Persbericht - Nieuwe genomische technieken: akkoord ter ondersteuning van de groene transitie in de landbouw

De nieuwe regels zullen het EU-voedselsysteem veiliger en duurzamer maken, met klimaat- en plaagbestendige planten die hogere opbrengsten geven en minder meststoffen en pesticiden vereisen.

Op woensdagavond bereikten onderhandelaars van het Parlement en de Raad een voorlopig politiek akkoord over het Commissievoorstel over nieuwe genomische technieken (NGTs) – technieken die het genetisch materiaal van een organisme veranderen.

De medewetgevers kwamen overeen om NGT1-planten, d.w.z. planten die ook natuurlijk of via conventionele veredeling kunnen voorkomen, vrij te stellen van de meeste voorzorgsmaatregelen van de EU-wetgeving over genetisch gemodificeerde organismen (GGOs), terwijl NGT2-planten (alle andere NGT-planten) nog steeds onder deze regels vallen. De regels zijn van toepassing op zowel planten die in de EU zijn ontstaan als geïmporteerde planten.

Criteria voor NGT1- en NGT2-planten

De medewetgevers kwamen overeen over criteria om te bepalen wat een NGT1-plant is en, op verzoek van het Parlement, over een uitsluitingslijst van beoogde eigenschappen, waaronder bekende insecticide effecten en tolerantie voor herbiciden, die niet zijn toegestaan in NGT1-planten. Om het gebruik van NGTs te sturen naar de ontwikkeling van planten met duurzaamheidskenmerken (bijv. klimaat- en plaagbestendigheid), hebben de medewetgevers de Commissie en lidstaten belast met het monitoren van de duurzaamheidsimpact van NGT-planten, inclusief gegevens verkregen uit officiële controles.

Intellectuele eigendomsrechten en octrooien

Het informele akkoord staat octrooien toe voor NGTs, behalve voor die eigenschappen of sequenties die in de natuur voorkomen of biologisch worden geproduceerd, terwijl europarlementsleden waarborgen hebben ingebracht om marktconcentratie te voorkomen en betaalbaarheid en eerlijke toegang voor boeren te garanderen, zodat zij het recht behouden om zaden te bewaren en opnieuw te planten.

Om de toegang van veredelaars tot NGTs te vergemakkelijken en de rechtszekerheid en transparantie van informatie over octrooien te verbeteren, zal de Commissie samenwerken met belanghebbenden om uiterlijk 18 maanden na inwerkingtreding van deze verordening een EU-gedragscode voor octrooien op te stellen.

Een belangrijk doel van de gedragscode is het opnemen van modaliteiten voor het licentiëren van octrooien onder eerlijke en redelijke voorwaarden en de minnelijke regeling van octrooigeschillen tussen veredelaars en boeren in geval van onbedoelde kleine aanwezigheid van gepatenteerd materiaal op hun velden.

Als een impactbeoordeling van de Commissie aanzienlijke belemmeringen voor de toegang tot gepatenteerde NGTs aan het licht brengt, moet zij passende maatregelen nemen, waaronder verdere wetgevende maatregelen om verplichte voorwaarden in te stellen, indien nodig.

Traceerbaarheid, etikettering en opt-out voor lidstaten

De medewetgevers kwamen overeen dat plantensoorten die een NGT1-plant bevatten of daarvan zijn afgeleid, duidelijk moeten worden aangegeven in alle officiële databanken en dat alle zaadzakken moeten worden gelabeld als NGT1, zodat boeren een geïnformeerde keuze kunnen maken. Volledige traceerbaarheid en etikettering blijven verplicht voor NGT2s en EU-landen mogen de teelt van NGT2s beperken of verbieden nadat deze zijn goedgekeurd voor teelt in de EU volgens de huidige regels voor GGOs.

Biologische planten

NGTs zijn niet toegestaan in de biologische productie, maar de technisch onvermijdelijke aanwezigheid van NGT1-planten zou geen niet-naleving vormen. De Commissie zal beoordelen of deze verordening administratieve, economische of praktische lasten creëert voor biologische producenten, inclusief met betrekking tot hun eigen perceptie en die van consumenten.

Quote

Na het bereiken van het akkoord zei rapporteur Jessica Polfjärd (EPP, SE): “Dit is een historische dag. De EU zet haar eerste stap om boeren toegang te geven tot nieuwe, met de Nobelprijs bekroonde technologie. Technologie die hen in staat stelt gewassen te verbouwen die bestand zijn tegen klimaatverandering en hogere opbrengsten leveren op minder land. Dit is cruciaal voor het versterken van onze voedselzekerheid. De overeenkomst van vandaag is een doorbraak die niet alleen de concurrentiekracht van onze boeren versterkt, maar ook de positie van Europa in onderzoek en innovatie.”

Volgende stappen

De stemming over de informele overeenkomst moet nu worden goedgekeurd door zowel het Parlement als de Raad in tweede lezing. Daarna treedt het in werking 20 dagen na publicatie in het Publicatieblad van de EU en is het twee jaar later van toepassing.

Achtergrond

Het doel van de nieuwe regels is het voedselsysteem duurzamer en veerkrachtiger te maken door verbeterde plantensoorten te ontwikkelen en toegankelijk te maken die klimaat- en plaagbestendig zijn, hogere opbrengsten geven of minder meststoffen en pesticiden vereisen. Verschillende NGT-producten zijn al beschikbaar op de markt buiten de EU, zoals maïs-, tarwe- en rijstsoorten die minder water nodig hebben, en bananen en champignons die niet bruin worden.