Een nieuw rapport, gepubliceerd als onderdeel van de Staat van de Gezondheid in de EU, toont aan dat Europa dringend innovatieve en veerkrachtige gezondheidssystemen nodig heeft om de gezondheidszorg te verbeteren en de concurrentiekracht te versterken. Met dringende uitdagingen zoals vergrijzing en niet-overdraagbare ziekten, zetten EU-lidstaten nu belangrijke hervormingen door, ondersteund door EU-financiering.

Het Syntheserapport van vandaag identificeert vier kritieke verbeterpunten: het voorkomen van niet-overdraagbare ziekten, het versnellen van de digitale gezondheidszorg transformatie, het versterken van primaire zorg, en het bevorderen van betaalbare toegang tot geneesmiddelen en innovatie.

Het rapport benadrukt de volgende belangrijke uitdagingen voor hervormingen van het gezondheidssysteem en de ondersteuning die de EU biedt om deze te overwinnen:

  1. Aanpakken van de belangrijkste gezondheidszorguitdaging van niet-overdraagbare ziekten (NCDs): NCDs zijn de belangrijkste oorzaak van vermijdbare ziekte en sterfte in de EU. In 2022 hadden meer dan 725.000 sterfgevallen voorkomen kunnen worden. Ze treffen steeds vaker jongere bevolkingsgroepen. In heel Europa nemen de percentages van inactiviteit en obesitas bij kinderen toe, meer dan 20% van de 15-jarigen gebruikt e-sigaretten. Het voorkomen van NCD-sterfte in de EU zou de afname van de beroepsbevolking door vergrijzing met 12% verminderen tussen 2022-2040. Met ongeveer 62 miljoen mensen met hart- en vaatziekten in de EU, zal de Commissie dit jaar ook een EU-plan voor cardiovasculaire gezondheid presenteren, gericht op diabetes en obesitas, vooral bij jongere generaties. Om de dreiging van NCDs breder aan te pakken, heeft de Commissie het Europese Kankerbestrijdingsplan gelanceerd, de Healthier Together initiatief en ondersteunt lidstaten en gezondheidsorganisaties met financiering uit het EU4Health-programma.
  2. Versterking van de ruggengraat van de EU-gezondheidszorg: De eerstelijnszorg in de EU staat voor uitdagingen zoals een stijgende vraag door vergrijzing, chronische ziekten, personeelstekorten en onderinvestering. In 2024 meldde meer dan een derde van de Europese volwassenen (35%) een langdurige ziekte of gezondheidsprobleem. Eerstelijnszorg is een topprioriteit voor EU-hervormingen waarbij lidstaten hervormingen doorvoeren om eerstelijnszorgverleners aan te trekken en te behouden en nieuwe gemeenschapsgerichte zorgmodellen te ontwikkelen. De EU Cohesiefondsen en het Herstel- en Veerkrachtinstrument bieden ondersteuning aan lidstaten om de toegang, dekking en continuïteit van eerstelijnszorg te verbeteren, vooral in achtergestelde en landelijke gebieden.
  3. Verbetering van de gezondheidszorg door technologie: Met COVID-19 als achtergrond en met name ondersteund door de European Health Data Space (EHDS), heeft de EU de digitale transformatie van de gezondheidszorg aanzienlijk versneld. Investeringen in gezondheids-ICT zijn sinds 2015 met ongeveer 30% gegroeid, als reactie op stijgende zorgvraag en ter bevordering van innovatie en hooggekwalificeerde banen in de healthtech-sector. Alle lidstaten bieden nu toegang tot elektronische patiëntendossiers en investeringen in eVoorschriften, AI-integratie en digitaal bestuur breiden zich uit, onder meer via meer dan €14,5 miljard aan steun van het Herstel- en Veerkrachtinstrument, EU4Health en andere EU-financieringsprogrammas.
  4. Ondersteuning van de concurrentiekracht van de EU door betaalbare toegang tot geneesmiddelen en innovatie: In 2023 vertegenwoordigden apotheekgeneesmiddelen ongeveer 60% van de totale farmaceutische uitgaven en 13% van de totale gezondheidsuitgaven in de EU. Temidden van stijgende medicijnprijzen en groeiende vraag hebben lidstaten tussen 2020 en 2025 belangrijke farmaceutische hervormingen doorgevoerd om de toegang en betaalbaarheid van geneesmiddelen te verbeteren, in lijn met en ondersteund door de hervorming van de EU-farmaceutische wetgeving en de Health Technology Assessment-regelgeving.

Naast het rapport zijn ook 29 Country Health Profiles gepubliceerd, die de laatste ontwikkelingen in gezondheidstrends en gezondheidssystemen in alle EU-landen, plus IJsland en Noorwegen, behandelen. Ze weerspiegelen specifieke uitdagingen waarmee landen worden geconfronteerd en bieden een analyse van de effectiviteit, toegankelijkheid en veerkracht van elk gezondheidssysteem, met speciale aandacht voor geneesmiddelen.

Achtergrond

De cyclus Staat van de Gezondheid in de EU is een samenwerking tussen de Europese Commissie, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) Gezondheidsafdeling en het European Observatory on Health Systems and Policies (het Observatorium), gelanceerd door de Commissie in 2016 en gefinancierd door het EU4Health-programma. Het doel is om actuele gegevens en diepgaande analyses over gezondheid en gezondheidssystemen te verzamelen en informatie gemakkelijk toegankelijk te maken voor belanghebbenden. Dit versterkt de bewijsbasis voor beleidsmakers en andere gezondheidsbelanghebbenden die de prestaties van gezondheidssystemen in de EU willen verbeteren.

Voor meer informatie

Staat van de Gezondheid in de EU: