De Europese Commissie heeft onder de EU-steunregels een Estse strategische reserve van €750 miljoen goedgekeurd om de beveiliging van de elektriciteitsvoorziening in noodsituaties te waarborgen.

Een strategische reserve is een type capaciteitsmechanisme dat middelen beloont die buiten de markt worden gehouden en worden gebruikt in noodsituaties, wanneer de elektriciteitsvraag het beschikbare aanbod overstijgt. In Estland gebeurt dit tijdens perioden van lage wind- en zonne-energieopwekking terwijl het verbruik op zijn piek is.

De strategische reserve, die tot 2035 van kracht zal zijn, staat open voor alle projecten die kunnen bijdragen aan het bereiken van het doel van beveiliging van de voorziening, inclusief elektriciteitsopwekking, vraagrespons en opslag. Elektriciteitsopwekkings- en opslagunits zullen hun beschikbaarheid aanbieden om elektriciteit te leveren. Vraagresponsunits (meestal grote elektriciteitsverbruikers) zullen hun beschikbaarheid aanbieden om het elektriciteitsverbruik tijdens piekuren te verminderen. Om in aanmerking te komen voor de strategische reserve, moeten projecten voldoen aan de CO2-emissielimieten die zijn vastgelegd in de EU Elektriciteitsverordening.

De projecten die van de steun zullen profiteren, worden geselecteerd via een transparant, niet-discriminatoir biedingsproces, met waarborgen om effectieve concurrentie te garanderen. Begunstigden concurreren op basis van het bedrag aan steun dat wordt gevraagd per MW capaciteit beschikbaar tijdens een schaarstegebeurtenis.

Beoordeling door de Commissie

De Commissie heeft de maatregel beoordeeld onder de EU-steunregels, met name artikel 107, lid 3, onder c van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), dat lidstaten in staat stelt bepaalde economische activiteiten te ondersteunen onder bepaalde voorwaarden, en de Richtlijnen voor staatssteun voor klimaat-, milieu- en energie 2022 (CEEAG).

De Commissie heeft vastgesteld dat:

  • Estland heeft aangetoond dat de maatregel noodzakelijk en passend is, in overeenstemming met de Elektriciteitsverordening.
  • De maatregel een stimulerend effect heeft, aangezien de begunstigden bestaande energie-eenheden niet zouden blijven exploiteren of in dezelfde mate in extra eenheden zouden investeren zonder de publieke steun.
  • De steun een beperkte impact heeft op de concurrentie en handel binnen de EU. Het is proportioneel, aangezien het niveau van de steun overeenkomt met de effectieve financieringsbehoeften. Waarborgen die de steun tot een minimum beperken, zullen van kracht zijn, waaronder een competitief biedingsproces voor de toekenning van de steun en een verificatie van de financieringskloof voor aanvragers die als marktpartij worden beschouwd. Ten slotte worden verstoringen van energiemarkten geminimaliseerd, aangezien de gefinancierde capaciteit buiten de elektriciteitsmarkten wordt gehouden.
  • De maatregel positieve effecten heeft die eventuele verstoringen van de concurrentie en handel in de EU overtreffen.
  • De steun voldoet aan de relevante bepalingen over capaciteitsmechanismen en strategische reserves die zijn opgenomen in de Elektriciteitsverordening.

Op basis hiervan heeft de Commissie de Estse maatregel goedgekeurd onder de EU-steunregels.

Achtergrond

De CEEAG 2022 van de Commissie bieden richtlijnen over hoe de Commissie de compatibiliteit beoordeelt van milieubescherming, inclusief klimaatbescherming, en energie-steunmaatregelen die onder de meldingsplicht vallen op grond van artikel 107, lid 3, onder c VWEU.

De richtlijnen creëren een flexibel, doelgericht kader om lidstaten te helpen de noodzakelijke steun te bieden om de doelstellingen van de Europese Green Deal op een gerichte en kosteneffectieve manier te bereiken. De regels sluiten aan bij de belangrijke EU-doelen en -doelstellingen die zijn vastgelegd in de Europese Green Deal en bij andere recente regelgevende wijzigingen op het gebied van energie en milieu en houden rekening met het toenemende belang van klimaatbescherming. Ze bevatten secties over energie-efficiëntiemaatregelen, steun voor schone mobiliteit, infrastructuur, circulaire economie, vermindering van vervuiling, bescherming en herstel van biodiversiteit, evenals maatregelen om de beveiliging van de energievoorziening te waarborgen, onder bepaalde voorwaarden.

Capaciteitsmechanismen, waaronder strategische reserves, hebben als belangrijk doel de beveiliging van de elektriciteitsvoorziening te waarborgen. Capaciteitsmechanismen moeten goed worden ontworpen om ervoor te zorgen dat ze niet (i) leiden tot hogere elektriciteitsprijzen voor consumenten, (ii) bepaalde energie-exploitanten een oneerlijk voordeel geven of (iii) de elektriciteitsstromen over EU-grenzen belemmeren.

De EU Elektriciteitsverordening stelt regels vast om de werking van de interne elektriciteitsmarkt te waarborgen en definieert een kader voor het regelmatig beoordelen van het voorspelde beveiligingsniveau van de voorziening in de EU. Wanneer een risico wordt vastgesteld, moeten lidstaten de werking van de elektriciteitsmarkt herzien en overwegen de verstoringen die het risico kunnen veroorzaken te verwijderen. Indien een dergelijke aanpak onvoldoende is om het vastgestelde risico aan te pakken, kunnen lidstaten een capaciteitsmechanisme invoeren, onderworpen aan ontwerpeisen om kostenefficiënte, schonere en proportionele maatregelen te garanderen om de beveiliging van de elektriciteitsvoorziening te leveren.

Voor meer informatie

De niet-confidentiële versie van de beslissing zal beschikbaar worden gesteld onder het zaaknummer SA.112459 in het Staatssteunregister op de website van de Commissie voor concurrentie zodra eventuele vertrouwelijkheidskwesties zijn opgelost. Nieuwe publicaties van staatssteunbesluiten op internet en in het Publicatieblad worden vermeld in de Competition Weekly e-News.