Het is van groot belang dat burgers kunnen meedenken over besluiten die hen aangaan. Door hun input kunnen besluiten van de overheid beter aansluiten bij wat burgers nodig hebben. Participatie is essentieel voor een gezonde democratie. Op dit moment hebben gemeenten, provincies, waterschappen en de openbare lichamen Bonaire, Saba en Sint Eustatius al een inspraakverordening. Hierin staan regels over hoe burgers en belanghebbenden betrokken worden bij de beleidsvorming. Met de nieuwe wet zijn decentrale overheden verplicht een participatieverordening op te stellen met duidelijke richtlijnen. Hierin wordt vastgelegd op welke manier burgers betrokken worden bij de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van beleid. Dit zorgt voor helderheid voor zowel burgers als volksvertegenwoordigers over de mogelijkheden tot participatie.

Uitdaagrecht wettelijk verankerd

Het uitdaagrecht geeft burgers de mogelijkheid om te verzoeken een taak van de overheid over te nemen, al dan niet met budget, als zij denken deze taak beter of efficiënter te kunnen uitvoeren. Denk aan het beheer van een park of buurthuis. Het gebruik van het uitdaagrecht vergroot de betrokkenheid van burgers en maatschappelijke organisaties bij hun directe leefomgeving. Het biedt tevens kansen om de uitvoeringskwaliteit te verbeteren en kan leiden tot nieuwe vormen van samenwerking en sociale cohesie.

Verdere stappen

Vandaag heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel. Dit betekent dat de wet op 1 januari 2025 van kracht wordt. In de daaropvolgende 2 jaar krijgen decentrale overheden de tijd om een participatieverordening op te stellen.

Zie de volledige tekst van het wetsvoorstel: Wet versterking participatie op decentraal niveau (36.210) - Eerste Kamer der Staten-Generaal.