Amsterdam onderzoekt vanaf 2025 op grote schaal waar PFAS in de bodem zitten en of dat een risico vormt voor de gezondheid. Er is al veel bekend uit onderzoeken sinds 2019, maar nu wordt dit stap voor stap en stadsbreed in kaart gebracht. Het onderzoek is onderdeel van een landelijke opdracht. De eerste resultaten worden eind 2026 verwacht.

PFAS zijn water-, vet- en vuilafstotende stoffen die vroeger veel zijn gebruikt, bijvoorbeeld in pannen, kleding en blusschuim. Ze breken nauwelijks af, kunnen zich ophopen in het lichaam en bij langdurige blootstelling aan hoge concentraties leiden tot gezondheidsproblemen. Kwetsbare groepen, zoals zwangere vrouwen en kinderen, zijn extra gevoelig.

Wanneer is er risico?

PFAS komen bijna overal voor: in de bodem, water en zelfs in ons lichaam. Dat is niet automatisch gevaarlijk. Pas bij regelmatig contact met sterk vervuilde grond, bijvoorbeeld via vieze vingers of groente uit vervuilde moestuinen, kan er een risico ontstaan. Daarom richt het onderzoek zich op plekken met mogelijk hoge concentraties én waar mensen met de bodem in aanraking komen.

Zo pakken we het aan

Met hulp van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied hebben we een lijst gemaakt van meer dan 2.500 mogelijke locaties waar PFAS kunnen zijn gebruikt. Die zijn ingedeeld op prioriteit. De aanpak bestaat uit vier stappen:

  1. Activiteiten in beeld: wat gebeurde er precies op die plek (bijv. gebruik van blusschuim)?
  2. Check eerdere metingen: is de bodem sinds 2019 al voldoende onderzocht?
  3. Contactrisico’s: kunnen mensen bij onbedekte grond komen (speeltuin, park, moestuin)?
  4. Metingen ter plekke: waar nodig onderzoekt een onafhankelijk bureau grond en grondwater.

Eerst komen 170 hoogst prioritaire locaties aan de beurt, zoals mogelijke blusplaatsen. Daarnaast volgt een steekproef bij voormalige PFAS-verwerkende bedrijven, zoals scheepswerven en afvalverwerkers. Deskundigen verwachten dat op de meeste plekken na de eerste drie stappen geen risico blijkt. Op dit moment zijn er in Amsterdam geen locaties bekend met een actueel gezondheidsrisico door PFAS in de bodem.

Als er wél risico is

Dan neemt de gemeente direct maatregelen, zoals het afdekken of afgraven van grond, in overleg met de Omgevingsdienst en de GGD. Omwonenden worden geïnformeerd.

Meer informatie