Voor meer dan 2 miljoen Nederlanders is zelfstandig stemmen tijdens verkiezingen niet vanzelfsprekend. Mensen met een beperking en mensen met lage basisvaardigheden zijn minder positief over hun ervaring met verkiezingen dan mensen zonder een beperking of mensen die over meer basisvaardigheden beschikken. Het gaat bijvoorbeeld om iemand die in een rolstoel zit, blind is of moeite heeft met lezen.
Minister Uitermark van Binnenlandse Zaken: “Ik vind dat iedereen moet kunnen stemmen bij de verkiezingen. Voor sommige mensen geldt dat dit makkelijker wordt als zij fysieke hulp krijgen, anderen zijn gebaat bij meer uitleg of extra informatie. Daar moeten we mensen in ondersteunen, zodat iedereen zich betrokken voelt bij de democratie en de samenleving.”
Het actieplan richt zich onder andere op toegankelijke informatie over verkiezingen. Bijvoorbeeld over hoe stemmen werkt, en waar verkiezingen over gaan. Deze informatie moet beter vindbaar worden en geschikt gemaakt voor mensen met een beperking en mensen met lage basisvaardigheden. Het gaat bijvoorbeeld om teksten in eenvoudigere taal, een voorleesbare versie online of informatie beschikbaar in Nederlandse gebarentaal.
Ditzelfde geldt voor informatie van politieke partijen en voor de bijeenkomsten en debatten die zij organiseren. Het ministerie van BZK gaat hierover in gesprek met politieke partijen om ze te stimuleren hier werk van te maken, waar nodig met ondersteuning van ervaringsdeskundigen.
Het stemlokaal en stemmen
Ook de toegankelijkheid van stemlokalen voor mensen met een fysieke beperking is een belangrijk onderwerp uit het actieplan. Volgens de Kieswet moeten stemlokalen toegankelijk zijn voor mensen met een fysieke beperking. Desondanks is er op dit moment nog te vaak sprake van drempels, zoals een te schuine helling bij de ingang, slechte verlichting, of afwezigheid van een loep. Daarom komt er een lijst met tips voor gemeenten voor voorzieningen in het stemlokaal. Ook worden bestaande handreikingen over toegankelijkheid bij gemeenten onder de aandacht gebracht.
Daarnaast worden gemeenten gestimuleerd om lokale gehandicaptenplatforms en ervaringsdeskundigen te betrekken bij de schouw van stemlokalen, gebarentolken in te zetten en om informatie te geven over drukke en rustige momenten bij verkiezingen.
Vervolg
Het actieplan loopt van 2025 tot en met 2029, en is opgesteld met hulp van belangenorganisaties en ervaringsdeskundigen. De acties zijn verdeeld over de opstellers van het actieplan. In 2027 wordt bekeken hoe het er voorstaat en of er nog acties moeten worden toegevoegd of aangepast. In 2029 wordt een eindmeting gedaan.