Geachte deelnemers, gewaardeerde gasten, beste collegas,
Het is een groot genoegen u vandaag toe te spreken tijdens de jaarlijkse Ocean Energy Europe Conferentie & Tentoonstelling, een toonaangevend evenement dat beleidsmakers, bedrijfsleiders en vernieuwers samenbrengt om de toekomst van oceaanenergie in Europa en daarbuiten vorm te geven. Het vindt plaats op een cruciaal moment voor de oceanen, het klimaat en onze gedeelde toekomst in Europa.
In juni heeft de Europese Commissie een belangrijke mijlpaal bereikt met de aankondiging van het Europese Ocean Pact tijdens de VN Ocean Conferentie in Nice. En volgende week komen wereldleiders bijeen op de 30e Conferentie van de Partijen bij het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering.
Deze twee evenementen zijn met elkaar verbonden. Ze herinneren ons eraan dat oceaan en klimaat één systeem vormen, dat afhankelijk is van wederzijdse vooruitgang. Het begrijpen van deze verbinding is essentieel, omdat we leven in een tijd van ingrijpende transformatie.
Milieuverschuivingen en economische druk hervormen onze wereld, terwijl energiezekerheid is uitgegroeid tot een van de bepalende uitdagingen van onze generatie. Toch ligt in deze uitdagingen een enorme kans — een kans om een schone, veerkrachtige en duurzame toekomst op te bouwen, aangedreven door Europese innovatie en samenwerking.
Toen ik vanmiddag door de tentoonstelling liep, zag ik uit de eerste hand hoe Europese bedrijven deze kans omzetten in realiteit. Over onze zeeën heen ontwikkelen zij technologieën die de kracht van de oceaan benutten en Europa dichter bij het bereiken van haar ambitie brengen om tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent te worden.
En dat is wat ons hier brengt.
Vandaag zal ik me richten op twee initiatieven die de ambitie en capaciteit van Europa om te leiden weerspiegelen: het Europese Ocean Pact en Europas leiderschap op het gebied van oceaanenergie.
Het Europese Ocean Pact is het resultaat van samenwerking, waarbij de Europese Commissie, nationale autoriteiten, bedrijven, wetenschappers, kustgemeenschappen, het maatschappelijk middenveld en miljoenen burgers die afhankelijk zijn van de blauwe economie, samenkomen. Het is onze reactie op de toenemende druk op onze zeeën en uw oproep om duidelijkheid en samenhang te brengen in het oceaanbeleid van Europa.
Dit Pact integreert onze economische, milieu- en sociale doelstellingen op een evenwichtige manier, waarbij de volledige participatie van belanghebbenden op elk niveau wordt gegarandeerd. Het brengt alle EU-beleid met betrekking tot oceanen onder één kader, gestructureerd rond zes prioriteitsgebieden:
- Gezondheid van de oceaan,
- Een duurzame blauwe economie,
- Ondersteuning van kustgemeenschappen,
- Onderzoek en innovatie,
- Maritieme veiligheid en toezicht, en
- Ocean governance en diplomatie.
Verschillende initiatieven die elk van deze prioriteiten dienen, zullen worden uitgevoerd binnen het kader van het Ocean Pact.
Deze prioriteiten zijn dus geen abstracte concepten; ze hebben direct betrekking op het dagelijkse werk van velen van u. Samen bevestigen ze een eenvoudige waarheid: oceaanenergie, inclusief maar niet beperkt tot getijdenenergie, offshore windenergie en golfenergie, is essentieel voor het bereiken van zowel klimaatneutraliteit als energiezekerheid van onze Unie.
Het Ocean Pact zal ook nieuwe bestuursinstrumenten introduceren — een Ocean Board om belanghebbenden samen te brengen, en een Ocean Pact Dashboard om de voortgang transparant te volgen. Tegen het einde van 2026 zullen deze inspanningen culmineren in de Europese Ocean Act, die een geïntegreerd wettelijk kader biedt voor duurzaam oceaanbeheer.
Maar ambitie alleen is niet genoeg. Het Ocean Pact is een grote stap voorwaarts, maar het succes ervan hangt af van robuuste uitvoering, adequate financiering en actieve betrokkenheid van alle partners.
We moeten samenwerken om de principes om te zetten in concrete acties en meetbare resultaten. Daarnaast moeten we ook zorgen dat de overgang naar een duurzame blauwe economie inclusief is, waarbij alle regios -- vooral kust-, eiland- en buitenste regios — de vruchten plukken. Voor deze gebieden van onze Unie biedt oceaanenergie een weg naar zelfvoorziening, economische groei en klimaatresistentie. De Commissie werkt zowel aan een strategie voor de buitenste regios als aan een strategie voor kust- en eilandgemeenschappen.
Ik ben blij te zien dat Ocean Energy Europe en velen van u hier het Ocean Pact actief ondersteunen. We moeten onze inspanningen nu richten op de uitvoering, want beleid werkt alleen als het wordt gevormd door mensen die verantwoordelijkheid delen voor het succes ervan.
We nodigen u uit deel te nemen aan de oproep voor bewijsvoering voor de Ocean Act die binnenkort zal worden gelanceerd. We moedigen lidstaten aan om deze sector zichtbaarheid en ondersteuning te geven. We roepen investeerders op om het langetermijnpotentieel te erkennen. En we moedigen vernieuwers aan om de grenzen van het mogelijke te blijven verleggen.
Meer specifiek gericht op oceaanenergie, van de Atlantische Oceaan tot de Noordzee, van de Middellandse Zee tot onze buitenste regios, lopen Europese onderzoekers en bedrijven voorop in de ontwikkeling van getijden-, offshore wind- en golftechnologieën die schone, betrouwbare energie leveren.
Dit is een echt Europees succesverhaal. Oceaanenergie is 100% gemaakt in Europa, ondersteund door een industriële waardeketen die bijna volledig Europees is. Maar dit is meer dan technologische vooruitgang. Het is een verhaal van economische kansen en strategische onafhankelijkheid.
Onze Offshore Renewable Energy Strategy, aangenomen in 2020 en bijgewerkt in 2023, bevestigde dat deze ambitie zowel gerechtvaardigd als haalbaar is. Tegen 2050 zou oceaanenergie schoon elektriciteit kunnen leveren aan ongeveer 35–40 miljoen Europese huishoudens.
De voordelen gaan echter verder dan cijfers. Het kan helpen het net in balans te brengen, de behoefte aan opslag verminderen en stabiele, voorspelbare energie leveren aan eilanden en afgelegen kustregios.
Kortom, oceaanenergie versterkt zowel onze klimaatactie als onze energiezekerheid. Het benut de eigen natuurlijke hulpbronnen van Europa, met technologieën die hier zijn ontwikkeld en gebouwd — door Europeanen, voor Europeanen.
De Europese Commissie is volledig toegewijd aan het succes van deze sector. Van beleid tot financiering helpen we Europese vernieuwers hun technologieën van laboratorium naar markt te brengen.
Sinds 2010 heeft de EU meer dan €375 miljoen geïnvesteerd in oceaanenergie via programmas zoals Horizon Europe en het Innovatiefonds. Vooruitkijkend willen de volgende Horizon Europe-begroting en het nieuwe European Competitiveness Fund deze financiering verdubbelen, terwijl samenwerking tussen MKBs en start-ups wordt gestimuleerd om innovatie in duurzame energie te versnellen.
We moedigen lidstaten ook aan om opkomende technologieën te ondersteunen via de Renewable Energy Directive en de Net Zero Industry Act. Onze missie is duidelijk: Europese MKBs helpen volledige commercialisering te bereiken en Europas status als wereldleider in oceaanenergie veilig te stellen.
Door het hele continent ontstaat een sterke pijplijn van pilot- en pre-commerciële projecten, ondersteund door Europese en nationale fondsen en groeiende private investeringen. Samen transformeren we onderzoek in realiteit. Onze aanpak is duidelijk en consistent: duurzame inzet van mariene hernieuwbare energie, gebaseerd op wetenschap, samenwerking en best practices.
We blijven kennisdeling tussen lidstaten bevorderen en moedigen hen aan om oceaanenergie op te nemen in hun Nationale Energie- en Klimaatplannen. Duidelijke nationale doelstellingen en voorspelbare kaders zijn essentieel voor het opbouwen van investeerdersvertrouwen en het versnellen van de uitrol.
Vooruitkijkend bereiden we de Maritime Industrial Strategy voor en werken nauw samen met Commissaris Jorgensen om ervoor te zorgen dat oceaanenergie een hoeksteen blijft van Europas schone industriële transitie.
Samen kunnen we meer bereiken dan decarbonisatie. We kunnen onze zeeën herstellen, onze industriële basis versterken, onze energiezekerheid verbeteren en duurzame banen creëren in elke kustregio van Europa.
Europa heeft altijd geleid door innovatie, samenwerking en de moed om te handelen. Het Europese Ocean Pact en de vooruitgang van oceaanenergie zijn het volgende hoofdstuk in dat verhaal. Ze symboliseren een Europa dat zelfverzekerd, vooruitstrevend en verenigd is door het geloof dat een schone, veerkrachtige toekomst binnen handbereik is.
Toen ik door de tentoonstellingshal liep, werd ik geïnspireerd door de creativiteit, de vastberadenheid en de diversiteit aan technologieën die uit onze zeeën opkomen. Deze innovatieve geest is Europas grootste kracht.
Laat het blijven bloeien — nu meer dan ooit, wanneer de wereld Europa nodig heeft om het goede voorbeeld te geven op het gebied van klimaat- en oceaanactie.
Laten we ambitie omzetten in actie.
Laten we een door de oceaan aangedreven duurzame blauwe economie opbouwen.
