De Europese Commissie heeft €623 miljoen Duitse staatssteun goedgekeurd ter ondersteuning van de oprichting van twee nieuwe halfgeleiderproductiefaciliteiten in Dresden en Erfurt. De steun bestaat uit een maatregel van €495 miljoen voor GlobalFoundries en een maatregel van €128 miljoen voor X-FAB. De maatregelen dragen bij aan het vergroten van de autonomie en technologische leiderschap van de EU op het gebied van halfgeleidertechnologieën door de bouw van unieke halfgeleiderfaciliteiten te ondersteunen, in lijn met de doelstellingen uiteengezet in de European Chips Act Communication en de politieke richtlijnen van de Commissie voor 2024-2029 Political Guidelines.

De Duitse maatregelen

Steun aan GlobalFoundries

Duitsland heeft de Commissie op de hoogte gebracht van haar plan om het project ‘SPRINT’ van GlobalFoundries te ondersteunen, een pure-play halfgeleiderfoundry gespecialiseerd in de productie van halfgeleiderapparaten exclusief voor andere bedrijven. Het project omvat de creatie van nieuwe 300 mm waferproductiecapaciteit door aanpassing en uitbreiding van de bestaande locatie van het bedrijf in Dresden.

De technologieën die in de faciliteit worden geproduceerd, zijn ontwikkeld onder de IPCEI Microelectronics & Communication Technologies, maar zullen nu worden aangepast voor dual-use doeleinden, specifiek gericht op lucht- en ruimtevaart, defensie en kritieke infrastructuur markten. Dit vereist de toevoeging van specifieke beveiligings- en betrouwbaarheidseigenschappen aan de technologieën en een productieproces dat volledig in Europa plaatsvindt, om te voldoen aan de behoeften van klanten in deze markten. Het zal de eerste keer zijn dat deze technologieën op schaal in Europa worden geproduceerd en het productieproces zal uniek zijn in de EU.

De steun zal worden verleend in de vorm van een directe subsidie van €495 miljoen.

Steun aan X-FAB

Duitsland heeft ook het plan gemeld om het project ‘Fab4Micro’ van X-FAB te ondersteunen voor de bouw van een nieuwe open foundry-faciliteit op de bestaande locatie in Erfurt. De nieuwe faciliteit zal zich richten op het combineren van bestaande mogelijkheden (zogenaamde micro-elektromechanische systemen, of MEMS) met innovatieve verpakkings- en integratieprocessen. Deze chiptechnologieën zijn cruciaal voor toepassingen in de automotive, AI en medische sectoren. De open foundry zal productiediensten leveren aan fabless chipbedrijven, waaronder start-ups en kleine en middelgrote ondernemingen (kmos), die momenteel voornamelijk afhankelijk zijn van open foundries buiten Europa. De nieuwe faciliteit, die naar verwachting in 2029 commerciële activiteiten zal starten, zal uniek zijn in de EU omdat het productiediensten zal bieden die momenteel niet in Europa aanwezig zijn.

De steun zal worden verleend in de vorm van een directe subsidie van €128 miljoen.

Onder de maatregelen zijn GlobalFoundries en X-FAB overeengekomen om:

  • ervoor te zorgen dat de projecten een bredere impact hebben met positieve effecten op de EU-halfgeleiderwaardeketen;
  • hun innovatie-inspanningen voort te zetten om concrete vooruitgang te boeken in halfgeleidertechnologie en zich voor te bereiden op technologieën van de volgende generatie;
  • prioriteitsorders te implementeren in geval van een tekorten in lijn met de European Chips Act;
  • educatieve en vaardigheidstrainingen te ontwikkelen en uit te rollen om het aantal gekwalificeerde en geschoolde werknemers te vergroten.

Zowel GlobalFoundries als X-FAB hebben zich ertoe verbonden om hun faciliteiten in Dresden en Erfurt te laten erkennen als Open EU Foundries onder de European Chips Act. Dit proces is onafhankelijk van de beoordeling van de staatssteun.

De beoordeling door de Commissie

De Commissie heeft de Duitse maatregelen beoordeeld onder de EU-staatssteunregels, in het bijzonder artikel 107, lid 3, onder c van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), dat lidstaten in staat stelt steun te verlenen om de ontwikkeling van bepaalde economische activiteiten te vergemakkelijken onder bepaalde voorwaarden, en op basis van de principes uiteengezet in de European Chips Act Communication.

De Commissie heeft vastgesteld dat:

  • de maatregelen de ontwikkeling van economische activiteiten vergemakkelijken door de oprichting van nieuwe open foundry-capaciteit in Europa mogelijk te maken;
  • de faciliteiten uniek zijn in Europa;
  • de steun een ‘prikkelingseffect’ heeft, aangezien de begunstigden deze investeringen in Europa zonder publieke steun niet zouden doen;
  • de maatregelen een beperkte impact op concurrentie en handel binnen de EU hebben. Ze zijn noodzakelijk en passend om de veerkracht van de Europese halfgeleiderwaardeketen te waarborgen. Bovendien is de steun evenredig en beperkt tot het minimum dat nodig is op basis van een bewezen financieringstekort (d.w.z. het steunbedrag dat nodig is om de investering aan te trekken die anders niet zou plaatsvinden). Ten slotte hebben GlobalFoundries en X-FAB ermee ingestemd om eventuele projectgerelateerde winsten boven de huidige verwachtingen te delen met Duitsland;
  • de maatregelen brede positieve effecten hebben voor het Europese halfgeleider-ecosysteem en bijdragen aan het versterken van de leveringszekerheid van Europa, met name door het opzetten van open foundries die Europese klanten, waaronder kmos en start-ups, toegang bieden tot halfgeleiderproductiecapaciteit. De begunstigden zullen ook grensoverschrijdende samenwerkingen aangaan, onder meer met onderzoeksorganisaties en kmos in ondersteunde gebieden. De begunstigden verbinden zich ertoe prioriteitsorders na te komen om in Europa te produceren in geval van een leveringscrisis, zoals gedefinieerd in de EU Chips Act-verordening. De Commissie heeft ook kennis genomen van het feit dat GlobalFoundries en X-FAB hebben aangevraagd dat hun faciliteiten worden erkend als Open EU Foundries onder de EU Chips Act-verordening en zullen voldoen aan alle verplichtingen die aan deze status zijn verbonden.

Op basis hiervan heeft de Commissie de Duitse maatregelen goedgekeurd onder de EU-staatssteunregels.

Achtergrond

In november 2024 heeft Duitsland een oproep tot het indienen van voorstellen gepubliceerd voor innovatieve investeringsprojecten in de Europese halfgeleiderwaardeketen, waaronder halfgeleiderproductie, geavanceerde verpakking en assemblage, productieapparatuur en inputmaterialen. De beslissingen van vandaag betreffen de twee eerste projecten die onder deze oproep zijn voor geselecteerd.

Op 8 februari 2022 heeft de Commissie de European Chips Act Communication aangenomen. Dit maakt deel uit van een uitgebreid Chips Act-pakket, dat ook de European Chips Act omvatte die op 21 september 2023 in werking is getreden.

In de European Chips Act Communication herinnerde de Commissie eraan dat investeringen in nieuwe geavanceerde productiefaciliteiten in de halfgeleidersector belangrijk zijn om de leveringszekerheid en veerkracht van de waardeketen van de EU te waarborgen, terwijl ze aanzienlijke positieve effecten hebben op de bredere economie. De Commissie erkende verschillende factoren die relevant zijn voor een beoordeling per geval op grond van artikel 107, lid 3, onder c, VWEU.

De goedkeuringen van vandaag zijn de tiende en elfde beslissingen van de Commissie op basis van deze principes. Eerder goedgekeurde maatregelen bedragen in totaal ongeveer €13,2 miljard, verstrekt door verschillende lidstaten en ter ondersteuning van de productie van verschillende halfgeleidertechnologieën en toepassingen. 

Voor meer informatie

De niet-vertrouwelijke versies van de beslissingen zullen beschikbaar worden gesteld onder de zaaknummers SA.118843 (GlobalFoundries) en SA.119086 (X-FAB) in het Staatssteunregister op de concurrentiewebsite van de Commissie zodra eventuele vertrouwelijkheidskwesties zijn opgelost. Nieuwe publicaties van staatssteunbesluiten op internet en in het Publicatieblad worden vermeld in de Competition Weekly e-News.