De veiligheidsbedreigingen nemen toe. Humanitaire crises verdiepen zich. Klimaatverandering slaat harder toe, infectieziekten verspreiden zich sneller en desinformatie verspreidt zich nog sneller dan een virus.

Deze veranderingen treffen ons allemaal — onze huizen, onze gezondheid, onze veiligheid. Kijk maar eens terug naar de afgelopen vijf jaar: deze crises komen niet alleen en ze eindigen niet snel. Europa kan het zich niet meer veroorloven om alleen te reageren. We moeten anticiperen, voorbereiden en handelen voordat de volgende crisis toeslaat.

Daarom is onze Preparedness Union zo belangrijk — het versterkt ons vermogen om onze burgers, onze samenlevingen en onze economieën te beschermen. De COVID-19-pandemie, de oorlog in Oekraïne en andere recente crises hebben de levensveranderende kracht van ons EU-budget aangetoond. Het is de ruggengraat van Europese solidariteit — een budget dat levens redt en beschermt.

Het hielp een kleine start-up een revolutionair vaccin te ontwikkelen dat miljoenen heeft gered. Het leverde medische apparatuur, tenten en generatoren aan miljoenen Oekraïners. Maar deze crises hebben ook de grenzen van onze huidige systemen blootgelegd. Het is nu duidelijk dat we sterkere instrumenten en een sterker budget nodig hebben om de complexe en gevaarlijke risicos van vandaag het hoofd te bieden.

Daarom brengt het nieuwe voorstel van de Commissie steun voor civiele bescherming en gezondheidsnoodvoorbereiding samen. Het bouwt voort op onze Preparedness Union-strategie — een all-hazard, whole-of-society en whole-of-government aanpak. Het verenigt civiele bescherming, crisiscoördinatie over sectoren heen en gezondheidsvoorbereiding in één krachtig instrument. En het plaatst mensen in het middelpunt omdat burgers de eerste verdedigingslinie zijn.

Tegenwoordig gaat civiele bescherming over veel meer dan alleen reageren op overstromingen, branden of aardbevingen. De realiteit is veranderd en onze reactie moet ook veranderen. In de afgelopen jaren heeft het Mechanisme voor civiele bescherming van de Unie nationale systemen gestimuleerd om te verbeteren en te groeien. Het is een van de sterkste pijlers van Europese solidariteit geworden — binnen en buiten onze grenzen.

Gisteren ben ik net terug uit Jamaica, waar ik zag hoe EU-hulp mensen in nood bereikte na orkaan Melissa. Europese solidariteit kwam snel en effectief aan. Daar mogen we trots op zijn.

De nieuwe verordening stelt voor om procedures te vereenvoudigen en het budget te versterken, waardoor de weg wordt vrijgemaakt voor een proactiever en toekomstgerichter Europa. Ik wil dat het ERCC en het hele UCPM volledig uitgerust zijn om te handelen — snel, effectief en in solidariteit.

Om dit te bereiken, versterken we ons vermogen om risicos te anticiperen voordat ze toeslaan. We versterken waarschuwingssystemen en strategische vooruitziendheid zodat we kunnen handelen op basis van voorspellingen, niet wachten op rampen. Wanneer nationale systemen overweldigd zijn, zullen EU-middelen en teams sneller en flexibeler worden ingezet.

We zullen ook meer innovatieve pre-positionering ondersteunen, meer uitwisseling van experts en betere training en oefeningen om onze teams en vrijwilligers te versterken.

We moeten ook nauw samenwerken met onze militaire tegenhangers. Deze samenwerking werkt al goed. Tijdens COVID-19 was het essentieel voor de behandeling van patiënten, het leveren van levensreddende vaccins en het bezorgen van beschermingsmiddelen aan degenen die het het meest nodig hadden. En onlangs, als reactie op orkaan Melissa, leverden Franse en Nederlandse marineschepen een deel van de EU-hulp aan Jamaica.

We moeten een open dialoog houden met onze militaire partners om te begrijpen waar ons werk hun werk aanvult, en net zo belangrijk, waar de grenzen liggen — altijd met volledige eerbiediging van de verdragen. Onze samenwerking en investeringen moeten elkaar versterken. We willen veerkrachtige samenlevingen, en civiele en militaire paraatheid zijn twee kanten van dezelfde medaille. Dit is niet het moment om terughoudend te zijn in nauwere samenwerking met defensie. We leven in ongemakkelijke tijden die coördinatie en moed vereisen.

Het risico op een nieuwe grote gezondheidscrisis is groot. Infectieziekten komen vaker voor, nieuwe biosecurity-bedreigingen nemen toe en het terugtrekken van grote donoren bedreigt jaren van vooruitgang in de wereldgezondheid. Deze uitdagingen treffen elke lidstaat en vragen om gecoördineerde actie op EU-niveau.

Daarom is het versterken van onze gezondheidsvoorbereiding thuis en in het buitenland een topprioriteit. Daarom presenteerde ik vorig juli de Medical Countermeasures Strategy en zal de Commissie volgend jaar met een Global Health Resilience Initiative komen.

Hoewel EU4Health niet in zijn huidige vorm zal doorgaan, stopt onze steun voor gezondheidsnoodvoorbereiding niet — integendeel. Door civiele bescherming en gezondheidsvoorbereiding samen te brengen, bouwen we voort op de lessen van de pandemie en bundelen we onze krachten.

Onder dit nieuwe instrument zullen we operationele gezondheidsvoorbereidingsmaatregelen financieren zoals:

– betere surveillance, via vroege detectie van virussen zoals het Wastewater Sentinel System;

– reserveproductiecapaciteit, om ervoor te zorgen dat Europa zijn eigen maskers en vaccins kan maken wanneer de vraag piekt;

– strategische voorraden, die snel kunnen worden ingezet om uitbraken te beheersen;

– en simulatie-oefeningen, om onze reactiesystemen te testen en te versterken.

Dit zijn essentiële — maar kostbare — maatregelen. Ze brengen enorme waarde door schaalvoordelen wanneer we samen op EU-niveau handelen. Met zowel civiele bescherming als gezondheidsvoorbereiding onder mijn verantwoordelijkheid kunnen we diepere coördinatie verzekeren — vooral wat betreft financiële en operationele capaciteiten.

Dit voorstel zal de gezondheidsveiligheidsarchitectuur van de EU of de coördinatiemechanismen die we na COVID-19 versterkten niet veranderen. Op mondiaal niveau zullen we de surveillancecapaciteiten blijven versterken, de lokale en regionale productie stimuleren en partnerschappen versterken — zoals die we vorige week met PAHO in Colombia ondertekenden, aan de rand van de EU-CELAC-top.

Gezondheidsvoorbereiding betekent ook innovatie ondersteunen — van laboratorium tot markt — en het opschalen van onze industriële capaciteit voor medische tegenmaatregelen. Daarom zullen het European Competitiveness Fund en het Horizon-programma een sleutelrol spelen: HERA Invest ondersteunen, het MKB steunen en onderzoeksuitmuntendheid in Europa behouden. Onze levensreddende producten moeten hier in Europa worden ontwikkeld en geproduceerd.

Met de EU Preparedness Union-strategie hebben we het concept van “preparedness by design” geïntroduceerd. Dat betekent dat we bij elke nieuwe beleidsmaatregel of investering twee belangrijke vragen stellen: versterkt dit de paraatheid van Europa? En houdt het stand onder druk?

Daar gaat paraatheid echt over — de samenleving draaiende houden wanneer de crisis toeslaat. Zorgen dat het licht blijft branden, het vervoer doorgaat, ziekenhuizen functioneren en de toeleveringsketens niet breken.

Ik ben trots dat de Commissie heeft voorgesteld om €10,7 miljard toe te wijzen ter ondersteuning van civiele bescherming en gezondheidsnoodvoorbereiding in de volgende MFK. Al deze investeringen delen één duidelijk doel: Europa klaar maken voor wat er ook komt.

We hebben een instrument nodig dat aansluit bij de realiteit van vandaag — een instrument dat onze paraatheid versterkt en ervoor zorgt dat we klaar zijn wanneer de volgende crisis toeslaat. Ik reken op de steun van uw commissies om deze ambitie waar te maken.