Geachte Voorzitter,
Geachte Leden,
Hartelijk dank voor dit debat.
Als we kijken naar de regio rond de Middellandse Zee, is er dit jaar veel gebeurd.
We hebben bloedvergieten en vernietiging gezien – een escalatie van oorlog. Tienduizenden levens verloren.
Maar recentelijk hebben positieve en bemoedigende ontwikkelingen de overhand gekregen:
Zo fragiel als het ook is, is er een staakt-het-vuren in Gaza, inclusief een langetermijn-vredesplan.
En vorige week hielden we de eerste bijeenkomst van de Palestina Donor Groep in Brussel, onder leiding van de Europese Commissie.
Tien dagen geleden hielden we voor het eerst de Dag van Dialoog in Damascus. We hebben de Dialoog naar Syrië gebracht. Dit is van cruciaal belang voor de civiele ruimte en een inclusieve transitie van het land.
En dan het Pact voor het Middellandse Zeegebied dat ik vorige maand samen met Hoge Vertegenwoordiger Kallas presenteerde.
Het is ons kader voor de versterkte samenwerking met onze partners in het Midden-Oosten en Noord-Afrika.
We betrekken ook de Golfstaten met hun economische en politieke voetafdruk in de regio – via driehoeksamenwerking.
Over enkele dagen vieren we de 30e verjaardag van de Verklaring van Barcelona, het begin van het Barcelona Euro-Mediterrane proces.
We grijpen deze gelegenheid aan om het Pact voor het Middellandse Zeegebied te lanceren via een ministeriële bijeenkomst deze vrijdag – samen met onze zuidelijke partners.
In de Commissie werken we vanaf dag één van dit mandaat aan het Pact.
Zoals u weet, zijn we niet bij nul begonnen.
We bouwen voort op de Agenda voor het Middellandse Zeegebied van 2021.
We maken echter een echte verschuiving.
We hebben onze methodologie veranderd.
We gebruiken een bottom-up benadering.
We creëren een partnerschap van gelijken.
Dit versterkte partnerschap is gebaseerd op mede-eigendom van gelijke partners en gezamenlijke verantwoordelijkheid.
We bouwen aan een Gemeenschappelijke Middellandse Zee Ruimte.
En daarom gaan we veel gedetailleerder te werk met het Pact.
We hebben meer dan 100 concrete initiatieven en acties – om het volledige potentieel van onze samenwerking te benutten.
Laat me kort de drie pijlers van het Pact schetsen:
Ten eerste zetten we mensen centraal.
We willen investeren in hoger onderwijs, professionele training en banen.
En we bevorderen ook een gemeenschappelijke ruimte voor culturele uitwisseling, sport en toerisme.
Met de oprichting van het Mediterranean University Network kunnen we de basis leggen voor vaardighedenontwikkeling in de hele regio.
Een ander voorbeeld is het verdubbelen van Erasmus+ kansen voor het zuidelijke Middellandse Zeegebied voor studenten, onderzoekers en academisch personeel. Het gaat om hersencirculatie, niet hersenafvoer.
Laat me kort de desinformatie over Erasmus+ adresseren die is opgedoken.
Er wordt beweerd dat Erasmus+ migratie uit het zuiden bevordert.
Dat is simpelweg niet waar.
Erasmus+ is een tijdelijk uitwisselingssysteem dat vaardighedenontwikkeling bevordert voor het hele Middellandse Zeegebied.
Ten voordele van al onze samenlevingen.
Met de tweede pijler willen we het potentieel van onze economieën in alle gemeenschappelijke interessegebieden benutten.
Bijvoorbeeld via de Trans-Mediterranean Renewable Energy Initiative.
T-MED zal
klaar-voor-gebruik projecten koppelen aan publieke en private financiering,
kwaliteitsbanen creëren in toekomstbestendige sectoren, en
zorgen voor economische en sociale welvaart.
Tegelijkertijd kunnen we onze collectieve ecologische voetafdruk aanzienlijk verkleinen en onze energiezekerheid vergroten.
En tenslotte – als derde pijler van het Pact – versterken we onze samenwerking op het gebied van veiligheid, paraatheid en migratiebeheer.
Hier zullen we
onze samenwerking op het gebied van civiele bescherming intensiveren, bijvoorbeeld via een gezamenlijk brandbestrijdingscentrum;
de gerechtelijke en wetshandhavingssamenwerking versterken om grensoverschrijdende bedreigingen en georganiseerde misdaad aan te pakken;
de preventie van radicalisering versterken, en
last but not least, illegale migratie en mensensmokkel bestrijden – terwijl we meer legale arbeidsmigratiepaden openen.
Geachte Leden,
Via het Pact willen we mensen versterken, vooral vrouwen en jongeren.
We willen democratische participatie, maatschappelijke betrokkenheid en een meer inclusieve samenleving bevorderen.
We zullen ook een Jeugdparlementaire Assemblee oprichten, die jonge vertegenwoordigers uit de hele Middellandse Zee-regio samenbrengt.
De bescherming van mensenrechten en de rechtsstaat blijft essentieel voor een bloeiend ondernemersklimaat dat welvaart en kansen voor burgers brengt.
Geachte Voorzitter,
Geachte Leden,
Nu gaan we over tot de uitvoering van het Pact.
Mijn diensten werken nu aan de ontwikkeling van het Actieplan, dat we hopen begin 2026 af te ronden en te presenteren.
Dit debat biedt een uitstekende gelegenheid om uw input te verzamelen voor het Actieplan van het Pact.
We hebben de actieve betrokkenheid van alle niveaus nodig: lokaal, regionaal, nationaal en Europees.
Het Pact moet allereerst geworteld zijn in de lokale realiteiten.
Ik ben bijzonder dankbaar voor het Comité van de Regios, ARLEM en MedCities, om er maar een paar te noemen.
We betrekken ook de Unie voor het Middellandse Zeegebied met haar unieke conveniërende kracht.
De viering van de 30e verjaardag van het Barcelona-proces, die ik aan het begin noemde, vindt plaats op een forum van de Unie voor het Middellandse Zeegebied deze vrijdag.
Dit is een teken van onze collectieve waardering voor hun rol en het format om de samenwerking in het Middellandse Zeegebied te bevorderen.
Geachte Leden,
Ik kijk uit naar een vruchtbaar debat.
Dank u.
