De Wet implementatie open data richtlijn zorgt voor een groter en beter aanbod van waardevolle overheidsgegevens die kunnen worden hergebruikt. Door snelle technologische ontwikkelingen waren de originele regels voor open data verouderd, en daarom was deze update nodig.

Overheden zijn al bekend met de Wet hergebruik van overheidsinformatie. Volgens deze wet moeten zij op verzoek openbare (ongevoelige) overheidsinformatie beschikbaar stellen voor hergebruik, zodat deze gegevens gemakkelijk vindbaar, toegankelijk en technisch herbruikbaar zijn. Zo kunnen de gegevens gebruikt worden voor verschillende doeleinden, zoals het oplossen van maatschappelijke problemen zoals de energiecrisis, en voor innovatie en economische groei.

Onder de Wet hergebruik van overheidsinformatie was het al mogelijk verzoeken in te dienen bij bestuursorganen, maar ook bij andere instanties met een publieke taak, archieven, musea en bibliotheken. Met de nieuwe wijzigingen vallen er meer soorten organisaties (deels) onder de wet, zoals overheidsondernemingen en publiek gefinancierde onderzoeksorganisaties.

Andere veranderingen omvatten onder andere de verplichting om specifieke hoogwaardige gegevenssets actief beschikbaar te stellen voor hergebruik, het op verzoek delen van dynamische gegevens, het actief beschikbaar stellen van onderzoeksgegevens door publiek gefinancierde onderzoeksorganisaties en een algemene inspanningsverplichting om zoveel mogelijk te werken volgens het principe open door ontwerp en door standaardinstellingen.

Onder de overheidsinformatie die valt onder de toepassing van de herziene hergebruikregels, valt ook software. Overheidssoftware moet zoveel mogelijk open source zijn, wat betekent dat de broncode vrij toegankelijk en herbruikbaar moet zijn. Dit is het belangrijkste punt van het in 2020 geïntroduceerde beleid Open, tenzij. De tenzij komt voort uit de weigeringsgronden van de Wet open overheid. Broncode van overheidssoftware is namelijk overheidsinformatie. In 2022 verscheen het rapport Opensourcewerken: de vrijblijvendheid voorbij, waarin onder andere een afwegingskader is opgenomen dat helpt bij het toepassen van Open, tenzij. De Wet hergebruik van overheidsinformatie stelt nu een inspanningsverplichting voor overheden in om de broncode van overheidssoftware (dus alle software die zij maken of laten ontwikkelen) geschikt te maken voor hergebruik, door de broncode onder een open source licentie (liefst de EUPL) te publiceren.

Om uitvoerende overheidsorganisaties te helpen bij het implementeren van de herziene Wet hergebruik van overheidsinformatie hebben BZK en andere overheidsorganisaties de Handleiding bij de Wet hergebruik van overheidsinformatie bijgewerkt. Deze handleiding zal regelmatig worden geactualiseerd op basis van nieuwe ontwikkelingen en inzichten. De uiteindelijke eerste versie zal zo snel mogelijk worden gepubliceerd op www.open-overheid.nl.