De ruggengraat van het Europese energiesysteem, de netinfrastructuur, wordt gemoderniseerd en uitgebreid om het volledige potentieel te benutten. Het European Grids Package van de Commissie en het Energy Highways-initiatief, die vandaag zijn voorgesteld, zullen energie efficiënt laten stromen door alle lidstaten, goedkopere schone energie integreren en de elektrificatie versnellen. Dit zal helpen de energiekosten te verlagen en betaalbaar leven voor alle Europeanen te ondersteunen. Het zal een veilige en betrouwbare levering garanderen terwijl Europa afstapt van Russische energie-importen om energieonafhankelijkheid te bereiken.
Het Grids Package markeert een nieuwe aanpak van energie-infrastructuur door een echt Europees perspectief te bieden op infrastructuurplanning, terwijl vergunningprocedures worden versneld en een eerlijkere kostenverdeling voor grensoverschrijdende projecten wordt gegarandeerd. De nieuwe aanpak maakt het beste gebruik van onze bestaande energie-infrastructuur mogelijk en versnelt tegelijkertijd de ontwikkeling van netten en andere fysieke energie-infrastructuur in de EU.
Om de netinfrastructuur toekomstbestendig te maken, stelt de Commissie aanvullende financieringsmogelijkheden voor. Kosten delen en bundeling zijn voorbeelden: steeds meer geïntegreerde grensoverschrijdende energie-infrastructuur levert voordelen op buiten de gebieden waar ze worden gebouwd. Dit maakt eerlijke en transparante kostenverdeling essentieel om onevenredige lasten voor lokale consumenten te voorkomen. Om dit aan te pakken, streeft het European Grids Package naar meer transparantie en eerlijkheid in de manier waarop kosten en baten worden beoordeeld. Bundeling van infrastructuurprojecten kan ook financiering vergemakkelijken, bijvoorbeeld door de oprichting van speciale entiteiten, waardoor extra investeringen worden aangetrokken.
Aangekondigd door president Ursula von der Leyen in haar State of the Union 2025, richten de 8 Energy Highways zich op de dringendste infrastructuurbehoeften die extra kortetermijnsteun en inzet voor uitvoering vereisen. Ze zijn geselecteerd op basis van hun strategisch belang voor het voltooien van de Energie-unie en het niveau van politieke steun vanuit de EU dat nodig is voor hun succesvolle uitvoering.
De Commissie zet zich in om de Energy Highways onmiddellijk versneld te behandelen via verbeterde politieke coördinatie, gebruikmakend van de Regionale High-Level Groepen, het mobiliseren van steun van Europese coördinatoren en nauwe samenwerking met de Energy Union Task Force, waarbij de reikwijdte indien nodig wordt uitgebreid buiten de EU-lidstaten. Elk project krijgt prioriteit op EU-niveau en de Commissie zal de lidstaten ondersteunen om hen dezelfde prioriteit nationaal te geven.
Volgende stappen
De wetsvoorstellen gaan nu naar het Europees Parlement en de Raad volgens de gewone wetgevingsprocedure. Tegelijkertijd blijft de Commissie nauw samenwerken met lidstaten en alle relevante belanghebbenden om belangrijke grensoverschrijdende energie-infrastructuurprojecten uit te voeren - zoals recent gepubliceerd in de tweede Unie-lijst van Projecten van Gemeenschappelijk Belang en Projecten van Wederzijds Belang. Deze samenwerking is cruciaal voor een snelle uitvoering van het Energy Highways-initiatief, evenals voor het versnellen van vergunningverlening voor hernieuwbare energieprojecten, opslagprojecten en oplaadpunten.
Achtergrond
Ondanks de geboekte vooruitgang binnen het huidige EU-wettelijk kader heeft de EU het niveau van interconnectiviteit tussen lidstaten nog niet bereikt dat een echte Energie-unie mogelijk maakt, aangezien verschillende lidstaten niet op schema liggen om de 15%-doelstelling voor interconnectie tegen 2030 te halen. De kosten van niets doen zijn enorm: in 2022 hadden fossiele brandstoffen het grootste aandeel van het bruto beschikbare energieverbruik (70%) in de EU, waarbij 98% van alle olie en gas die in lidstaten wordt gebruikt, wordt geïmporteerd. Dit maakt de EU kwetsbaar voor prijsvolatiliteit en geopolitieke risicos.
In 2024 bereikten de industriële elektriciteitsprijzen in de EU €0,199 per kWh, vergeleken met €0,082 in China en €0,075 in de VS. In de eerste helft van 2025 varieerde de gemiddelde elektriciteitsprijs voor EU-consumenten van €0,3835 per kWh in Duitsland tot €0,1040 per kWh in Hongarije, terwijl de elektriciteitsprijzen voor niet-huishoudens varieerden van €0,2726 per kWh in Ierland tot €0,0804 per kWh in Finland. Een belangrijke reden voor deze verschillen is het onvoldoende investeringsniveau en de integratie van onze infrastructuur.
Het opschalen van financiële steun is daarom essentieel. Als onderdeel van het Meerjarig Financieel Kader 2028-2034 stelde de Commissie een vervijfvoudiging van het CEF Energie-budget voor van €5,84 miljard tot €29,91 miljard. Publieke financiering wordt aangevuld met acties om particuliere investeringen aan te trekken in de komende Clean Energy Investment Strategy.
Voor meer informatie
Communicatie over European Grids Package - Energie - Europese Commissie
Voorstel voor herziene Trans-Europese Netwerk voor Energie (TEN-E) Verordening - Energie
Richtlijnen voor efficiënte netaansluitingen - Energie - Europese Commissie
Richtlijnen voor Contracts for difference - Energie - Europese Commissie
