Een jaar geleden markeerde de val van het Assad-regime het einde van decennia van een brute dictatuur, verantwoordelijk voor de dood, verdwijning en ontheemding van honderdduizenden mensen en de vernietiging van grote delen van het land, met desastreuze gevolgen voor het Syrische maatschappelijk weefsel. De val bood het Syrische volk een historische kans om aan een politieke, economische en sociale transitie te beginnen.
In deze nieuwe context heeft de EU Syrië en zijn bevolking bij elke fase van hun uitdagende transitie gesteund. In februari schortte zij belangrijke economische sancties op, en in mei hief zij de economische sancties volledig op om de wederopbouw van Syrië te ondersteunen. In maart organiseerde de EU de Brussels IX Conferentie over Syrië, waar zij haar rol als belangrijkste donor bevestigde en samen met de lidstaten €3,4 miljard toezegde om te voorzien in de enorme humanitaire en sociaaleconomische behoeften van Syrië en de regio. In november organiseerde de EU samen met de Syrische civil society en de Syrische overgangsautoriteiten de allereerste ‘Dag van Dialoog’ in Syrië, waar meer dan 300 vertegenwoordigers bijeenkwamen om te bespreken hoe de lopende transitie beter ondersteund kan worden.
De EU verwelkomt de toezeggingen van de overgangsautoriteiten voor een vreedzame en inclusieve transitie, evenals de vooruitgang sinds december 2024, zoals de ondertekening van de Constitutionele Verklaring en de oprichting van nieuwe instellingen, waaronder de twee nieuwe commissies voor overgangsrechtspraak en vermisten. De voortdurende samenwerking met internationale partners, waaronder de Verenigde Naties, stelt de internationale gemeenschap in staat haar steun te bieden aan de lopende transitie, zodat de toezeggingen en sleutelprincipes vervat in de Constitutionele Verklaring volledig worden uitgevoerd en omgezet in actie. Principiële humanitaire toegang en bescherming blijven essentieel om te voorzien in de voortdurende humanitaire behoeften van meer dan 16,5 miljoen Syriërs in het hele land.
Tegelijkertijd maakt de EU zich grote zorgen over de geweldsgolven die sinds maart in verschillende delen van het land hebben plaatsgevonden. Er kan geen vrede en stabiliteit in Syrië zijn zonder een proces van nationale dialoog, verzoening en overgangsrechtspraak, versterkt door de consolidatie van staatsinstellingen en echte hervormingen van de veiligheidssector met als doel te garanderen dat alle Syriërs van alle etnische en religieuze achtergronden zonder discriminatie worden beschermd en vertegenwoordigd door de autoriteiten, en betrokken zijn bij de vorming van een verenigd, inclusief en democratisch Syrië. De EU zal deze inspanningen blijven ondersteunen.
De EU veroordeelt ook elke buitenlandse militaire actie en pogingen om de stabiliteit van Syrië en de vooruitzichten voor een vreedzame transitie te ondermijnen. Wij herhalen onze oproep om de soevereiniteit, eenheid, onafhankelijkheid en territoriale integriteit van Syrië te respecteren en elke actie te vermijden die het respect voor de VN-Veiligheidsraadresolutie 497 (1981) zou ondermijnen.
Na jaren van conflict en verdeeldheid staat Syrië voor immense uitdagingen, maar ook enorme kansen die het land kunnen leiden naar de betere toekomst die zijn bevolking voor ogen heeft en verdient. In de afgelopen 14 jaar hebben de EU en haar lidstaten meer dan €38 miljard gemobiliseerd aan humanitaire, ontwikkelings-, economische en stabilisatiehulp, ter ondersteuning van Syriërs binnen het land en in de hele regio. De EU zal de aspiraties van Syriërs voor een stabiel, welvarend en democratisch land blijven ondersteunen. Zij kijkt ernaar uit om in een geest van partnerschap samen te werken aan de gedeelde uitdagingen voor Syrië, de regio en Europa.
