Persbericht - Overeenkomst bereikt over de eerste EU-brede strafrechtelijke regels tegen corruptie

Europarlementsleden hebben nieuwe EU-maatregelen veiliggesteld voor effectievere preventie en vervolging van corruptie, inclusief versterkte samenwerking en meer transparantie.

Op dinsdagavond bereikten onderhandelaars van het Parlement en de Raad een voorlopige overeenkomst over de allereerste richtlijn van de EU die strafwetten harmoniseert om corruptie te bestrijden, waarmee de inspanningen om overtredingen in de hele EU te voorkomen, te vervolgen en te bestraffen worden versterkt.

Een meer samenhangende EU-aanpak om opkomende corruptierisico’s aan te pakken

Door EU-brede definities, sancties en duidelijkere operationele regels vast te stellen, zal de richtlijn helpen situaties aan te pakken waarin overtreders verschillen tussen nationale systemen uitbuiten.

Tijdens de onderhandelingen zorgde het Parlement ervoor dat EU-brede corruptiegegevens jaarlijks in toegankelijke formaten worden gepubliceerd, wat de transparantie verbetert en beleidsvorming op basis van bewijs ondersteunt. Volgens de eisen van het Parlement moet elke lidstaat ook een nationale anticorruptiestrategie publiceren, ontwikkeld in overleg met het maatschappelijk middenveld en de relevante autoriteiten.

Sterkere instrumenten voor afschrikking

De richtlijn stelt geharmoniseerde definities vast voor misdrijven zoals omkoping, verduistering van fondsen en belemmering van de rechtspraak. De nieuwe regels stellen ook een gemeenschappelijk maximumstrafniveau voor gevangenisstraffen vast in de EU, terwijl elk land strengere straffen kan vaststellen. Deze aanpak zorgt voor afschrikking, terwijl ook de rechterlijke discretie en nationale bevoegdheden om overtreders naar de ernst van hun misdrijven te straffen behouden blijven.

Het versterkt de samenwerking tussen nationale autoriteiten en EU-instellingen, waaronder het Europees Bureau voor Fraudebestrijding (OLAF), het Europees Openbaar Ministerie, Europol en Eurojust. De onderhandelaars kwamen ook overeen over regels voor de aansprakelijkheid van rechtspersonen en betere afstemming met wetgeving ter bescherming van de financiële belangen van de EU.

Quote

Na het afsluitende triloge zei rapporteur Raquel García Hermida-van der Walle (Renew, NL): “Vanavond hebben we een doorbraak bereikt voor burgers die verwachten dat de EU hun leven verbetert, en de eerste belangrijke stap in jaren om de rechtsstaat te versterken. Mensen en bedrijven zullen profiteren van duidelijkere, consistentere regels, ongeacht waar ze zich in onze Unie bevinden. Het Parlement ging deze onderhandelingen met ambitie aan en behaalde een overwinning voor Europa - en we zullen klaar zijn om verder te gaan wanneer de lidstaten klaar zijn voor de volgende stappen.”

Volgende stappen

De voorlopige overeenkomst moet nu formeel worden goedgekeurd door het Parlement en de Raad voordat deze in werking treedt.

Achtergrond

Op 3 mei 2023 presenteerde de Commissie een anticorruptiepakket, inclusief een voorstel voor een richtlijn. Op basis van artikel 83 VWEU definieerde de tekst corruptie als een van de gebieden van bijzonder ernstige misdrijven met grensoverschrijdende dimensie en bevatte maatregelen om zowel preventie als bestrijding van corruptie te versterken. Volgens de Eurobarometer-enquête 2025 over de houding van burgers ten opzichte van corruptie gelooft 69% van de Europeanen dat corruptie wijdverbreid is in hun land, terwijl twee derde vindt dat corruptiezaken op hoog niveau onvoldoende worden aangepakt.