Vandaag heeft de Europese Commissie besloten Polen door te verwijzen naar het Hof van Justitie van de Europese Unie wegens het niet naleven van de stikstofdioxide (NO2) grenswaarden die zijn vastgesteld in de Richtlijn Luchtkwaliteit (Richtlijn 2008/50/EG) en om maatregelen te nemen om de overschrijdingsperiode zo kort mogelijk te houden. De Richtlijn Luchtkwaliteit verplicht lidstaten om de concentraties van specifieke verontreinigende stoffen in de lucht, zoals NO2, onder bepaalde grenswaarden te houden. Indien deze grenswaarden worden overschreden, moeten lidstaten maatregelen nemen en uitvoeren om de overschrijdingsperiode zo kort mogelijk te houden.
Volgens de meest recente gegevens voor het jaar 2024 zijn in twee zones (Aglomeracja Krakowska en Aglomeracja Górnośląska) de NO2-waarden respectievelijk vijftien en veertien opeenvolgende jaren boven de grenswaarden geweest. Ondanks deze aanhoudende en systematische overtreding heeft Polen nagelaten passende maatregelen te nemen. De luchtkwaliteitsplannen voor de twee zones voorzien dat naleving in 2026 zal worden bereikt, dat wil zeggen zestien jaar nadat de relevante grenswaarden van kracht werden. Het is echter nog onzeker of dit doel zal worden bereikt, aangezien de nalevingskloof van 6-8 μg/m3 boven de grens aanzienlijk is. Hoewel de luchtkwaliteitsplannen van Polen eerder de noodzaak hebben benadrukt om NO2-overschrijdingen aan te pakken door lage-emissiezones (LEZ) in te voeren, zijn de gerelateerde wettelijke verplichtingen pas eind 2024 in de Poolse wetgeving opgenomen voor de steden waar NO2-overschrijdingen worden geregistreerd. Bovendien is er een aanzienlijke vertraging geweest bij de invoering van LEZ in de twee niet-conforme zones. Een LEZ in Aglomeracja Krakowska zal pas op 1 januari 2026 van kracht worden, terwijl er momenteel geen LEZ gepland is in Aglomeracja Górnośląska. Deze situatie wordt verder verergerd door tekortkomingen in andere maatregelen voor luchtverontreiniging (zoals hun te algemene reikwijdte of het ontbreken van duidelijk toegewezen financiering).
De Commissie heeft in februari 2016 een ingebrekestelling aan Polen gestuurd en in februari 2021 een gemotiveerd advies. De Commissie is van mening dat de inspanningen van de Poolse autoriteiten tot nu toe onvoldoende zijn geweest om naleving te waarborgen en verwijst Polen daarom door naar het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Achtergrond
De Richtlijn Luchtkwaliteit 2008/50/EG maakt deel uit van het kader voor het beleid voor schone lucht en draagt bij aan het bereiken van de luchtverontreinigingsdoelstellingen voor 2030 van het zero pollution action plan. Het schrijft grenswaarden voor concentraties van verschillende luchtverontreinigende stoffen voor, waaronder stikstofdioxide (NO2) en fijnstof (PM10 en PM2.5). Indien de grenswaarde voor een bepaalde verontreinigende stof wordt overschreden, moeten lidstaten luchtkwaliteitsplannen opstellen met passende maatregelen om de overschrijdingsperiode zo kort mogelijk te houden. In 2024 werd een herziene Richtlijn Luchtkwaliteit aangenomen ((EU) 2024/2881) die strengere luchtkwaliteitsnormen stelt die in 2030 moeten worden gehaald, en een zero pollution-doelstelling voor 2050.
Meer informatie
Database met inbreukbesluiten en inbreukkaarten en grafieken
Inbreukprocedure Polen INFR(2016)2010
