Mevrouw de Voorzitter,

Ministers,

Excellenties,

Dames en Heren,

 

Onze ruimtevaartindustrie heeft schaalgrootte en snelle toegang tot binnenlandse en exportmarkten nodig.

Een enkele markt voor ruimtevaart, zoals Mario Draghi en Enrico Letta in hun rapporten hebben aangedrongen, moeten we realiseren om fragmentatie te voorkomen. We hebben een EU Space Act nodig om de juiste voorwaarden voor zon enkele markt vast te stellen. En we moeten die samen ontwerpen.

Ik ben dankbaar voor het Deense Voorzitterschap en alle lidstaten voor de uitstekende voortgang zoals beschreven in het voortgangsrapport van het Voorzitterschap.

 

Het belang van een enkele ruimtemarkt

De EU Space Act is het eerste Europese regelgevende antwoord op de complexe uitdagingen waarmee we in de ruimte worden geconfronteerd.

Aan de ene kant: veiligheid, veerkracht en duurzaamheid van ruimteactiviteiten. Aan de andere kant, regelgevende divergentie binnen de Unie met steeds meer verschillende nationale regelgevingen die elk jaar op het niveau van de lidstaten verschijnen.

De Commissie heeft bewust gekozen voor een regelgevende aanpak die deze uitdagingen volledig aanpakt. Voor een stabiele, voorspelbare en concurrerende zakelijke omgeving. Voor transparantie en een gelijk speelveld.

De essentie: een gemeenschappelijke set technische regels rekening houdend met wat we al doen in Europa “in de praktijk”. Een enkele set gemeenschappelijke eisen rond drie pijlers: veiligheid, veerkracht en milieuduurzaamheid. Deze uitgebreide, driepijlerbenadering is de enige manier om een gelijk speelveld te waarborgen en onze kwetsbaarheden aan te pakken.

Dit is niet de eerste keer dat we dit doen. Europa heeft een vergelijkbare aanpak gekozen voor de burgerluchtvaart, waarbij we met speciale regelgeving een set gemeenschappelijke regels hebben vastgesteld met de steun van het Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart. De industrie bevestigt de strategische waarde van deze aanpak ter ondersteuning van onze technologische soevereiniteit en concurrentievermogen.

 

Vooruitziende aanpak

Gedurende het wetgevingsproces heeft de Commissie volledige steun geboden aan de medewetgevers om dit voorstel vorm te geven. Hoewel er nog belangrijk werk te doen is, legt de geboekte vooruitgang duidelijk de basis voor het vormgeven van een pragmatische EU Space Act die voor iedereen werkt.

Ik zal me nu richten op drie punten uit het voortgangsrapport van het Voorzitterschap.

 

Ten eerste, vereenvoudiging en verduidelijking van de tekst. De grootste vereenvoudiging is het hebben van één enkele set regels, in plaats van 27 verschillende sets regels.

In de meeste van mijn ontmoetingen met de industrie hoor ik hetzelfde belangrijkste argument ter ondersteuning van de wet: één in plaats van meerdere regelgevingen is een echte gamechanger voor bedrijven. Neem bijvoorbeeld satellietoperatoren die controlecentra op meerdere locaties gebruiken om risicos te verminderen. Dit betekent verschillende vergunningen met verschillende technische vereisten afhankelijk van de gastlidstaat. Of overweeg lanceerdiensten: bedrijven plannen vaak het gebruik van meerdere lanceerbasissen om de baaninvoer te optimaliseren. Opnieuw: verschillende vereisten door verschillende lidstaten. Deze gefragmenteerde aanpak beperkt schaalvoordelen, vertraagt ontwikkelingen en verhoogt kosten en knelpunten voor bedrijven.

Na naar u geluisterd te hebben, ben ik het ermee eens dat we meer kunnen en moeten doen om de EU Space Act verder te vereenvoudigen. Dit omvat governance-aspecten en relaties met onze vertrouwde partners, in het bijzonder het Europees Ruimteagentschap.

Maar ik wil één punt duidelijk maken. De wet herstructureert het bestaande vergunningensysteem niet. De wet neemt geen nationale en internationale bevoegdheden en verantwoordelijkheden over. Om mogelijke zorgen weg te nemen, wil ik u verzekeren - deze bevoegdheden blijven stevig bij de lidstaten.

Ten tweede, ruimte en cyberbeveiliging. De diepgaande discussies in de Raad hebben geholpen consensus te creëren over de specifieke cyberbeveiligingsbehoeften van de ruimtesector en de bestaande hiaten om deze aan te pakken. Tegelijkertijd bevestigen ze de sterke politieke oproep om de NIS2-richtlijn als gemeenschappelijke basis te behouden. De Commissie beoordeelt daarom positief het compromisvoorstel van het Deense Voorzitterschap.

 

Ten derde, de rechtsgrondslag en het gekozen juridische instrument. Hier blijft de Commissie overtuigd van de juridische robuustheid van haar aanpak.

Dit is een wet die erop gericht is een goed functionerende enkele markt voor ruimte te vestigen. Daartoe pakt zij bestaande en opkomende obstakels aan om de dynamische groei van het ruimte-ecosysteem in Europa te waarborgen.

Om succesvol te zijn in deze ambitieuze onderneming, hebben we vertrouwen en transparantie nodig op een niveau dat alleen kan worden gegarandeerd door uniforme toepassing van regels. Met andere woorden, een verordening. We moeten de krachten van de grootste enkele markt ter wereld volledig benutten om ons economische potentieel in de ruimte volledig te ontketenen.

Alleen een verordening zal consistentie en rechtszekerheid over de interne markt waarborgen. Het vestigen van een functionerende interne markt voor ruimtegebaseerde data en ruimteservices, het stimuleren van investeringen in de ruimtevaartindustrie en het versterken van de veiligheid en strategische autonomie van de EU. Maar het zendt ook een duidelijke boodschap naar onze wereldwijde partners en derde landen.  Een boodschap van eenheid, kracht en veerkracht in tijden van toenemende wereldwijde onzekerheid en praktijken van economische diplomatie die de spelregels tarten.

 

Ministers, ter afsluiting. Ik ben dankbaar voor uw inzet. Ik blijf toegewijd om samen met u de beste oplossing voor Europa te leveren. We kiezen voor een eenvoudige enkele markt in een constructieve geest.

Het succes van de EU Space Act is essentieel voor zowel de concurrentiekracht van de Unie als voor onze wereldwijde positie.

Dank u.

 

Slotopmerkingen

Dit is een zeer rijk en inzichtelijk debat geweest dat wijst op het strategische belang van de in de wet gestelde doelstellingen.

We nemen kennis van de standpunten en zorgen die door de lidstaten zijn geuit. De Commissie gelooft dat tijdens het Deense Voorzitterschap aanzienlijke vooruitgang is geboekt om de wet verder te stroomlijnen en te verduidelijken in lijn met de standpunten van de lidstaten.

Dit legt sterke fundamenten die EU-medewetgevers in staat zullen stellen pragmatische en werkbare oplossingen te vinden die nodig zijn om de wet tot een succes te maken, zowel wat betreft de concurrentiekracht van de sector als de wereldwijde positie van de Unie.

Inderdaad, zowel het werk van het Voorzitterschap als het inzichtelijke debat dat het vandaag organiseerde, zullen cruciaal zijn om de weg vrij te maken voor verdere vooruitgang onder het Cypriotische Voorzitterschap.

Deze vooruitgang wordt ook weerspiegeld aan de kant van het Europees Parlement.

 De Commissie blijft gefocust op de formele wetgevingsprocedure en bevestigt haar inzet om de medewetgevers te ondersteunen in hun beraadslagingen met het oog op een succesvolle afronding van het wetgevingsproces.