De Tweede Kamer is hier vanmorgen door minister Vincent Karremans van Economische Zaken en staatssecretaris Gijs Tuinman van Defensie per brief over geïnformeerd.
De AI-fabriek is een krachtige innovatiehub waar ondernemers, onderzoekers en overheden samen bouwen aan de technieken van morgen en kennis delen. Bedrijven experimenteren met AI-toepassingen, data veilig opslaan en maken gebruik van een supercomputer met enorme rekenkracht. Het wordt een broedplaats voor innovatie. En dat is hard nodig. AI kan in de toekomst Defensie helpen om sneller en nauwkeuriger risico’s in kaart te brengen. Denk aan cyberaanvallen.
Brede samenwerking
De investering komt voort uit een krachtige samenwerking tussen het Rijk, de regio Groningen/Noord-Drenthe en Europese partners. Naast de €70 miljoen van Economische Zaken en van Defensie staat er nog eens €60 miljoen klaar. Die komt vanuit de Nij Begun-middelen van Groningen/Noord-Drenthe. Het kabinet heeft bovendien met een consortium van SURF, AIC4NL, TNO en Samenwerking Noord een Europese cofinancieringsaanvraag van nog eens €70 miljoen ingediend. Daarmee kan de totale investering op €200 miljoen uitkomen.
Groningen heeft de ruimte voor de fabriek, de technische kennis en het netwerk van onderwijsinstellingen en innovatieve bedrijven. Bovendien is er, als één van de weinige locaties in Nederland, ruimte op het elektriciteitsnet om een AI-faciliteit te kunnen aansluiten.
Van vuur en staal naar bits en bytes
Als de aanvraag volgens planning verloopt, start het expertisecentrum begin 2026 en draait de supercomputer eind 2026 op volle kracht. Een belangrijke stap voor Defensie en de dual use-industrie, aldus staatssecretaris Tuinman. “AI verandert de oorlogsvoering nu al voorgoed. Als het woord game changer ergens op z’n plaats is, dan is het hier. We maken een fundamentele shift: van vuur en staal naar bits en bytes. AI raakt onze hele manier van werken, van het plannen van onderhoud aan alles wat rijdt, vliegt of vaart. Dit tot het verzamelen, verwerken en analyseren van inlichtingen en het nemen van operationele besluiten.”
“Dankzij onze forse inzet, waaronder een substantiële bijdrage van Defensie, maken wij deze stap mogelijk. Daarmee bouwen we niet alleen aan militaire innovatie, maar ook aan Nederlands digitale en strategische autonomie. De AI-fabriek wordt hét centrum voor de ontwikkeling van geavanceerde AI-toepassingen op eigen bodem, met rekenkracht en capaciteit die we zélf mede vormgeven en benutten.”