Geachte voorzitter, geachte leden.

Dank u voor de gelegenheid om vandaag met u te spreken over de economische en begrotingssituatie in Roemenië, evenals over de huidige uitdagingen en beleidsprioriteiten van Europa.

Laat me beginnen met een korte schets van hoe wij de situatie in Roemenië zien.

Over het geheel genomen heeft Roemenië sinds de toetreding tot de Europese Unie in 2007 een opmerkelijke ontwikkeling doorgemaakt.

Het heeft een aanzienlijke convergentie doorgemaakt in termen van bbp per hoofd van de bevolking vergeleken met het EU-gemiddelde, dat sinds de toetreding tot de EU is verdubbeld.

Het ligt nu dicht bij het EU-gemiddelde, wat wijst op een sterke convergentie met andere lidstaten.

De voorraad buitenlandse directe investeringen is sinds 2007 verdrievoudigd, van €42 miljard tot ongeveer €120 miljard in 2023, dankzij het toegenomen vertrouwen van investeerders in verband met het lidmaatschap van de EU.

De integratie in de interne markt heeft ertoe geleid dat de export van Roemenië tussen 2006 en 2024 meer dan verdrievoudigd is.

Ook zijn lonen en sociale uitkeringen in de afgelopen 10 jaar bijna verdrievoudigd en is de koopkracht bijna verdubbeld.

Het is daarom niet moeilijk om te concluderen dat de bevolking van Roemenië sterk heeft geprofiteerd van het lidmaatschap van de Europese Unie.

De Roemenen zelf voelen de voordelen en blijven het lidmaatschap van de EU zien als een bron van vooruitgang en kansen: bijna 80% van de Roemenen gelooft dat het lidmaatschap voordelen voor het land heeft gebracht.

Maar naast deze vooruitgang zijn er in de loop van de tijd verschillende uitdagingen ontstaan.

In de afgelopen jaren heeft Roemenië een steeds zorgwekkender tweevoudig tekort ontwikkeld op de lopende en publieke rekeningen.

De Europese Commissie heeft de risicos die met deze ontwikkelingen samenhangen vroegtijdig gesignaleerd, met de opening van een buitensporig tekortprocedure in 2020 en de identificatie van macro-economische onevenwichtigheden sinds 2022.

In juni van dit jaar concludeerde de Commissie dat Roemenië onvoldoende actie had ondernomen om het begrotingstekort onder controle te krijgen en terug te brengen tot onder 3% van het bbp.

In feite bereikte het tekort vorig jaar 9,3% van het bbp, een niveau dat duidelijk onhoudbaar is en verreweg het hoogste in de hele Europese Unie.

De rentebetalingen op de schuld van Roemenië zijn gestegen van 1,4% van het bbp in 2020 tot 3,1% van het bbp in 2025.

Dit weerspiegelt ook de zeer moeilijke financieringsvoorwaarden eerder dit jaar.

Om dit in perspectief te plaatsen: dit komt dicht bij het budget voor onderwijs.

Het was daarom cruciaal dat er moedige maatregelen werden genomen om deze situatie te corrigeren en de kwetsbaarheden van Roemenië te verminderen.

Een welvarende samenleving en een duurzame economie kunnen niet worden gebouwd op een onhoudbare fiscale basis.

De omvang en aard van de genomen maatregelen zijn volledig noodzakelijk en passend om Roemenië weer op een duurzaam spoor te brengen.

We zien al de eerste positieve resultaten:

De externe rekeningen zijn begonnen met het herstellen van het evenwicht.

Na het bereiken van 8,2% van het bbp in 2024 wordt verwacht dat het tekort op de lopende rekening dit jaar zal dalen tot onder de 8% van het bbp en onder de 7% van het bbp in 2026.

Het begrotingstekort van de overheid zal dalen van 9,3% vorig jaar tot 8,4% dit jaar en ongeveer 6% volgend jaar.

Deze inspanningen zijn erkend en helpen Roemenië zijn investeringswaardige kredietwaardigheid te behouden.

Maar we zijn er nog niet.

Het is van vitaal belang dat Roemenië toegang behoudt tot internationale kapitaalmarkten en dat Roemenië zijn beleidsprioriteiten kan financieren tegen aanvaardbare kosten, in het belang van het Roemeense volk.

Daarom is het belangrijk om koers te houden.

En het is duidelijk: de prijs van inactiviteit vandaag zou morgen een nog grotere last voor het Roemeense volk betekenen, vooral voor de meest kwetsbaren.

Het vasthouden aan de koers naar een gestabiliseerde en veerkrachtige economie vereist brede politieke steun.

Uw werk is daarom van cruciaal belang voor de vooruitzichten van Roemenië.

Het goede nieuws is dat de Roemeense economie de fiscale consolidatiepakketten relatief goed lijkt te absorberen.

Hoewel de economische activiteit is vertraagd, suggereren de meeste indicatoren dat de economie blijft groeien.

Volgende maand zullen we onze economische prognose bijwerken.

De focus moet nu liggen op het vasthouden aan deze verbeteringen, het blijven waarborgen van fiscale duurzaamheid en beleidscontinuïteit en het terugbrengen van het tekort tot onder 3% van het bbp tegen 2030 zoals gepland.

Dit vereist een sterke politieke inzet van uw kant.

Geachte voorzitter, geachte leden,

Als onderdeel van de Europese Unie staat Roemenië er niet alleen voor in deze uitdagende periode.

Het Herstel- en Veerkrachtfonds blijft cruciaal om belangrijke middelen vrij te maken voor duurzame groei.

Onlangs heeft Roemenië zijn herstel- en veerkrachtplan herzien.

Dit effent de weg voor een succesvolle uitvoering vóór de deadline van augustus 2026.

Het voorziet in aanzienlijke financieringsmogelijkheden om de economie van Roemenië toekomstbestendig te maken.

Buiten het Herstel- en Veerkrachtfonds kan Roemenië rekenen op substantiële EU-financiële steun uit cohesiefondsen, het SAFE-instrument voor defensie en de volgende meerjarige EU-begroting.

Om optimaal van deze kansen te profiteren, is het cruciaal dat Roemenië coherente, stabiele en transparante mechanismen invoert om de effectieve absorptie van deze middelen te faciliteren ten behoeve van de burgers en het bedrijfsleven van Roemenië.

De geopolitieke uitdagingen van vandaag benadrukken nog eens de waarde van een sterk Roemenië binnen een sterke Europese Unie.

Hier wil ik kort verwijzen naar twee Europese beleidsprioriteiten die essentieel zijn om onze wereldwijde kracht en veerkracht te vergroten: het verbeteren van onze concurrentiekracht en het vergroten van onze defensiemogelijkheden.

Onze “Competitiveness Compass”, gebaseerd op de aanpak van de in het Draghi-rapport geïdentificeerde problemen, stuurt ons werk om een concurrerender Europa te realiseren.

Op defensiegebied, nu Rusland zijn agressieve oorlog tegen Oekraïne voortzet, moeten we Oekraïne blijven steunen, zowel financieel als militair. En we moeten echte en significante maatregelen nemen om meer verantwoordelijkheid te nemen voor onze eigen veiligheid.

Dit omvat met name maatregelen die specifiek zijn ontworpen voor de Oost-Europese lidstaten van de EU.

We moeten duidelijk zijn over en voorbereid zijn op de expansionistische ambities van Rusland, die verder reiken dan Oekraïne.

Zijn hybride oorlogsvoering treft al Roemenië en Moldavië, die in de frontlinie staan in de confrontatie met Russische desinformatie, sabotage en cyberaanvallen, zowel in de Zwarte Zee als de Oostzee.

We staan samen in deze strijd.

Ik hoop dat dit een nuttige context biedt voor onze uitwisseling.

Nogmaals dank voor het welkom heten van onze delegatie.

Ik kijk uit naar onze discussie.