Op donderdagmiddag 27 november zijn voor het pand aan de Dr. van Mierlostraat 14 drie Stolpersteine geplaatst. Deze gedenkstenen herinneren aan Jacob Engelman, Sara Engelman-van Bueren en Marianna Koperberg, die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gedeporteerd en vermoord. De plechtigheid vond plaats in aanwezigheid van burgemeester Paul Depla en diverse genodigden. 

Stolpersteine 

‘Stolpersteine’, of struikelstenen, vormen een Europees monument van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Verspreid over talloze steden in Europa wordt met deze steentjes met een messing plaatje stilgestaan bij slachtoffers van het nationaalsocialisme. De stenen worden geplaatst in het trottoir voor de voormalige woonhuizen van mensen die door de nazi’s zijn verdreven, gedeporteerd of vermoord.

In Breda herinneren de Stolpersteine aan de vermoorde Joodse inwoners en mogelijk ook andere bevolkingsgroepen zoals Sinti en Roma, die vanwege hun afkomst zijn omgebracht. Meer informatie is te vinden op stolpersteinebreda.

Over Jacob Engelman, Sara Engelman-van Bueren en Marianna Koperberg

Jacob Engelman en zijn vrouw Sara van Bueren waren bekende Bredase ondernemers. Zij runden een modemagazijn aan de Grote Markt en waren betrokken bij meerdere ondernemingen in de stad, waaronder het Paleis Bioscope en het Variété Theater.


Tijdens de bezetting verloren zij al hun bezittingen door anti-Joodse maatregelen. Jacob werd in 1943 vanuit het ziekenhuis in Breda via Westerbork naar Sobibor gedeporteerd en op 13 maart 1943 vermoord. Sara, die ondergedoken zat bij de familie Hofman, werd na verraad opgepakt en eveneens in Sobibor vermoord, op 9 juli 1943. 


Marianna Koperberg, de halfzus van Jacob, woonde bij het echtpaar in aan de Dr. van Mierlostraat. Marianna werd opgeroepen om zich te melden op de Oude Vest, en is vanuit daar gedeporteerd, samen met een groep Joodse inwoners. Zij werd op 3 september 1942 in Auschwitz vermoord.

Het adres Dr. van Mierlostraat 14 kreeg na de oorlog een bijzondere symbolische waarde: het werd tijdelijk gebruikt als synagoge van de Joodse gemeenschap in Breda.


Burgemeester Paul Depla benadrukte tijdens de plechtigheid het belang van deze blijvende herinnering: “Met het plaatsen van deze Stolpersteine geven we Jacob, Sara en Marianna hun plek in onze stadsgeschiedenis terug. We lopen er misschien letterlijk overheen, maar juist daardoor worden we elke dag herinnerd aan wat er nooit had mogen gebeuren. Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om hun verhalen levend te houden en door te geven aan volgende generaties.”

Met de stad, voor de stad 

Het initiatief voor de Stolpersteine in Breda komt van een speciaal opgerichte projectgroep, bestaande uit inwoners en vertegenwoordigers van Stadsarchief & archeologie Breda. De gemeente Breda ondersteunt dit initiatief van harte. Bredanaars die willen bijdragen aan het plaatsen van Stolpersteine, of die vragen hebben, kunnen contact opnemen via het formulier op stolpersteinebreda.nl.