“Controleer tegen levering”
Dank u, mevrouw de voorzitter, beste Roberta.
Geachte leden,
Laat me beginnen met het bedanken van de mede-rapporteurs Siefried Mureșan en Carla Tavaresch, voorzitter van de begrotingscommissie Johan van Overtveldt, en de contactgroep onder leiding van Roberta Metsola voor hun constructieve en intensieve werk.
Het debat van vandaag gaat niet alleen over cijfers en begrotingslijnen. Het gaat over wie we zijn en wie we willen zijn. Het gaat over de toekomst van Europa.
Steeds weer heeft dit Parlement de vele bedreigingen en uitdagingen besproken waarmee Europa wordt geconfronteerd. De grote machtsstrijd om de wereldorde te hervormen, en de dagelijkse strijd van onze gezinnen en bedrijven. Exportbeperkingen die onze industrieën schaden, en zwermen drones die ons luchtruim schenden. Dit is de wereld waarin we leven. En daarom hebben we een sterke en betrouwbare nieuwe begroting nodig.
We willen een begroting die de handelingsbekwaamheid van Europa in een snel veranderende wereld waarborgt. Een begroting die sneller en ambitieuzer is. Eenvoudiger en flexibeler. Een sterke begroting voor het onafhankelijkheidsmoment van Europa.
We weten allemaal dat de status quo geen optie is. Want we herinneren ons allemaal de afgelopen 5 jaar. We herinneren ons wat er gebeurde telkens wanneer een crisis toesloeg. De lange nachten in de Europese Raad of in trilogen – waarbij we probeerden het onderste uit de kan te halen. Dit niveau van onzekerheid en improvisatie is simpelweg niet houdbaar. Elke keer riep het Parlement terecht op tot meer ambitie, meer samenhang en meer flexibiliteit. U had helemaal gelijk; we kunnen deze gevaarlijke wereld niet tegemoet treden met één hand op de rug gebonden. En het voorstel op tafel is het antwoord op uw oproep.
Allereerst over de omvang van de begroting. Sommigen zeggen dat het voorstel niet ambitieus genoeg is. En toch is het de grootste begroting die tot nu toe is voorgesteld, met bijna 2 biljoen euro. Sommigen zeggen dat het te ambitieus is. En toch is het een verantwoord voorstel – dat begint met het terugbetalen van onze gezamenlijke leningen voor NextGenerationEU en nieuwe inkomstenbronnen opbouwt. We combineren financiële slagkracht met verantwoordelijkheid.
Een ander onderwerp is investering. Europa moet meer investeren, maar ook beter investeren. Dit was een belangrijke aanbeveling van het Draghi-rapport. De begroting van vandaag is een lappendeken van 52 programma’s. Dit betekent te veel enveloppen en te veel complexiteit voor de bedrijven en lokale overheden die op onze begroting vertrouwen. We hebben een begroting nodig die toegankelijk is voor onze boeren en onderzoekers, voor onze bedrijven – groot en klein –, voor onze regio’s en onze internationale partners. We hebben een begroting nodig die eenvoudig en duidelijk is. En daarom hebben we Nationale en Regionale Partnerschapsplannen voorgesteld. Dit is de eerste pijler van de nieuwe begroting. We brengen financiering voor cohesie, landbouw, plattelandsontwikkeling, visserij, sociaal beleid, migratie en meer samen in één samenhangend plan. Dit stelt elk land en elke regio in staat om hervormingen en investeringen als geheel te ontwerpen. We zullen al onze hefbomen tegelijk activeren – voor maximale impact op de grond. Laat me duidelijk zijn, cohesie en landbouw blijven het hart van deze begroting. De middelen voor beide blijven behouden. Minimaal 218 miljard euro voor minder ontwikkelde regio’s. Minimaal 294 miljard euro voor inkomenssteun aan boeren. Minimaal 2 miljard euro voor onze vissers. Drie keer meer financiering om extreme weersomstandigheden en andere noodsituaties aan te pakken. Een doelstelling van 43% voor klimaat- en milieudoelstellingen. Een doelstelling van 14% voor sociale investeringen in de plannen. En sociale investeringen worden voor het eerst geïntegreerd in de hele begroting. De structuur van de begroting verandert, maar onze waarden blijven hetzelfde.
Geachte leden,
Vier maanden nadat we ons voorstel hebben gedaan, hebben we uw zorgen gehoord. Met name over de rol van de regio’s, het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en de rol van het Parlement.
Over de rol van de regio’s. Het bestuur van cohesie blijft hetzelfde – met volledige betrokkenheid van de regio’s. En natuurlijk zullen regio’s blijven communiceren met de Commissie. Daar kan geen twijfel over bestaan. Daarom stellen we een regionale toets voor die ervoor zorgt dat lokale realiteiten centraal staan in de plannen, en specifieke waarborgen om continuïteit van investeringen in transitieregio’s en meer ontwikkelde regio’s te garanderen.
Evenzo staat het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid op stevige grond. We stellen niet alleen een minimum enveloppe vast voor inkomenssteun aan boeren, maar lidstaten en regio’s zullen ook plattelandsgebieden moeten ondersteunen. Een nieuw ‘plattelandsdoel’ zal de financiering voor deze gebieden veiligstellen. En er is meer. In de huidige begroting werd het inkomen van boeren uitgehold door de hoge inflatie. In ons MFK-voorstel zal het inkomen van boeren daarentegen worden aangepast aan de inflatie. Omdat Europese boeren voedsel van topkwaliteit op onze tafels brengen, en leven in ons platteland. En dat moet zo blijven.
Geachte leden,
De tweede pijler van de nieuwe begroting is het Concurrentiefonds. Een krachtig instrument om te investeren in de strategische technologieën die we nodig hebben voor de economie van de toekomst. Het Concurrentiefonds zal onderzoek en innovatie omzetten in industriële kracht en kwaliteitsbanen. Daarom is het nauw verbonden met Horizon Europa – dat we willen verdubbelen. Het Concurrentiefonds zal opereren via één toegangspoort en één regelboek. Omdat het voor elk bedrijf in elke lidstaat en elke regio gemakkelijk toegankelijk moet zijn. Dit is ons antwoord op de oproep van Mario Draghi. Een geheel nieuwe benadering van het financieren van onze concurrentiekracht. Sterker, eenvoudiger, strategischer. Zodat de technologieën en banen van de toekomst in Europa worden gemaakt.
Geachte leden,
De derde pijler is Global Europe. We stellen een verhoging van 75% voor, en de reden is duidelijk. Dit is voor investeringen in energiezekerheid en grondstoffen via Global Gateway. Het is voor de toenemende humanitaire behoeften wereldwijd. Het is om onze partnerschappen met derde landen te versterken via nieuwe overeenkomsten die bijvoorbeeld onze energiezekerheid, onze toegang tot grondstoffen, migratiebeheer en onze wereldwijde concurrentiekracht bevorderen. En cruciaal is dat het Oekraïne, Moldavië en de Westelijke Balkan ondersteunt op hun weg naar lidmaatschap. Dit is allemaal Global Europe.
Geachte leden,
Vandaag werken we met een begroting die in 2018 is ontworpen, in een totaal andere wereld. En we worden vandaag opgeroepen om beslissingen te nemen voor de wereld van 2034. Een wereld die diepgaand kan worden getransformeerd door geopolitiek of AI. Dus natuurlijk hebben we strategische planning nodig, maar ook de flexibiliteit om onze financiering aan te passen aan nieuwe realiteiten. Dit is de kern van ons voorstel. In plaats van één besluit om de zeven jaar, gevolgd door constant crisisbeheer, willen we een grotere rol voor de jaarlijkse begroting bij het financieren van onze prioriteiten. Daarom stellen we een nieuw stuurmechanisme voor onze instellingen voor om samen de beleidsprioriteiten in een gestructureerde dialoog te bepalen. Parlement en Raad – als begrotingsautoriteit – zullen samen beslissen over prioriteiten en hun begrotingsallocaties voor het komende jaar. En wanneer ernstige crises toeslaan, zal het Europees Parlement onmiddellijk worden betrokken via het nieuwe crisismechanisme. Dit is niet alleen een impuls voor het vermogen van Europa om te handelen en te reageren. Het is een impuls voor onze democratie – met het Europees Parlement in het hart.
Geachte leden,
Over iets meer dan twee jaar zullen de mensen van Europa op deze nieuwe begroting gaan vertrouwen. 2028 is om de hoek. En de kosten van elke vertraging zouden worden betaald door regio’s die wachten op investeringen, door onderzoekers die projecten uitstellen, door boeren die in onzekerheid verkeren. De kosten zouden door elke Europeaan worden betaald. We weten dit, omdat het helaas eerder is gebeurd. Onze prognose laat zien dat tegen het einde van 2027 bijna een kwart van de huidige begroting de begunstigden niet heeft bereikt. Dat is ongeveer 340 miljard euro. Op een moment dat we dringend moeten investeren in defensie, in gigafabrieken, in het verlagen van energierekeningen en nog veel meer. We kunnen het ons niet veroorloven om miljarden ongebruikt te laten. Mijn punt is eenvoudig, geachte leden. We moeten de manier waarop we uitgeven veranderen. En daar gaat het nieuwe voorstel over.
Geachte leden,
Dit is nog maar het begin van het proces: de MFK-onderhandelingen zullen lang en moeilijk zijn. De Europese Commissie en het Europees Parlement zullen nauw samenwerken. We hebben alle handen aan dek nodig. Mijn commissarissen staan tot uw beschikking voor regelmatige gesprekken en dialoog. In de Contactgroep en daarbuiten.
De nieuwe begroting is een kans om onze Unie beter en blijvend te transformeren. We kunnen haar sterker en sneller maken. Strategischer en responsiever. Onafhankelijker en democratischer. Laten we haar samen tot leven brengen.
Dank u. En leve Europa.
