Wat is de strategie voor generatievernieuwing en waarom introduceert de EU deze nu?
De strategie voor generatievernieuwing schetst het uitgebreide plan van de Commissie om een nieuwe generatie boeren aan te trekken en te ondersteunen, en om de lange termijn duurzaamheid van de Europese landbouw te waarborgen. Het weerspiegelt de betrokkenheid van de Commissie bij de toekomst van de landbouw door het plattelandsleven aantrekkelijker te maken en structurele barrières aan te pakken, zoals toegang tot land, financiering, en trainings- en pensioenregelingen voor uittredende boeren, die de vernieuwing uniek moeilijk maken in vergelijking met andere sectoren.
De EU lanceert de strategie als reactie op een urgente demografische uitdaging: een derde van de boeren is al ouder dan 65, en de pensionering versnelt sneller dan vervangingen, wat de voedselzekerheid en plattelands-economieën bedreigt. Landbouw is de enige belangrijke EU-sector waar meer mensen boven de pensioenleeftijd zijn dan onder de 40, wat een uniek onevenwichtige leeftijdsstructuur weerspiegelt.
Als er niet tijdig actie wordt ondernomen, bestaat het risico dat de sociale en territoriale structuur van plattelandsgebieden verder verzwakt. De strategie stelt daarom een gecoördineerd EU-kader vast dat de instrumenten van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) verbindt met nationale en EU-maatregelen om vernieuwing te bevorderen, de vitaliteit van het platteland te versterken en de voedselvoorziening van Europa voor de toekomst te waarborgen.
Hoe zal de strategie het gemakkelijker maken voor jonge mensen om een carrière in de landbouw te beginnen?
De strategie heeft als doel de toetreding van jonge mensen tot de landbouw te vergemakkelijken door een breed scala aan structurele barrières aan te pakken, waaronder, onder andere, toegang tot land, financiering, vaardigheden, innovatie, diensten en opvolgingsmogelijkheden. Dit zijn enkele van de vele onderling verbonden uitdagingen die nieuwe toetreders ontmoedigen. De strategie bevordert een meer stimulerende omgeving door gecoördineerde actie op EU-, nationaal en regionaal niveau, en combineert maatregelen op het gebied van belastingen, pensioenen, onderwijs en plattelandsdiensten met gerichte ondersteuning voor nieuwe boeren. Naast financiële aspecten richt het zich op het aantrekkelijker en levensvatbaarder maken van de landbouw door de leefomstandigheden in plattelandsgebieden te verbeteren, innovatie en digitalisering te bevorderen, en ervoor te zorgen dat jongeren de landbouw zien als een moderne, lonende en toekomstgerichte carrière.
Hoe is deze strategie verbonden met het toekomstige Gemeenschappelijk Landbouwbeleid na 2027?
De strategie is nauw verbonden met het toekomstige GLB na 2027 en dient als een van de belangrijkste instrumenten voor de levering van generatievernieuwing. Het biedt de algehele richting en het coördinatiekader, terwijl het GLB dit omzet in concrete interventies en financiële verplichtingen op nationaal en regionaal niveau. Via de nationale strategieën voor generatievernieuwing die zijn geïntegreerd in de toekomstige nationale en regionale partnerschapsplannen (NRP), zullen de lidstaten specifieke maatregelen definiëren ter ondersteuning van jonge en nieuwe boeren, inclusief het Starter Pack en acties ter verbetering van de toegang tot land, financiering en kennis.
De Commissie raadt ook aan dat lidstaten, vooral diegenen die achterblijven, ten minste 6% van de bedragen binnen het NRP-fonds voor de landbouw investeren in maatregelen ter bevordering van generatievernieuwing, met de mogelijkheid om aanvullende middelen te mobiliseren. De strategie versterkt ook de aanbevelingen en stuursystemen van het GLB om ervoor te zorgen dat nationale acties effectief bijdragen aan een jonger en veerkrachtiger landbouwsector in de EU.
Hoe heeft u rekening gehouden met de verschillende beste praktijken van verschillende lidstaten?
De Commissie heeft een studie uitgevoerd, die tot doel had de strategieën voor generatievernieuwing in de lidstaten te beoordelen om succesvolle strategieën te identificeren die kunnen worden gepromoot als goede praktijken die in andere lidstaten kunnen worden gerepliceerd. De strategie put rechtstreeks uit dergelijke beste praktijken uit de lidstaten, die als voorbeelden in de tekst zijn benadrukt. Deze ervaringen hielpen bij het identificeren van wat werkt bij het aanpakken van barrières zoals landtoegang, financiering, vaardigheden, diensten en opvolging. Ze vormden de basis voor het ontwerp van de voorgestelde acties onder het nieuwe GLB en andere EU-beleid.
Welke specifieke ondersteuning zullen jonge boeren ontvangen om toegang te krijgen tot land en financiering?
De strategie heeft als doel om land en financiering toegankelijker te maken voor jonge boeren door structurele barrières aan te pakken en eerlijkere en transparantere landmarkten te bevorderen. Betaalbare kredietverlening, garanties en lagere transactiekosten zullen worden bevorderd via nationale financiële instellingen, terwijl grondbanken en matchingdiensten zullen helpen om uittredende boeren te verbinden met nieuwe toetreders. De strategie roept de lidstaten op om jonge boeren prioriteit te geven bij de toewijzing van land, incentives voor vroege opvolging te creëren en speculatie te beperken. De aanstaande Europese Landobservatorium zal de transparantie versterken en op bewijs gebaseerde hervormingen ondersteunen.
Hoe zal de Europese Commissie ervoor zorgen dat de strategie echte resultaten oplevert in elke lidstaat?
De Commissie zal ervoor zorgen dat de strategie echte resultaten oplevert in elke lidstaat door gecoördineerde uitvoering, monitoring en verantwoordingsmechanismen. De doelstellingen zullen worden ingebed in het toekomstige GLB en de NRP-plannen, ondersteund door specifieke doelstellingen, indicatoren en regelmatige rapportage. De voortgang zal worden gevolgd via het governancekader van het GLB, gestructureerde dialogen met de lidstaten en, waar relevant, aanbevelingen van het Europese Semester. De Commissie zal ook peer learning, uitwisseling van beste praktijken en verbeterde en toegankelijke communicatie- en verspreidingsinspanningen bevorderen.
Op welke manieren zorgt de strategie voor eerlijkheid tussen generaties en helpt oudere boeren bij het plannen van opvolging en pensioen?
De strategie bevordert eerlijkheid tussen generaties door zowel nieuwe toetreders als oudere boeren te ondersteunen bij het beheren van soepelere, veiligere overgangen. Het moedigt de lidstaten aan om pensioenregelingen te versterken en incentives voor vroege en vrijwillige pensionering in te voeren, zodat oudere boeren met waardigheid en financiële stabiliteit kunnen terugtreden. Het bevordert ook adviesdiensten en training over opvolgingsplanning, erfrecht en juridische of financiële regelingen om tijdige overdrachten van boerderijen te vergemakkelijken. Het doel van de strategie is dat oudere boeren niet achterblijven terwijl er ruimte en kansen worden gecreëerd voor jongere generaties om levensvatbare boerderijen over te nemen.
Hoe zal de nieuwe strategie voor generatievernieuwing precies verschillen van bestaande GLB-maatregelen die al jonge boeren ondersteunen?
De strategie gaat veel verder dan de grenzen en de reikwijdte van het huidige GLB. Het biedt een gecoördineerd kader dat verschillende beleidsmaatregelen en alle bestuursniveaus, de Europese Commissie, de lidstaten en belanghebbenden omvat, om de structurele, sociale en economische voorwaarden die van invloed zijn op generatievernieuwing aan te pakken. Terwijl het GLB een belangrijk instrument blijft, breidt de strategie de actie uit naar gebieden zoals pensioenen, onderwijs, landbeleid en plattelandsdiensten. Het koppelt EU- en nationale initiatieven, versterkt de samenhang tussen beleidsmaatregelen en bevordert een gedeelde politieke betrokkenheid in de EU.
Hoe zal de Commissie ervoor zorgen dat maatregelen voor toegang tot land nationale bevoegdheden respecteren, terwijl ze toch effectief zijn op EU-niveau?
De Commissie respecteert volledig de nationale bevoegdheden over land terwijl ze ervoor zorgt dat EU-actie waarde en samenhang toevoegt. De strategie harmoniseert het landrecht niet: ze ondersteunt lidstaten door middel van bewijs, coördinatie en beleidsrichtlijnen. Instrumenten zoals de Europese Landobservatorium zullen de transparantie en gegevensuitwisseling verbeteren, zodat landen eerlijke en effectieve landmaatregelen kunnen ontwerpen die zijn afgestemd op hun eigen juridische en territoriale realiteiten. Door middel van dialoog, het Europese Semester en vrijwillige samenwerking kunnen hervormingen speculatie voorkomen, eerlijke overdrachten bevorderen en land toegankelijker maken voor jonge boeren, waardoor resultaten worden gegarandeerd en nationale soevereiniteit wordt gerespecteerd.
Welke soorten financiële instrumenten of garanties worden overwogen om jonge boeren te helpen bij het verkrijgen van krediet en investeringen?
De strategie bevordert een breed scala aan financiële instrumenten en garanties om krediet toegankelijker en betaalbaarder te maken voor jonge boeren. Het moedigt de oprichting van specifieke lening- en garantiefondsen aan met lagere rentetarieven, verminderde onderpandvereisten, aflossingsvrije periodes en langere terugbetalingstermijnen. Samenwerking met de Europese Investeringsbankgroep en InvestEU zal de toegang tot kapitaal versterken door op maat gemaakte producten, waaronder garantie- en aandeleninstrumenten. Lidstaten worden uitgenodigd om samen te werken met nationale promotiestichtingen om soortgelijke schemas te ontwerpen, terwijl adviesdiensten en technische ondersteuning boeren helpen om solide bedrijfsplannen op te stellen en toegang te krijgen tot financieringsmogelijkheden. Samen zijn deze instrumenten bedoeld om de financiële druk op jonge boeren te verlichten en duurzame investeringen op lange termijn te ondersteunen.
Voor meer informatie
