De verspreiding van desinformatie, zowel nationaal als internationaal, vormt een groot risico voor vrije en open discussies. Sinds 2017, toen het kabinet voor het eerst beleid tegen desinformatie met de Kamer deelde, is de verspreiding ervan toegenomen door de opkomst van genererende AI, met meer omvang en intensiteit.
Er zijn statelijke actoren die steeds assertiever optreden en proberen met informatieoperaties de informatieomgeving te beïnvloeden. In de afgelopen maanden zijn er meerdere van dergelijke desinformatiecampagnes blootgelegd door landen als Duitsland en Frankrijk. In Nederland signaleren de AIVD en de NCTV dat onze democratische rechtsstaat onder druk staat door extremistische acties van aanhangers van complottheorieën. Desinformatie over vaccinaties is ook een van de 3 waarschijnlijke redenen voor de dalende vaccinatiegraad.
Coördinerend bewindspersoon digitalisering Alexandra van Huffelen: “Het is belangrijk dat iedereen de informatie die ze online en offline vinden, kunnen vertrouwen, zodat keuzes gebaseerd zijn op betrouwbare informatie. Dit is de basis van de Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren. Het kabinet neemt nu extra maatregelen om kennis en bewustzijn over desinformatie te vergroten en de impact ervan te beperken. Dit gebeurt door de verspreiding van desinformatie aan te pakken en de online weerbaarheid van mensen in Nederland te versterken.”
Minister De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: “Desinformatie ondermijnt het vertrouwen in de democratie. De ontwikkelingen op het gebied van desinformatie gaan snel. Daarom is het essentieel dat we voortdurend nieuwe risicos in de gaten houden. Daarom onderzoeken we, op basis van wetenschappelijk onderzoek en kennis uit bevriende landen, de mogelijkheden voor extra acties en maatregelen in Nederland. Op die manier beschermen we onze democratie en individuele burgers nu en in de toekomst tegen de schadelijke gevolgen van desinformatie.”
Het kabinet benoemt 4 belangrijke gebieden die beschermd moeten worden tegen de risicos van desinformatie:
- Belangrijke democratische processen, zoals verkiezingen
- Volksgezondheid, inclusief mentale gezondheid en vaccinaties
- Sociale en maatschappelijke stabiliteit
- Internationale veiligheid en stabiliteit
Bij al deze inspanningen blijven de waarden en grondrechten van de rechtsstaat, zoals vrijheid van meningsuiting en persvrijheid, voorop staan.