De Europese Commissie heeft een Italiaans staatssteunprogramma van €1,5 miljard goedgekeurd ter ondersteuning van strategische investeringen die de productiecapaciteit voor schone technologieën (cleantech) vergroten, in lijn met de doelstellingen van de Clean Industrial Deal. Deze maatregel zal bijdragen aan de overgang naar een klimaatneutrale economie. Het programma werd goedgekeurd onder het Clean Industrial Deal State Aid Framework (CISAF) dat door de Commissie werd aangenomen op 25 juni 2025. Het programma wordt mede gefinancierd vanuit het Recovery and Resilience Fund.
De Italiaanse maatregel
Italië heeft aan de Commissie, onder Sectie 6.1 van het CISAF, een €1,5 miljard programma gemeld ter ondersteuning van strategische investeringen die de productiecapaciteit van cleantech vergroten, wat bijdraagt aan de doelstellingen van de Clean Industrial Deal.
Het doel van het programma is het verlenen van steun voor investeringen die de productiecapaciteit voor de productie van klimaatneutrale technologieën uit Bijlage II van het CISAF vergroten, evenals de productie van de belangrijkste specifieke componenten van deze technologieën. Onder het programma zal de steun de vorm aannemen van subsidies, gesubsidieerde leningen of een combinatie van beide. De maatregel staat open voor bedrijven in het gehele Italiaanse grondgebied. De steun kan worden verleend tot 31 december 2030.
De Commissie heeft vastgesteld dat het Italiaanse programma in overeenstemming is met de voorwaarden van het CISAF. In het bijzonder zal de steun de productie van schone technologieën en hun belangrijkste specifieke componenten stimuleren.
De Commissie concludeerde dat het Italiaanse programma noodzakelijk, passend en evenredig is om de overgang naar een klimaatneutrale economie te versnellen en de ontwikkeling van bepaalde economische activiteiten te faciliteren die van belang zijn voor de uitvoering van de Clean Industrial Deal. Dit is in overeenstemming met artikel 107, lid 3, onder c, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en de voorwaarden van het CISAF.
Op basis hiervan heeft de Commissie de steunmaatregel goedgekeurd onder de EU-regels voor staatssteun.
Achtergrond
Op 25 juni 2025 heeft de Commissie het CISAF aangenomen om ondersteuningsmaatregelen te bevorderen in sectoren die cruciaal zijn voor de overgang naar een klimaatneutrale economie, in lijn met de Clean Industrial Deal.
Het CISAF staat de volgende soorten steun toe, die door lidstaten kunnen worden verleend tot 31 december 2030 om de groene transitie te versnellen:
- Maatregelen ter versnelling van de uitrol van hernieuwbare energie en laag-koolstofbrandstoffen (secties 4.1 en 4.2). Lidstaten kunnen programmas opzetten voor investeringen in alle hernieuwbare energiebronnen en energieopslag, met vereenvoudigde aanbestedingsprocedures. Specifieke regels zijn ook voorzien om de uitrol van laag-koolstofbrandstoffen te versnellen.
- Maatregelen voor tijdelijke verlichting van elektriciteitsprijzen voor energie-intensieve gebruikers om de overgang naar goedkope schone elektriciteit te waarborgen (sectie 4.5). Dergelijke maatregelen helpen te voorkomen dat industriële activiteiten verhuizen naar locaties waar milieuregels afwezig of minder ambitieus zijn, voordat de decarbonisatie van het EU-elektriciteitssysteem volledig leidt tot lagere elektriciteitsprijzen.
- Maatregelen ter bevordering van de decarbonisatie van industriële processen (sectie 5). Lidstaten kunnen investeringen ondersteunen in de decarbonisatie van industriële activiteiten om de afhankelijkheid van geïmporteerde fossiele brandstoffen te verminderen. Dit kan gebeuren via elektrificatie, energie-efficiëntie en de overstap naar het gebruik van hernieuwbare en op elektriciteit gebaseerde waterstof die aan bepaalde voorwaarden voldoet, met uitgebreide mogelijkheden om de decarbonisatie van industriële processen die overschakelen op waterstofafgeleide brandstoffen te ondersteunen.
- Maatregelen om voldoende productiecapaciteit voor schone technologieën te waarborgen (sectie 6). Lidstaten kunnen investeringssteun verlenen voor investeringsprojecten betreffende technologieën die onder de Net Zero Industry Act vallen (eindproducten zoals batterijen, zonnepanelen, windturbines, warmtepompen, elektrolysers en koolstofafvang, -gebruik en -opslag, inclusief de belangrijkste specifieke componenten). Dit omvat ook de productie en recycling van gerelateerde kritieke grondstoffen.
- Maatregelen om particuliere investeringen te ontzorgen die nodig zijn voor de uitrol van schone energie, industriële decarbonisatie, cleantech-productie, bepaalde energie-infrastructuurprojecten en projecten die de circulaire economie ondersteunen (sectie 8).
Meer informatie over het CISAF is te vinden hier.
Alle investeringen en hervormingen die staatssteun inhouden en zijn opgenomen in de nationale herstelplannen die zijn gepresenteerd in het kader van de Recovery and Resilience Facility (‘RRF’), moeten vooraf aan de Commissie worden gemeld voor goedkeuring, tenzij ze onder een van de staatssteun-blokkeringsregels vallen.
De Commissie beoordeelt maatregelen met staatssteun in de nationale herstelplannen die in het kader van de RRF zijn gepresenteerd met voorrang. Tegelijkertijd zorgt de Commissie in haar besluit ervoor dat de toepasselijke staatssteunregels worden nageleefd, om een gelijk speelveld in de interne markt te behouden en ervoor te zorgen dat de RRF-middelen op een manier worden gebruikt die concurrentieverstoringen minimaliseert en private investeringen niet verdringt.
De niet-confidentiële versie van de beslissing van vandaag zal beschikbaar worden gesteld onder zaaknummer SA.120488 in het Staatssteunregister op de concurrentiewebsite van de Commissie zodra eventuele vertrouwelijkheidskwesties zijn opgelost. Nieuwe publicaties van staatssteunbesluiten op internet en in het Publicatieblad worden vermeld in de Competition Weekly e-News.
