Geachte minister Musumeci, geachte gasten, dames en heren, 

De oceaan is een levensader voor de Europese Unie, met 40% van onze bevolking die binnen 50 km van de zee woont. En op plaatsen zoals Napels heeft de oceaan letterlijk het leven en de identiteit van deze gemeenschap en haar mensen gevormd. 

Deze stad werd bijna 3000 jaar geleden gesticht door Griekse kolonisten, die het enorme potentieel van deze plek en de oceaan erkenden om hen te onderhouden en veilig te houden.

En dit enorme potentieel is er nog steeds – vooral voor meer investeringen in de duurzame blauwe economie.  

Toch staat de oceaan voor veel uitdagingen, waaronder vervuiling, klimaatverandering en overexploitatie van mariene hulpbronnen, die dringende aandacht en actie vereisen. Deze uitdagingen vragen om onmiddellijke en samenhangende actie van ons allemaal. Het gaat niet alleen om het beschermen van een natuurlijke hulpbron; het gaat om het waarborgen van de erfenis en het welzijn van toekomstige generaties.

Daarom hebben we, met de steun van uitvoerend vicevoorzitter Fitto, in juni van dit jaar het Europees Oceanenpact gelanceerd, dat alle EU-beleid met betrekking tot oceanen samenbrengt in een uitgebreid kader, waarbij inspanningen over grenzen en sectoren worden verenigd. Dit pact stelt ons in staat het volledige economische potentieel van onze zeeën te benutten, terwijl we prioriteit geven aan hun gezondheid en veerkracht.

Deze nieuwe aanpak stelt ons ook in staat het potentieel van de blauwe economie volledig te benutten.

Maar voor het succes van het pact is ook effectief oceaanbeheer nodig. 

Dit vereist een gecoördineerde inspanning waarbij overheden, industrieën, wetenschappers en lokale gemeenschappen duurzame praktijken en beleid aannemen die de lange termijn gezondheid van de oceaan en duurzame economische ontwikkeling bevorderen.

Bovendien zal internationaal oceaanbeheer essentieel zijn om deze inspanningen wereldwijd te standaardiseren.

Ik ben ervan overtuigd dat het Europees Oceanenpact de economische vooruitzichten van de EU zal versterken.

De blauwe economie van de EU is een formidabele krachtpatser die direct 5 miljoen banen ondersteunt en jaarlijks meer dan 250 miljard euro bijdraagt aan de EU-economie. Het is integraal onderdeel van de bredere industriële en veiligheidsstrategie van Europa.

De blauwe economie omvat traditionele sectoren zoals visserij, maritiem transport en kust- en maritiem toerisme, evenals opkomende industrieën zoals hernieuwbare energie, blauwe biotechnologie en oceaanobservatie.

Volgens de MIT Blue Technology Barometer loopt de EU voorop in oceaan technologieën, met zeven EU-lidstaten in de top tien. En sleutelsectoren zoals schone technologie, defensie, kunstmatige intelligentie (AI) en energie-intensieve industrieën zijn diep verankerd in onze blauwe economie.

Onze duurzame blauwe economie strategie van de EU toont aan hoe essentieel de gezondheid van de oceaan is voor alle mariene en landgebonden bedrijven. En om meerdere oceaangebruikers en druk te balanceren met oceaanconservatie, hebben we meer geïntegreerd oceaanbeheer en governance nodig en moeten we verder gaan dan de gefragmenteerde sectorale aanpak die we momenteel zien.

Vandaag ben ik verheugd aan te kondigen dat het werkprogramma van de Europese Commissie voor 2026 de aanneming van een Europese Oceanenwet omvat. Deze wetgeving zal een belangrijke stap voorwaarts betekenen in ons oceaanbeheer, door een uitgebreid kader te bieden om onze mariene en kustgebieden beter te beheren en te beschermen. Een van de kernpunten van de wet zal de nadruk zijn op maritieme ruimtelijke ordening, waarbij ons oceaangebruik in harmonie wordt gebracht met milieu-, economische en sociale behoeften.

We beschikken over de knowhow, technologie, kapitaal en vastberadenheid om een duurzame blauwe economie op te bouwen die een belangrijke rol kan spelen in hoe we klimaat- en biodiversiteitsuitdagingen aanpakken. Het kan ons ook helpen nieuwe industrieën te ontwikkelen en miljoenen banen te creëren door economische groei te stimuleren. 

Nieuwe technologieën bieden ongekend potentieel om onze oceaan op manieren te begrijpen zoals nooit tevoren. De EU heeft aanzienlijke financiële middelen toegezegd ter ondersteuning van de blauwe economie, waaronder 740 miljoen euro voor 57 acties. En zij heeft bijna 1 miljard euro aan publiek en privaat kapitaal gemobiliseerd via initiatieven zoals BlueInvest, waarmee concrete inspanningen worden getoond om private investeringen te ontgrendelen en ondersteuning te bieden voor oceaan-gerelateerde projecten.

Naast inspanningen op EU-niveau hebben nationale inspanningen ook een onschatbare bijdrage geleverd. In dat opzicht is de toewijding van Italië aan het bevorderen van regionale samenwerking en het versterken van maritieme veiligheid, met het gedeelde doel om onze Middellandse Zee schoon, veilig en beveiligd te houden, voorbeeldig.

Het Plan voor de Zee van Italië (Piano del Mare) weerspiegelt vele aspecten van het Europees Oceanenpact en fungeert als een planningsinstrument voor een eenheid en strategisch maritiem beleid. Ik wil minister Musumeci en de Italiaanse regering feliciteren met dit strategische initiatief.

Bovendien speelt Italië een cruciale rol in Mediterrane initiatieven, zoals de 2e Ministeriële Verklaring van de Unie voor de Middellandse Zee over de Blauwe Economie of regionale samenwerking op het gebied van duurzame blauwe economie in het westelijke Middellandse Zeegebied onder het WestMed-initiatief.

De Europese Commissie blijft zich inzetten voor de ondersteuning van de regio, met een nieuwe agenda voor de Middellandse Zee, gericht op veiligheid, energie en investeringen, die in de komende maanden zal worden gepresenteerd.

Daarnaast zal het Pact voor de Middellandse Zee, dat vorige week is aangenomen, voortbouwen op de principes van samenwerking, solidariteit en wederzijds voordeel. Dit initiatief heeft tot doel de politieke betrokkenheid en de veerkracht van de regio tegen wereldwijde uitdagingen te versterken, terwijl het haar unieke culturele en economische identiteit bevordert.

De EU zet zich in voor het versterken van de relaties met de partnerlanden in het Zuidelijk Buurtgebied, en bevordert een gedeelde ruimte van vrede, welvaart en stabiliteit in de Middellandse Zee.

Laat me afsluiten met te zeggen dat het Europees Oceanenpact meer is dan alleen beleid. Het is een pact met de zee, met elkaar en met toekomstige generaties. 

Het leiderschap van Italië bewijst dat we samen de doelen kunnen bereiken. 

Dank u voor uw inzet voor een verenigde, duurzame toekomst voor onze oceanen.