er ook naar kijken als: het geeft ons richting. We zien in ieder geval veel aanknopingspunten waarmee we verder kunnen. En dat helpt ons en de operatie om goede keuzes te maken.’