Vandaag presenteerde de Europese Commissie het Digital Justice pakket 2030, een initiatief om rechtssystemen in de EU te moderniseren en ervoor te zorgen dat rechtprofessionals beschikken over geschikte digitale hulpmiddelen. Deze strategische routekaart heeft tot doel de digitalisering van rechtssystemen in de EU te versnellen, waarbij burgers, bedrijven en rechtprofessionals worden versterkt door innovatie en grensoverschrijdende samenwerking.
Het Digital Justice pakket omvat de DigitalJustice@2030 Strategie en de Europese Strategie voor Rechtelijke Opleiding 2025–2030. Samen zullen deze strategieën de digitale transformatie van rechtssystemen stimuleren, waarbij geavanceerde technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI) worden ingezet om efficiëntie te verbeteren, kosten te verlagen en de toegang tot rechtspraak voor iedereen te verbeteren.
De Digital Justice @2030 Strategie beschrijft 14 concrete stappen om lidstaten te helpen het potentieel van AI en digitale hulpmiddelen in rechtssystemen te benutten, bijvoorbeeld:
- Het bevorderen van de uitwisseling van best practices tussen lidstaten over digitale hulpmiddelen die door juridische professionals in de EU worden gebruikt, gehost op het Europees e-Justice Portaal;
- Het ontwikkelen van een toolbox waarmee lidstaten IT- en AI-hulpmiddelen kunnen delen om digitalisering te versnellen en besparingen te realiseren;
- Het versterken van de Europese Juridische Data Ruimte om online toegang tot wetgeving en jurisprudentie verder te faciliteren, waarbij toegang tot meer gerechtelijke gegevens wordt gebruikt om AI-hulpmiddelen te ontwikkelen die zijn afgestemd op de behoeften van rechtssystemen;
- De Commissie zal een studie uitvoeren om een Europese oplossing te vinden voor technische problemen die ontstaan bij de samenwerking van rechtssystemen, namelijk om interoperabiliteitsproblemen bij grensoverschrijdende videoconferenties te overwinnen.
Door technische barrières aan te pakken en harmonisatie te bevorderen, streeft de strategie naar een rechtssysteem dat wendbaar, inclusief en geschikt is voor het digitale tijdperk.
Daarnaast zal de Europese Strategie voor Rechtelijke Opleiding 2025-2030 ervoor zorgen dat alle rechtprofessionals (van rechters en aanklagers tot griffiers en andere juridische beoefenaars) goed zijn uitgerust om digitale rechtspraak in de praktijk te brengen. De Commissie benadrukt de noodzaak van bekwame, technologisch onderlegde rechtprofessionals om het succes van de transformatie en digitalisering van rechtssystemen in de EU te waarborgen.
De opleidingsstrategie omvat praktische trainingen, bijvoorbeeld over digitale zaakbeheersystemen, digitale grensoverschrijdende samenwerkingshulpmiddelen en beveiligde communicatietechnologieën; en verdere bewustwordingsactiviteiten over de impact van digitale en AI-hulpmiddelen in de rechtspraak. Rechters en andere rechtprofessionals moeten ook passende training krijgen om EU-digitale wetgeving toe te passen, zoals de Digital Services Act. Nationale en EU-gefinancierde opleidingen moeten beter op elkaar worden afgestemd om synergieën te creëren en de langetermijnimpact van rechtelijke opleidingen en beschikbare budgetten te vergroten.
Achtergrond
Gedigitaliseerde rechtssystemen zijn essentieel voor een aantrekkelijk bedrijfs- en investeringsklimaat. Ze verbeteren de transparantie, verminderen vertragingen en maken procedures efficiënter en toegankelijker - vooral in grensoverschrijdende zaken. Ze zijn ook veerkrachtiger in crisistijden – zoals tijdens de Covid-19-pandemie is gebleken – leiden tot kostenbesparingen en zorgen voor snelle, veilige en transparante toegang tot rechtspraak voor iedereen.
Door het gebruik van digitale hulpmiddelen en AI te bevorderen, zal het Digital Justice pakket 2030 rechtssystemen in de EU efficiënter, veerkrachtiger en toegankelijker maken voor burgers en bedrijven, ter ondersteuning van het concurrentievermogen en de economische groei van Europa.
Het draagt bij aan het bredere Digital Decade Policy Programme van de EU, dat tot doel heeft alle belangrijke openbare diensten tegen 2030 online beschikbaar te maken. Het ondersteunt ook het Union of Skills-initiatief om ervoor te zorgen dat iedereen in Europa, inclusief rechtprofessionals, beschikt over de digitale en AI-vaardigheden die nodig zijn om te gedijen in een moderne en digitale samenleving.
De goedkeuring van de Digitalisation Regulation in 2023 was een belangrijke stap in het creëren van digitale grensoverschrijdende uitwisselingen in 24 gerechtelijke samenwerkingsprocedures op civiel, handels- en strafrechtelijk gebied.
Het pakket van vandaag draagt verder bij aan het versterken van rechtssystemen in de EU door digitalisering.
Voor meer informatie
Digitalisation Regulation 2023
Digital Decade Policy Programme 2030
Een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk
Digital Justice @2030 Strategie
Communicatie over digitalisering van justitie
Opleiding van rechtprofessionals
