Goedemiddag dames en heren.

We zijn hier omdat water, de meest essentiële hulpbron, ook de meest ondergewaardeerde is.

Laten we beginnen met één schokkend beeld:

De machtige Rijn – een economische ader van Europa – staat zo laag dat scheepvaart onmogelijk is.

Dit is geen verre nachtmerrie; het is eerder gebeurd. Het zal weer gebeuren. En het zal blijven gebeuren totdat we concrete actie ondernemen.

Te lang hebben we water behandeld als een oneindige grondstof.

Dat kan niet doorgaan.

Het grote Europese project van de komende twintig jaar moet de ware waarde van water erkennen en realiseren — als onderdeel van zijn missie om strategische autonomie op te bouwen en klimaatverandering aan te pakken.

Deze inzet is nu verankerd in de Europese Water Weerbaarheidsstrategie – die belooft een echt waterbewuste economie op te bouwen.

Water Europe speelde een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de Strategie. En u zult een cruciale rol spelen bij de uitvoering ervan.  

Ik ben dan ook verheugd deel uit te maken van het evenement van vandaag.

Wat is de werkelijke kost van waterfalen?

We worden bedreigd door te veel of te weinig water. Denk aan uitgedroogde steden of overstroomde straten.

Mensen die ziek worden door onveilig water.

Fabrieken die sluiten en energiecentrales die stilvallen.

Onze lichten die uitgaan en onze velden die droogvallen.

Massaal verlies van biodiversiteit en instorting van ecosystemen.

De vraag is – hoe reageren we op deze risicos?

Ik zie twee overkoepelende oplossingen.

Ten eerste, samenwerking.

Gelukkig is er een groeiende beweging achter waterbescherming en behoud.

Vorige week besprak ik wateruitdagingen met EU-milieuministers – naast vele uitwisselingen met het Europees Parlement.  

We moeten deze energie benutten om echte verandering te realiseren.

Ten tweede, we zetten ons in voor innovatie.

Dat betekent niet alleen uitvinding.

Het betekent ook de praktische implementatie van revolutionaire ideeën.

En het betekent de inzet van moderne watertechnologieën die al klaar liggen.

Nu wil ik de drie pijlers van een waterbewust Europa bespreken.

Ten eerste digitaliseren en moderniseren we.

Te lang is water beheerd door oude gewoonten.

Door verouderde infrastructuur.

En door reactieve besluitvorming.

Een simpel voorbeeld? We wachten tot de leiding barst voordat we handelen.

In de EU gaat bijna een kwart van het gezuiverde water verloren tijdens distributie.

En in sommige steden gaat tot 57% van het gezuiverde water verloren voordat het een enkele consument bereikt.

Dit afval is onaanvaardbaar.

We reageren met het principe Water Efficiency First – onze inzet voor een verbetering van 10% in water efficiëntie tegen 2030.

Volgend jaar zal de Commissie een Digitaliseringsactieplan aannemen dat zal helpen elke druppel effectief te beheren.

We hebben verschillende acties voorgesteld om grote financieringslacunes in waterbeheer aan te pakken, zoals een Water Weerbaarheids Investeringsversneller en een nieuw EIB Waterprogramma.

De Commissie heeft ook een uitzonderlijk pakket maatregelen voorgesteld om lidstaten en regios aan te moedigen te investeren in waterweerbaarheid.

Bovenop het verbeteren van efficiëntie is de economische kans hier enorm.  

De digitale watermarkt van Europa staat op het punt te verdubbelen in omvang, groeiend tot bijna 23,5 miljard euro tegen 2033.

Dit is geen voorspelling voor een nichegebied; het is een bestedingskans van 169 miljard euro voor Europese technologie.

We weten ook dat investeren in water een bewezen groeimotor is: elke 1 miljard euro geïnvesteerd creëert 16.000 banen.

Niet alleen dat, het is een investering in het voortbestaan van onze samenlevingen.

Dus moeten we evolueren van het oplossen van falen naar het versterken van datagedreven, visionaire besluitvorming.

Onze tweede pijler richt zich op waterkwaliteit en veiligheid.

De nieuwe Richtlijn stedelijke afvalwaterzuivering stelt een ambitieuze deadline: tegen 2045 moeten alle afvalwaterzuiveringsinstallaties klimaatneutraal zijn.

We moeten afvalwaterzuiveringsinstallaties zien als grondstoffabrieken.

Ik heb dit uit de eerste hand gezien tijdens mijn reizen door Europa.

Een nieuw publiek-private partnerschap in Mannheim komt in me op – waar afvalwaterresten worden omgezet in koolstofneutrale brandstof voor schepen.

Er zijn tienduizenden zuiveringsinstallaties in Europa – stel je het potentieel hier eens voor. 

We beginnen dus met het sluiten van de kringloop:  We hebben een verandering in denkwijze en een nieuwe benadering van water nodig.

Dat betekent dat waterhergebruik een reflex moet worden.

De Waterhergebruikverordening is hier cruciaal – het stelt minimumnormen voor het hergebruik van gezuiverd afvalwater in de landbouw.

Nu moeten we de implementatie ervan prioriteren. 

Ten tweede moeten we het stille, groeiende volksgezondheidsrisico aanpakken dat wordt veroorzaakt door persistente chemicaliën en micropolluenten, waaronder PFAS.

Het aanpakken van deze risicos zal water beschermen, de menselijke gezondheid waarborgen en onze milieukwaliteit versterken.

Geen enkele technologie, hoe slim ook, kan slagen zonder de juiste mensen en structuren.

Dit brengt ons bij onze derde pijler: het opbouwen van menselijk kapitaal voor een waterweerbaar Europa.

De uitdaging is niet alleen technisch; het is systemisch.

Innovatie faalt vaak niet in het laboratorium, maar in de kloof tussen sectoren.

We moeten de silos tussen water, energie, voedsel en stedelijke planning doorbreken.

De werkgelegenheid in de watersector groeit, maar we worden geconfronteerd met een vergrijzende beroepsbevolking en een tekort aan vaardigheden.

We nemen concrete stappen om dit aan te pakken, waaronder:

  • Het ontwikkelen van een Onderzoeks- en Innovatieagenda voor water, en
  • Het creëren van een Europese Water Academie voor training en digitale expertise.

We ontwerpen ook – terwijl ik spreek – een Water Weerbaarheids Stakeholder Platform om alle sectoren te mobiliseren, water efficiëntie te stimuleren en de concurrentiekracht van de sector te versterken.

Ik kijk ernaar uit dit te lanceren op het komende Water Weerbaarheidsforum op 8 december in Brussel – en ik nodig u allen uit om mee te doen.

Natuurlijk stroomt water over onze grenzen heen, en dat moet onze inspanningen om het te beschermen ook doen.

We werken aan het bevorderen van grensoverschrijdende samenwerking, het opbouwen van strategische partnerschappen en het versterken van waterdiplomatie wereldwijd -- onder andere tijdens de Cairo Water Week, eerder deze maand, waar ik ministers uit de regio ontmoette.

En in New York, tijdens de Algemene Vergadering van de VN in september, met wereldwijde partners.

We zullen deze wereldwijde focus voortzetten om wereldwijde oplossingen te ontwikkelen.

Dames en heren,

We staan voor enorme uitdagingen:

Een poreuze watercyclus.

Een vervuilingscrisis.

En verouderde infrastructuur.

Maar deze uitdagingen bieden ook een kans om de toekomst van de Europese concurrentiekracht te herdefiniëren.

En het oplossen ervan is een voorwaarde voor een schonere en duurzamere toekomst voor burgers.

Onze weg is duidelijk: innovatie, samenwerking, investering en een langetermijnvisie.

Wanneer we de ware waarde van water integreren in hoe we onze goederen produceren, ons voedsel verbouwen of onze steden plannen – creëren we een Waterbewust Europa.

En we bouwen aan een continent dat niet alleen bestand is tegen toenemende schokken, maar dat ook de rest van de wereld kan inspireren.

Dames en heren, ik kijk ernaar uit u volgende maand te zien op het Water Weerbaarheidsforum.

Samen kunnen we een pad uitstippelen naar een EU die zich geen zorgen hoeft te maken over waterverlies, schaarste, kwaliteit of zelfs de niveaus van onze machtige rivieren. 

Laten we aan de slag gaan. Als het om water gaat, telt elk moment en elke druppel.

Dank u wel.