De Europese Commissie heeft vandaag een pakket maatregelen aangenomen om burgers te helpen een adequaat inkomen bij pensionering te waarborgen door de toegang tot betere en effectievere aanvullende pensioenen te verbeteren. De voorgestelde acties zijn bedoeld om de publieke pensioenen aan te vullen - niet te vervangen - die de basis vormen van pensioensystemen in alle lidstaten.
Het pakket van vandaag maakt deel uit van de Strategie voor de Unie van Spaar- en Beleggingsproducten (SIU) van de Commissie, die erop gericht is meer kansen te creëren voor huishoudens om hun vermogen op te bouwen via de kapitaalmarkten, terwijl de economische groei en concurrentiekracht van de EU worden gestimuleerd.
Gezien demografische veranderingen en dynamiek op de arbeidsmarkt, die aanpassing van pensioensystemen vereisen, kunnen aanvullende pensioenen - zowel bedrijfspensioenen als persoonlijke pensioenregelingen - burgers helpen een meer gediversifieerd pensioeninkomen te bereiken, wat de financiële zekerheid en stabiliteit bij pensionering vergroot. Ze kunnen de voordelen van publieke pensioenen aanvullen, die in veel gevallen niet voldoende zullen zijn om een adequaat levensstandaard te behouden, vooral onder kwetsbare groepen en vrouwen, waarbij de genderpensioenkloof momenteel 24,5% bedraagt.
Sterkere en efficiëntere aanvullende pensioenregelingen kunnen ook bijdragen aan de economische groei en concurrentiekracht van Europa door langetermijnsparen te mobiliseren voor productieve investeringen.
Het doel van de voorgestelde maatregelen is zowel de vraag naar als het aanbod van aanvullende pensioenen te versterken. De initiatieven respecteren volledig de bevoegdheden van de lidstaten om hun nationale pensioensystemen te organiseren en vorm te geven, evenals de autonomie van de sociale partners waar zij verantwoordelijk zijn voor het opzetten en beheren van pensioenregelingen.
Dit pakket bouwt voort op en vult de andere SIU-initiatieven van de Commissie aan die tot nu toe zijn aangekondigd, inclusief over financiële geletterdheid en de Aanbeveling over Spaar- en Beleggingsrekeningen, die gezamenlijk gericht zijn op het verbeteren van het financiële welzijn van EU-burgers, met name door meer mogelijkheden te bieden om betere rendementen op hun spaargeld te behalen.
Voorgestelde maatregelen
Aanbeveling over pensioentrackingsystemen, pensioen-dashboards en automatische inschrijving in aanvullende pensioenregelingen
De Commissie beveelt aan dat lidstaten:
- Implementeren, in overeenstemming met nationale omstandigheden en met volledige eerbiediging van de rol en autonomie van sociale partners en collectieve onderhandelingsrechten, automatische inschrijving, d.w.z. de automatische opname van werknemers in aanvullende pensioenen, met volledige vrijheid voor individuen om zich af te melden. Dit wordt geleid door bestaande goede praktijken in de EU en lessen uit andere landen. Dit is een manier om de deelname aan aanvullende pensioenregelingen te vergroten en een grotere schaal van aanvullende pensioenmarkten te ontsluiten;
- Verder ontwikkelen van uitgebreide pensioentrackingsystemen om burgers een duidelijk overzicht te geven van hun pensioenrechten en verwachte voordelen over alle pensioenregelingen heen. Dergelijke trackingsystemen helpen het lage deelnamepercentage aan aanvullende pensioenen aan te pakken, vaak door het beperkte bewustzijn van burgers over hun toekomstige pensioen. Ze moeten compatibel zijn met de Europese Tracking Service, die grensoverschrijdende mobiliteit ondersteunt;
- Ontwikkelen van nationale pensioen-dashboards, zodat beleidsmakers van lidstaten een beter overzicht hebben van de dekking, duurzaamheid en adequaatheid van hun meerpijlerpensioensysteem. Deze nationale dashboards zouden uiteindelijk moeten bijdragen aan een EU-breed pensioen-dashboard.
Wetsvoorstel tot wijziging van de richtlijn betreffende instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening (IORP) II
De IORP II-richtlijn stelde gemeenschappelijke EU-normen vast om een degelijk beheer en toezicht op IORPs te waarborgen, met respect voor de rol van sociale partners. Veel regelingen blijven echter te klein om hun beleggingen te diversifiëren en optimale resultaten voor spaarders te leveren.
Om het potentieel van bedrijfspensioenen te ontsluiten, stelt de Commissie voor het kader te versterken en te moderniseren om efficiëntie, schaal en vertrouwen in aanvullende pensioenen beter te ondersteunen.
De herziening verbetert de bescherming van spaarders en verwijdert belemmeringen voor marktgedreven consolidatie en andere vormen van schaalvoordelen. Deze maatregelen helpen IORPs efficiënter te opereren, kosten te verlagen, hun beleggingsportefeuilles te diversifiëren, inclusief in aandelen, om sterkere rendementen op het spaargeld van burgers te leveren. Dit draagt ook bij aan meer financieringsmogelijkheden voor Europese bedrijven.
Wetsvoorstel tot wijziging van de verordening betreffende het Pan-Europees Persoonlijk Pensioenproduct (PEPP)
De herziening van de PEPP-verordening streeft ernaar het Pan-Europees Persoonlijk Pensioenproduct (PEPP) aantrekkelijker, toegankelijker en kosteneffectiever te maken voor spaarders. Het zal bestaande vereisten en ontwerpelementen verwijderen die de opname van het PEPP hebben belemmerd, terwijl het tegelijkertijd een hoog niveau van consumentenbescherming blijft waarborgen.
De herziening introduceert een betaalbare en gemakkelijk toegankelijke “Basic PEPP”, belegd in eenvoudige financiële activa en zonder advies aan het publiek aangeboden. Spaarders krijgen ook toegang tot “op maat gemaakte” PEPPs die garanties en complexere activa kunnen omvatten, waarvoor advies nodig is om het consumentenbegrip te waarborgen. Hierdoor is het PEPP aanpasbaar aan verschillende beleggersvoorkeuren en geschikt voor diverse aanbieders, waaronder vermogensbeheerders en verzekeraars. Het PEPP zal ook openstaan voor gebruik op de werkplek en kan dienen als een automatische inschrijvingsregeling, waar dit is toegestaan onder nationale wetgeving en volledig de prerogatieven en autonomie van sociale partners respecteert.
Deze wijzigingen zullen belemmeringen voor levering en distributie verminderen, de keuze voor spaarders vergroten, ondersteund door gunstige en consistente fiscale behandeling, aangezien lidstaten verplicht zullen zijn vergelijkbare fiscale behandeling te bieden tussen nationale persoonlijke pensioenproducten.
Verduidelijking van het voorzichtigheidsbeginsel:
Het voorzichtigheidsbeginsel regelt hoe IORPs en PEPP-aanbieders hun beleggingsportefeuilles moeten beheren en beleggen. Dit principe is echter zeer verschillend geïnterpreteerd en geïmplementeerd in de lidstaten, wat pensioenregelingen vaak heeft beperkt in hun vermogen om te diversifiëren, met name in aandelen. In lijn met de SIU-strategie verduidelijkt de vandaag aangenomen communicatie van de Commissie het principe, met als doel de investering in aandelen - zowel privé als beursgenoteerd - te verhogen om burgers te helpen hogere langetermijnrendementen op hun spaargeld te behalen en nieuwe financieringsbronnen voor de EU-economie vrij te maken.
Vervolgstappen
De voorstellen tot wijziging van de IORP II-richtlijn en de PEPP-verordening moeten nu worden onderhandeld en goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad.
De Commissie zal de implementatie van de Aanbeveling op nationaal niveau monitoren via verschillende mechanismen, waaronder het Europees Semester. Ze zal de uitwisseling van ervaringen en beste praktijken tussen lidstaten bevorderen.
Achtergrond
Deze maatregelen sluiten aan bij recente politieke verklaringen op hoog niveau en rapporten die ook het cruciale belang onderstrepen van het mobiliseren van privaat kapitaal voor langetermijninvesteringen. Deze omvatten de verklaring van maart 2024 van de Eurogroep in inclusieve vorm, de conclusies van de Europese Raad van april 2024 en maart 2025, het rapport over concurrentievermogen van het Europees Parlement van september 2025, en de Letta en Draghi rapporten. Gezien de langetermijnkarakteristiek van pensioenverplichtingen kan de aanvullende pensioensector een belangrijke potentiële leverancier zijn van langetermijnkapitaal voor investeringen in de EU-economie. In het Competitiveness Compass en de Savings and Investments Union (SIU) Strategy heeft de Commissie zich gecommitteerd om maatregelen voor te stellen om dit potentieel te ontsluiten.
Voor meer informatie
