Op dinsdag 25 november organiseert de commissie voor Justitie en Veiligheid een deskundigenbijeenkomst over het wetsvoorstel Wet transparantie en tegengaan ondermijning door maatschappelijke organisaties (35.646). Aanleiding voor de bijeenkomst zijn de zorgen over de gevolgen van de in de Tweede Kamer aangenomen amendementen, in het bijzonder de mogelijke staatsrechtelijke en rechtsstatelijke consequenties.

Het wetsvoorstel wijzigt het Burgerlijk Wetboek, de Handelsregisterwet 2007 en de Wet op de economische delicten. Maatschappelijke organisaties worden verplicht inzicht te geven in donaties die afkomstig zijn van buiten de EU of de EER. Daarnaast worden stichtingen verplicht hun balans en staat van baten en lasten te deponeren bij het handelsregister. Het wetsvoorstel heeft geen betrekking op politieke partijen.

Met deze maatregelen wil het voorstel voorkomen dat maatschappelijke organisaties op een ongewenste manier worden beïnvloed door donaties uit het buitenland. Zulke financiering kan een gevaar zijn voor de democratische rechtsstaat. Daarom krijgen de burgemeester, het openbaar ministerie en andere aangewezen overheidsinstanties de bevoegdheid om bij maatschappelijke organisaties navraag te doen over buitenlandse giften. Het gaat bijvoorbeeld om stichtingen, verenigingen, kerkgenootschappen en buitenlandse rechtspersonen. Als blijkt dat deze giften groot zijn, kan extra informatie over de donateur worden opgevraagd.

Daarnaast moeten stichtingen hun financiële stukken voortaan deponeren bij het handelsregister. Toezichts- en handhavingsinstanties kunnen deze informatie inzien. Dit moet helpen om misbruik te voorkomen, zoals witwassen en het financieren van terrorisme.

Naar aanleiding van de nota van wijziging kan het openbaar ministerie de rechter vragen handhavingsmaatregelen toe te passen. Ook is de reikwijdte vergroot: het gaat nu om álle donaties die maatschappelijke organisaties ontvangen, ongeacht waar het geld vandaan komt.

Uitgenodigd zijn deskundigen Charlotte Baarda, onderzoeker en beleidsadviseur bij het College voor de Rechten van de Mens, Yvette Kleekamp, adviseur Public Affairs bij Goede Doelen Nederland, Rinus Otte, voorzitter van het College van procureurs-generaal van het Openbaar Ministerie,Susanne Scheepers, Bestuurslid Nederlands Genootschap van Burgemeesters/burgemeester van Simpelveld en Ellen Timmer, woordvoerder financiële privacy bij Privacy First.

De bijeenkomst is op 25 november van 20.00 tot 22.00 uur en is bij te wonen of via de livestream te volgen en terug te kijken.